مالكان نفس و نفس مالكان‏

مردم، به طور كلى، بر دو دسته اند: يا اختيار مجموعه وجودى نفس خود را در دست دارند و به تعبير گذشتگان «مالك نفس» هستند، يا اين كه نفس اختيار آن ها را در دست دارد كه «مملوك نفس» تلقى مى شوند.

بيچاره ترين مردم همين گروه هستند كه مملوك نفس اند.

ما بايد كارى بكنيم نفس ما و باطن ما غلام حلقه به گوشمان باشد.

يعنى تا حكم خدا را شنيديم وادار به اجراى حكمش كنيم و نگذاريم ما را به وسوسه هاى مختلف به سوى خودش بكشد و متوقف بكند كه گندم را براى چه مى خواهيد بدهيد؟ خمس را براى چه مى خواهيد بدهيد؟ اين پول را براى كار خير براى چه مى دهيد؟ اين مسجد را براى چه مى خواهيد بسازيد؟ اين جهازيه را براى چه مى خواهيد بدهيد؟ چه خوب است كه آدم مالك نفس خويش باشد و اطاعت از فرمان خدا را بر اجابت دعوت شيطان ترجيح دهد!

«الشيطان يعدكم الفقر و يأمركم بالفحشاء و اللّه يعدكم مغفرة منه و فضلا و اللّه واسع عليم».

شيطان شما را به هنگام انفاق مال با ارزش از تهيدستى و فقر مى ترساند، و شما را به كار زشت چون بخل و خوددارى از زكات و صدقات امر مى كند، و خدا شما را از سوى خود وعده آمرزش و فزونى رزق مى دهد؛ و خدا بسيار عطاكننده و داناست.