فارسی
پنجشنبه 09 فروردين 1403 - الخميس 17 رمضان 1445
قرآن کریم مفاتیح الجنان نهج البلاغه صحیفه سجادیه
0
نفر 0

باران و باد و ابر و آثار آن‏

بيان در اين كه باران چگونه به وجود مى آيد به راستى مثنوى هفتاد من كاغذ شود، شرح به وجود آمدن خورشيد و حجم آن و عناصر تشكيل دهنده اش، و حوزه جاذبه اش نسبت به زمين و فاصله متعادلش با كره خاك و مقدار حرارتى كه به سطح درياها مى رساند و آب را بخار كرده بالا مى رود، و در ميان آسمان و زمين تبديل به ابر مى شود و باران از آن فرو مى ريزد، و توضيح اين مسئله كه باران در خاك فرو مى رود و با فعل و انفعالات شگفت انگيزى روبرو مى گردد تا گياهى و درختى پس از زنده شدن زمين به رويد و سفره غذاى جنبندگان را آماده سازد همه و همه در علل ايجاد باران بايد مورد توجه قرار گيرد.

ريزش باران به اندازه لازم، مواد و عناصر باران، دخالت باد در به حركت آوردن ابرها، خود داستان مفصل ديگرى است كه توضيحش صفحات زيادى را لازم دارد.

داستان شگفت انگيز ديگر در اين زمينه مسئله جوّ است كه بالى براى سوار كردن ابرها، و حركاتش براى توليد بادها بايد مورد توجه و دقت قرار گيرد.

در كتاب زمين و سرگذشت آن مى گويد: پيش از وارد شدن در اصل موضوع طرز عمل زمين را در مقابل خورشيد كه اشعه خود را به طرز متفاوتى به نقاط مختلف سطح زمين مى تاباند ذكر مى كنيم.

نخستين نتيجه اين اختلاف تابش نور، ايجاد مناطقى است كه داراى آب و هواى خاص مناطق خاص مى باشند، در اين باره مفهوم حارّه و معتدله و قطبى را به خوبى مى دانيم، علاوه بر اوضاع و احوال عمومى كه به اين ترتيب برقرار مى شود، آشفتگى هائى نيز كه از نزديك به يكديگر بستگى دارند، از قبيل تغييرات درجه حرارت و باد و تشكيل بخار آب و تراكم آن در اثر جميع كيفيات و تنوع سطح زمين توليد مى شوند، از اين لحاظ بايد وضع بحرى و برى بودن و به خصوص عوارض سطح زمين را مؤثر بدانيم.

اوضاع و احوال طبيعى و حركات جو باعث مى شود كه جريان پيچيده و درهم و رژيم هاى خاصى در آن برقرار شود.

در نتيجه بادهاى مختلف كم و بيش منظم و اغتشاشاتى، كه در جهات خاصى جا به جا مى شوند توليد شده و از طرف ديگر بخارات آب كم و بيش و زيادى كه در جو يافت مى شود متراكم گشته، توليد ابرهاى بدون ريزش يا با ريزش «برف يا باران» مى كند، طرز توزيع و مقدار اين ريزش به هيچ وجه تابع تصادف و احتمال نمى باشد «بلكه معلول اراده حكيمانه و قدرت عالمانه و رحمت و لطف حضرت حق است.»

در اين مورد به علت نقش مهمى كه عنصر مايع، دارا مى باشد توضيح بيشترى لازم است.

سه علت اصلى موجب تراكم بخار آب جو مى شود و نتيجه اين سه علت عبارت اند از: بارانهاى سيل آسا، بارانهاى جغرافيائى يا ارتفاعى و بارانهاى طوفانى.

بارانهاى سيل آسا نتيجه حركاتى صعودى مى باشند كه جرم هاى هواى گرم شده و مرطوب را به طرف نواحى مرتفعى كه در آنها درجه حرارت كمترى حكم فرماست مى كشانند علاوه بر اين انبساطى كه در اثر تقليل فشار جو حاصل مى شود سرماى محسوسى نيز ايجاد مى كند، اين دو علت است كه موجب تراكم بخار آب مى شود، به اين طريق است كه بارانهاى روزانه و فراوان نواحى استوائى و نيز بارانهاى روزهاى خيلى گرم تابستان توليد مى شوند.

