كامل بودن اسلام و مؤمن واقعى

 اسلام دين يك طرفه‏اى نيست ، بلكه اگر نماز فرادى دارد ، جماعت نيز دارد . در انفاق »سرّاً و جهراً « نيز دارد .

 اسلام حج دارد كه چند ميليون نفر با هم به دور خانه خدا بچرخند . سجده طولانى با گريه سحر كه حتى همسر نيز متوجه نشود نيز دارد . همه چيز دارد . دين كاملى است .

 مؤمنانى كه يك طرفه هستند ، ايمان آنها كمبود دارد . كسى كه مى‏گويد : من نمازم را فرادى مى‏خوانم و علاقه ندارم كه به مسجد بروم ، او در ايمان كم دارد . يا كسى كه مى‏گويد : من هميشه دلم مى‏خواهد براى كار خير پول بدهم ، اما بايد همه ببينند ، او نيز كم دارد .

 مؤمن واقعى تمام كارهاى مثبت آشكار و پنهان دين را دارد . پنهان يعنى چه ؟ يعنى هيچ كس نفهمد . يعنى چهل سال در مدينه روى دوش خود انبان خرما ، كفش ، لباس ، پول و آرد بگذارد ، دربِ خانه‏ها ببرد ، در نزند كه كسى او را شناسايى كند و بعد سهم او را جلوى درب خانه بگذارد و برگردد ، بعد به نخلستان برود و بعد از اين كه بميرد ، تازه خانواده‏هاى يتيم و فقير بفهمند كه اين شخصى كه چهل سال به درب خانه آنها مى‏آمده ، اميرالمؤمنين يا امام زين العابدين عليهما السلام بوده است .

 اين كار پنهان اسلام است . پنهان نه به اين معنا كه نيمه شب برود در بزند و وقتى مستحق بيايد ، بگويد : چراغ بيرون را روشن كن - كه او را ببيند - اين ديگر كار پنهانى نشد . اسلام همه چيز دارد . تمام برنامه‏هاى پنهانى و آشكارش ، تجارت آخرتى است .