حج، يا آهنگ رشد و تعالى‏

اين قسمت از مجموع آياتى كه در سوره‏هاى بقره، آل عمران، توبه، ابراهيم، حج، بلد، تين آمده استفاده شده و براى اين كه خوانندگان عزيز، بيشتر با قرآن كريم مأنوس شوند، آنان را به قرائت و تدبر در آيات اين سوره‏ها دعوت كرده و در اينجا فقط به دورنمايى از حقيقت اين آيات اشاره مى‏شود.

حج بپا خاستن و گرويدن و آهنگ كردن است، آهنگ كردن موجودى كوچك، ذره‏اى ناتوان، حقيرى بى‏مقدار، فقيرى بى‏مايه، در برابر بى‏نيازى مطلق و مولايى بزرگوار و كريمى مهربان و گردش عاشق شيدايى در اطراف محبوب با توجه به جهتى كه به سوى او نشان مى‏دهد يعنى خانه با عظمت كعبه.

اين آهنگ كردن و بپاخاستن و گرويدن، در ميان عبادات دسته جمعى اسلام بزرگ‏ترين و باشكوه‏ترين عبادتى است كه مردم مسلمان بجاى مى‏آورند.

اين مراسم، براى ملت اسلام اگر برابر با تمام شرايط و قواعدش انجام گيرد، بزرگ‏ترين رمز وحدت و يگانگى و نشانه كاملى از وارستگى شؤون مادى و برترين وسيله تحكيم روابط، در بين ملل مسلمان است.

آرى، جمع شدن ممتازان ملل اسلامى از تمام نقاط زمين به قصد پاكسازى درون و به نيت ايجاد همبستگى و خبردار شدن از تمام اوضاع حياتى يكديگر و شاهد منافع مادى و معنوى بودن هم شكوه و جلال بس عجيبى دارد و يكى از بهترين راه‏هاى علاج دردها و معالجه بدبختى‏هاست.

سالى يكبار جمع شدن عقلا و مستطيعان ملت اسلام در مركزى كه خداوند بزرگ امنيت آن را از هر سو به وسيله مقررات خاصش تأمين كرده، در ميان آداب الهى از مهم‏ترين آداب و در ميان مراسم از باعظمت‏ترين مراسم است.

البته مسلمانان از لحظه انعكاس نور حق در دل‏هاشان و از همان هنگامى كه زبانشان به كلمه توحيد و اقرار به معارف بازگرديده با طرق مختلفى كه حضرت او معين فرموده، از قبيل نماز، روزه، جهاد، امر به معروف و نهى از منكر، تعاون، احسان، تقوى، عدل و داد، محبت و همبستگى و... به سوى او آهنگ كرده و براى او بپا خاسته‏اند و بر گرد مركز اين حقايق گرديده‏اند و در هر مقامى نوعى حج بجاى آورده‏اند ولى مسئله حج بالخصوص در ماه ذى الحجه در سرزمين مكه و كنار خانه خدا، امتيازات مخصوصى دارد كه ديگر احكام الهى آن را ندارند.

چه نيكوست كه در جنب اين عمل عظيم، مكلف با بيدارى دل از ابتدا تا انتهاى مراسم را توجه كند و آنگونه كه شايسته يك مهمان خداست قدم در وادى اجراى مناسك بگذارد، شايد شكوه معنوى حج ديده باطنش را باز كرده، بتواند عمق مسائل را بيابد و انقلابى در روح و عقلش ايجاد شده از بند ظاهر رهيده به فضاى بى‏كران عالم معنى قدم گذارد و با شاهباز انديشه به سوى محبوب به پرواز آيد.