بارانهاى ارتفاعى به طورى كه نامشان نشان مى دهد بارانهائى هستند كه در اثر عوارض زمين حاصل مى شوند، هرگاه جرمهاى هواى مرطوبى كه به وسيله بادها جا به جا مى شوند به قسمت هاى مرتفع زمين برخورد كنند، براى عبور از آنها رو به بالا مى روند، اين صعود به همان عللى كه در فوق براى سرد شدن ذكر شد، باعث تراكم مى شود، حالت بارانى يا برفى كه در اين شرايط برقرار مى شود به اندازه اى واضح و مشخص است كه ترسيم يك نقشه عمومى از وضع نسبى ريزش باران يا برفى محسوس، تصويرى از يك نقشه جغرافيائى، كه در آن پستى و بلندى زمين نمايش داده شده است مى باشد.

بارانهاى طوفانى همراه بورانها و طوفانهايى هستند كه دنبال نقصان فشارهاى جوى مى باشد، اين نقصان فشار موجد حركاتى است كه مخلوط شدن جرم هاى هوا را تسهيل مى كند: حركات صعودى مانند حالت قبل در مركز اين اغتشاشات جوى، تراكم بخار آب را توليد مى كند، اين نوع بارانها تقريباً در مسير خلاءهاى فراوان مى باشند، و به همين دليل است كه در بعضى نواحى بيش از نواحى ديگر ديده مى شوند. در هر صورت نزول باران و سيراب شدن زمين و زنده شدنش پس از مرگش و پديد آمدن گياهان و نباتات گوناگون، و آماده شدن سفره رزق و روزى براى موجودات زنده به ويژه انسان از نشانه هاى رحمت عام و فيض كامل و حكمت بالغه حق است.

تأثير حرارت خورشيد به روى آب اقيانوس ها و برخاستن بخار، و تشكيل ابر از آن بخار در جو زمين و وزيدن بادها براى به اين سو و آن سو بردن ابرها و آثار ريزش باران كه قابل محاسبه و شمارش نيست همه و همه نشانه هاى قدرت و ربوبيت و حكمت و وحدانيت او براى خرمندان و انديشه كنندگان در حقايق عالم هستى است: لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ.

اللَّهُ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّياحَ فَتُثِيرُ سَحاباً فَيَبْسُطُهُ فِي السَّماءِ كَيْفَ يَشاءُ وَ يَجْعَلُهُ كِسَفاً فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلالِهِ:

خداوند است كه بادها را مى فرستد، پس ابرها را در فضا برمى انگيزد، و در آسمان هر گونه كه بخواهد بسط مى دهد و آن را پراكنده مى سازد، پس مى بينى كه از لابلاى آن باران بيرون مى آيد.

چون باران از ابر فرو ريزد، زمين دگرگون مى شود و از بى حركتى درمى آيد، و به جنب و جوش مى افتد، و فزونى و روئيدن مى گيرد و انواع نباتات از آن سر مى زند.

قرآن مجيد در اين زمينه مى فرمايد:

وَ تَرَى الْأَرْضَ هامِدَةً فَإِذا أَنْزَلْنا عَلَيْهَا الْماءَ اهْتَزَّتْ وَ رَبَتْ وَ أَنْبَتَتْ مِنْ كُلِّ زَوْجٍ بَهِيجٍ:

و زمين را بى حركت مى بينى چون بر آن باران نازل كنيم به جنب و جوش و افزون شدن مى افتد، و از هر نوع گياه خوش و خرم مى روياند.

