رسول خدا اين روايت مهم را از وجود مقدس پروردگار مهربان عالم نقل كرده است كه پروردگار فرمود:
«المعروف هدية الى عبدى المؤمن».
تمام كارهاى خير، تمام حالات پاك، و تمام ارزش هاى اخلاقى هديه من به بندگان مؤمنم است. به عبارت ساده تر، پروردگار عالم مى فرمايد تمام درهاى فيوضات را من به روى بندگان مؤمنم باز كرده ام.
«فان قبلها فبرحمتى و منّى»
اگر بنده مؤمنى تمام كارهاى مثبت، تمام حالات پاك، تمام ارزش هاى اخلاقى و همه اعمال صالح را بپذيرد و در افق باطن خود اين حالات را ظهور بدهد و از اعضا و جوارحش آن ها را آشكار كند، اين پذيرش نيز به سبب رحمت من و از جانب خود من است. يعنى وقتى بنده مؤمن من تمام اين ارزش ها را قبول كند، همين حالات قبول، نشان دهنده اين موضوع است كه او خودش را به رحمت بى نهايت من وصل كرده است.
با اتصال به رحمت بى نهايت من، بنده مجمع تمام ارزش هاى درونى و ارزش هاى بيرونى خواهد شد.
اگر كسى بخواهد با كمك 300 آيه از قرآن و چند هزار روايت كه در كتب شيعه و سنى آمده است و با كمك تاريخ مدوّن و منظم و صحيح اسلام نگاهى به وجود مبارك امير المؤمنين، عليه السلام، بيندازد و بخواهد امير المؤمنين را در يك جمله تعريف كند، بايد چنين جمله اى را بگويد:
امير المؤمنين جامع تمام ارزش هاى باطنى و ظاهرى، و فاقد تمام عيب ها و نقص هاى باطنى و ظاهرى است.
يعنى امكان ندارد در اين عالم كسى به اندازه دانه ارزنى عيب يا نقص در امير المؤمنين پيدا كند. امكان ندارد كسى وجود مبارك امير المؤمنين را خالى از يك ارزش از مجموع ارزش هاى انسانى و الهى ببيند. دريايى است كه تمام ارزش هاى ظاهرى و باطنى در او به صورت نامحدود موج مى زند. اين تعبير دريا از پروردگار در سوره مباركه الرحمن است:
«مرج البحرين يلتقيان».
ائمه ما در تعبير اين آيه فرموده اند: منظور از اين دو دريا يكى امير المؤمنين است و يكى هم وجود مبارك فاطمه زهرا.
تمام ارزش هاى ظاهر و باطن عالم در وجود مبارك امير المؤمنين جمع است و كمترين عيب و نقصى در وجود او ديده نمى شود. با اين ويژگى است كه تبديل به حجت خدا و ولى خدا شده است. با اين ويژگى است كه خليفه خدا، عين اللّه، يد اللّه، و علم اللّه شده و بر كل مردم واجب است به او اقتدا كنند و اگر اقتدا هم نكنند، واجب بودن اقتدا بر عهده شان خواهد بود.
اين وجوبى الهى است كه تا روز قيامت از عهده مردم برداشته نمى شود وازاين روست كه در قيامت تك تك مردان و زنان اين امت و بعد از وفات پيغمبر همه امت هارا با خصوصيات و ويژگى هاى امير المؤمنين مى سنجند. اگر در اين سنجش كسى به عنوان ماموم واقعى على شناخته شد، هشت در بهشت به روى او بازمى شود و اگر كسى به عنوان ماموم على انتخاب نشد، هفت در جهنم به روى او باز خواهد شد. معنى روايت «انت قسيم الجنة و النار» كه اهل سنت هم آن را از پيامبر نقل كرده اند همين است. وقتى حضرت به امير المؤمنين فرمود تو تقسيم كننده بهشت و جهنم هستى، معنى اش اين است كه وجود تو در قيامت ترازوى خدا، معيار خدا، ميزان خدا، و شاقول پروردگار است و با شاقول اخلاق و اعمال تو مردم را مى سنجند. اگر اين شاقول نشان داد كه مردم ساختمان انسانى شان مستقيم است، اهل نجات اند، ولى اگر انحراف داشته باشند، اهل نجات نيستند.
كسانى كه در حرم مبارك امير المؤمنين حضرت را زيارت كرده اند حتما اين جمله زيارتنامه امير المؤمنين را به ياد دارند:
«السلام عليك يا ميزان الاعمال».
سلام بر تو، اى كه ترازوى پروردگار براى سنجش اعمال مردم هستى.
اعمال و افكار و اخلاق امير المومنين و حالاتش همه براساس بصيرت بود. يعنى امير المومنين هر حقى را در اين عالم درست و حق مى ديد و هر باطلى را هم نادرست و باطل مى ديد. او هرچه باطل بود از وجود خود دفع كرد و هرچه حق بود به خود جذب كرد تا شايسته لقب راستين «امير المومنين» شد. با آلوده بودن به باطل هاى اخلاقى، عملى، و فكرى هيچ كس آدم نمى شود. امير المومنين باطلى در وجودش راه نداشته و در به دست آوردن هيچ حقى و فضيلتى كوتاهى نكرده است. و اين مفهوم جمله اول روايت بالاست:
«المعروف هدية الى عبدى المؤمن فان قبلها فبرحمتى و منّى و ان ردّها حرمها بذنبه منه لا منى».
اما جمله دوم روايت تصريح بر اين نكته دارد كه اگر انسانى، فيوضات، ارزش هاى هديه شده، اخلاق حسنه، عقايد حقه، و اعمال صالح را قبول نكند، علت قبول نكردنش خودش است. آن علت درونى هم گناهان، معصيت ها، و فساد اوست. يعنى انسان هرقدر به گناهان ظاهرى و باطنى آلوده باشد، به همان مقدار از فيوضات ربّانيه محروم خواهد بود و به همان مقدار از كمالات و ارزش ها و فضايل ربانيه دور خواهد افتاد.
سپس، پروردگار ادامه مى دهد (اين جملات خيلى مهم است):
«ايما عبد خلقته فهديته الى الايمان و حسنّت خلقه و لن ابطله بالبخل فانّى اريد به خيرا».
هر انسانى را كه خلق مى كنم زمينه هدايت به ايمان را در برابرش قرار مى دهم و او هم هدايت و دلالت مرا قبول مى كند. بر اثر قبول هدايت، از طرف من توفيق پيدا مى كند و ارزش هاى اخلاقى در او به وجود مى آيند.
كمكش مى كنم دچار بيمارى بخل نشود. زيرا براى چنين انسانى هر خيرى را در اين عالم خواسته ام.
آرى، كسى كه داراى ايمان و اخلاق حسنه و خالى از بخل است پروردگار هر خيرى را به او داده و چيزى از او كم نگذاشته است.
منبع : پایگاه عرفان
