كتاب با عظمت »مجمع البيان « طبرسى ، از ابن عباس ، دانشمند امت اسلام ، شأن نزولى را براى سوره »و الليل « ذكر مى كند كه چه چيزى باعث شد تا اين سوره مباركه با اين محتواى عظيم ، طبيعى و معنوى ، بر پيغمبر صلى الله عليه وآله نازل شود .
ايشان نقل مى كند : شخص ثروتمندى در مدينه زندگى مى كرد . در كنار خانه اين ثروتمند ، همسايه عيال وار فقيرى زندگى مى كرد كه به زحمت زندگى مادى خود را اداره مى كرد . ميان خانه آن ثروتمند و اين فقير چند درخت خرما بود كه يكى از اين درخت هاى خرما ، نزديك ديوار خانه شخص فقير بود ، به حدّى كه يكى چند شاخه اين درخت ، بالاى حيات آن فقير بود و بر خانه او سايه مى انداخت .
وقتى اين ثروتمند مى رفت كه خرما بچيند ، گاهى چند عدد خرما درون حيات همسايه فقير مى افتاد و فرزندان همسايه فقير با شوق مى دويدند و اين خرماها را جمع مى كردند ، اما آن ثروتمند با سرعت از درخت پايين مى آمد ، به حيات آنها مى رفت و خرماها را پس مى گرفت و حتى اگر خرمايى در دهان بچه ها بود ، انگشت خود را درون دهان بچه ها فرو مى كرد و خرما را بيرون مى كشيد .
اين جريان مدتى در فصل خرماپزان ادامه پيدا كرد . شخص فقير عمل زشت اين ثروتمند و محروميت بچه ها از خرما را مى ديد ، آزرده مى شد و دلش مى سوخت . با خود گفت : براى رسيدگى به كار من ، هيچ قاضيى حكيم تر ، عالم تر ، دلسوزتر و در كار سريع تر از وجود مبارك رسول خدا صلى الله عليه وآله نيست .
منبع : پایگاه عرفان