همه آنچه كه در صفحات گذشته درباره آسمان و زمين و شب و روز و كشتى و باران و باد و ابر خوانديد فعل و صنعت و تجلى اراده يك حقيقت و يك ذات واحد بى شريك و بدون كفو و تنهاى از مثل و مانند يعنى الله است كه جز او معبودى وجود ندارد، و رحمن و رحيم است:

وَ إِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحِيمُ:

آرى همه مخلوقات، و همه موجودات آفريده خداوند يكتا و رحمن و رحيم اند، و كدام ظلم بالاتر و بدتر از اين كه براى حضرت او شريك قرار دهند، و از آن شريك حل مشكلات بخواهند، و او را عبادت كنند، و زندگى خود را با پرستش آن آلوده نمايند؟!

واحد يعنى متفرد به ذات، ذاتى كه جزء براى او نيست و از تركيب پاك است، در الوهيت و استحقاق عبادت فرد است، شريكى براى او تصور ندارد، وحدت در صفات و افعال دارد، از جميع جهات واحد است و مثل و مانندى براى او نيست، لغت واحد در آيه شريفه و ديگر آيات انواع شرك را از حضرتش نفى مى كند، و دل خردمند را به نور توحيد روشن مى كند.

اين فقير در اين زمينه وارد مباحث پيچيده فلسفى و عرفانى نمى شوم، زيرا با آيات روشن قرآن، و حقايقى كه در آيات بيان شده، و آسان بودن مطالعه در موجوداتى كه در دسترس اند، نيازى به بيان مسائل پيچيده نيست، چون جهان و همه موجوداتش مانند آئينه اى است كه جمال ازل و ابد در آن پيداست و چشم دل به وضوح و به صورت آشكار او را مى بيند.

اميرمؤمنان كه عارف به حقايق هستى، و ذات موجودات و جايگاه آنان در عرصه آفرينش است مى فرمايد:

«فظهرت البدايع التى احدثتها آثار صنعته و اعلام حكمته، فصار كل ما خلق حجة له و دليلا عليه و ان كان خلقا صامتا فحجته بالتدبير ناطقه و دلالته على المبدع قائمة»

در آنچه آفريده آثار صنعت و نشانه هاى حكمت او پديدار است، نهايتاً هر يك از پديده ها جهت و برهانى بر وجود اوست، گرچه برخى از مخلوقات به ظاهر ساكت اند، ولى بر تدبير خداوندى گويايند و نشانه هاى بر قدرت و حكمت اويند.

گيتى و خوبان آن در نظر آئينه اى است

ديده نديد اندر آن جز رخ زيباى دوست

 

 

 


منبع : پایگاه عرفان
0
0% (نفر 0)
 
نظر شما در مورد این مطلب ؟
 
امتیاز شما به این مطلب ؟
اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی:

آخرین مطالب

امام آسمانی (1)
قدرت و فرمانروائى مطلقه حق بر ظاهر و باطن هستى‏
صدقه عامل دفع بلا
امام سجاد (ع) و روشهای تفسیری
بی‌تفاوتی مصداق بی‌دینی است
بركرانه ی صحیفه ی سجادیه
ملحق شدن راس مطهر امام حسین (ع) به بدن مطهر
علامه شهید مطهری
وَ اَمّا حَقّ الْجَارِ فَحِفْظُهُ غَائِباً وَ ...
پنج درس آموزنده سعادت بخش

بیشترین بازدید این مجموعه

اخلاق در محیط خانه (3)
اسوة حسنه از ديدگاه قرآن كريم
دعا به رزمندگان و مجاهدان اسلام‏
  الگوى رفتارى حضرت امام حسن مجتبى عليه السلام‏
گزارش لحظه به لحظه ی جنگ با خدا
چهره ي بي زوال خورشيد عاشورا    
حضرت زکریا(ع) و کفالت حضرت مریم(ع)
افزایش رزق و روزی با نسخه‌ امام جواد (ع)
سوره ای از قران جهت عشق و محبت
متن دعای معراج + ترجمه

 
نظرات کاربر

پر بازدید ترین مطالب سال
پر بازدید ترین مطالب ماه
پر بازدید ترین مطالب روز



گزارش خطا  

^