از جمله مسائل مهمى كه در آيات مورد بحث به آن اشاره شده، فرمان خداوند به اهل عرفات و مشعر و منى و به همه مردم در هر كجا كه هستند جهت درخواست آمرزش و غفران است تا از بركت اين درخواست گناهان گذشته آنان بخشيده شود و با خيال آسوده در آينده زمان زندگى پاك و بدون گناه و عصيان داشته باشند:
وَ اسْتَغْفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ:
واجب است از خداوند مغفرت بخواهيد، زيرا خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است.
البته بايد به اين حقيقت توجه داشت كه زمان و مكان در تحقق غفران و گذشت مؤثر است، در زمانهاى خاص مانند ايام حج به ويژه روز نهم تا دوازدهم كه زمان انجام مناسك عرفات و مشعر و منى است، و مكان ويژه مانند عرفات و مشعر و منى زمان و مكان تجلى عنايات و الطاف خاص حق به بندگان در حال اداى مناسك است، و چنين ايام و مكان هائى يقيناً موجب آمرزش عبد و تقرب او به حضرت ربّ جلّ و علاست.
او در اين ايام و در اين امكنه از گناهكاران در صورتى كه درخواست آمرزش نمايند گذشت ميكند، و به درجات پاكان و اوليائش ميافزايد.
تفسير مواهب الرحمن ميگويد: گويا خداى متعال اراده دارد مهمانانش را از آلودگى گناهان پاك نمايد، و شرّ وسواس خناس را از آنان بزدايد، و پس از پاك شدنشان اجازه خروج از حرمش را به مهمانانش بدهد، و اين را از اعظم انواع هدايا و اشرف عطايا به بندگان است.
آرى در آن مواقف كريمه، و ايام نورانيه هر چه زائران به سوى مراتب و منازل اخلاق و توحيد و قرب پيش روند تا از همه ما و منها و امتيازات جاهلى، و آلودگى ها، و رسوبات پليديها پاك و پاكتر شوند، و توبه هم جز اين نيست مجذوب حوزه غفور و رحيم شوند.
بايد زائر و هر آلوده و گناهكارى به اين حقيقت توجه داشته باشد كه تحقق مغفرت و اجابت درخواست آمرزش به اين است كه كلمه استغفار به زبان جارى شود، و از عمق قلب بازگشت به حق محقق گردد، و حال پشيمانى نسبت به هر گناه و تقصيرى كه در پيشگاه دوست انجام گرفته ظهور يابد، و عزمى راسخ بر بازنگشتن به گناه در آينده به محضر حق ارائه گردد، و در همه اين امور قصدى جز تحصيل رضاى پروردگار در كار نباشد.
زائر و هر كسى بايد بداند همان گونه كه گفتن شهادتين به زبان بدون همراهى دل انسان را به حوزه ايمان وارد نميكند، استغفار به زبان بدون توبه قلب و حالت پشيمانى، و عزم بر بازنگشتن به گناه در آينده، هيچ منفعت و سودى ندارد.
آيه شريفه دلالت قطعى دارد بر اين كه خداوند توبه تائب را ميپذيرد، و در خواست مغفرت و آمرزش را اجابت مينمايد، و پرونده تائب را از گناه و معصيت پاك ميكند، چرا كه در آيه شريفه به گنهكار فرمان ميدهد از خدا درخواست آمرزش كن سپس وجود مقدس خود را بسيار آمرزنده و مهربان وصف ميكند، و چنين خطابى به انسان وَ اسْتَغْفِرُوا اللَّهَ و چنان وصفى از خود إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ دليل بر اين است، كه خواهان استغفار را قطعاً به آمرزش ميرساند، و به كسى كه به ريسمان رحمت و كرمش چنگ ميزند مهر و رحمت ميورزد.
از پيامبر اسلام روايت شده:
«سيد الاستغفار ان يقول العبد: اللهم انت ربى، لااله الاانت، خلقتنى و انا عبدك، و انا على عهدك و وعدك ما استطعت، اعوذبك من شر ما صنعت، ابوء لك بنعمتك على، وابوء بذنبى، فاغفرلى فانه لايغفر الذنوب الا انت، من قالها فى ليلة فمات فى ليلة دخل الجنة، ومن قالها فى يومه فمات دخل الجنة:»
سرور استغفار اين است كه عبد بگويد: پروردگارا تو مالك و مربّى من هستى، معبودى جز تو نيست، مرا آفريدى و من بنده تو هستم، تا جائى كه توان دارم بر عهد و وعده ات پاى بندم، از زيان و شر آنچه انجام دادم به تو پناه ميآورم، با كمك نعمتهاى مادى و معنويت بر من به تو باز ميگردم، از گناهانم براى آمرزيده شدن به تو روى ميآورم، پس گناهم را بيامرز كه جز تو آمرزنده گناهان نيست، اگر كسى با عزم استوار و جدى بودن به اين صورت در شامگاه طلب آمرزش كند و بميرد وارد بهشت ميشود، و اگر در روز درخواست آمرزش كند و از دنيا برود آمرزيده وارد بهشت ميگردد.
در باب بسيار پر ارزش استغفار روايات مهمى در كتابهاى حديث نقل شده كه به بخشى از آن اشاره ميشود.
از رسول خدا روايت شده:
«ادفعوا ابواب البلايا بالاستغفار:»
درهاى بلا را با درخواست آمرزش ببنديد.
و نيز آن حضرت فرمود:
«اكثروا من الاستغفار فان الله عزوجل لم يعلمكم الاستغفار الا وهو يريد ان يغفرلكم:»
زياد از حضرت حق طلب آمرزش كنيد، زيرا خداوند عزوجل آمرزش خواستن را به شما نياموخت جز اين كه ميخواهد شما را بيامرزد.
اميرمؤمنان ميفرمايد:
«كان فى الارض امانان من عذاب الله و قد رفع احدهما فدونكم الآخر فتمسكوا به، اما الامان الذى رفع فهو رسول الله (ص) واما الامان الباقى فالاستغفار قال الله تعالى: و ما كان الله ليعذبهم و انت فيهم وما كان الله معذبهم و هم يستغفرون:»
در زمين دو مايه ايمنى بخش از عذاب خدا وجود داشت كه يكى از آن دو از ميان رفت، پس آن ديگرى را داشته باشيد و به آن چنگ زنيد، اما آن ايمنى بخشى كه از ميان رفت رسول خدا بود و آن كه باقى است استغفار خواهى است.
خداوند ميفرمايد: اى رسول من تا تو در ميان آنان هستى خدا عذابشان نميكند، و تا زمانى كه درخواست آمرزش مينمايند خدا عذابشان نمينمايد.
رسول خدا ميفرمايد:
«ثلاثة معصومون من ابليس و جنوده: الذاكرون لله، والباكون من خشية الله، والمستغفرون بالاسحار:»
سه گروهاند كه از خطر ابليس و لشگريانش در امان اند: آنان كه به ياد خدا هستند، گروهى كه از خوف خدا گريان اند، و آنان كه در سحرگاه از خداوند درخواست آمرزش ميكنند.
مسئله استغفار و درخواست آمرزش از حضرت حق به اندازهاى باارزش است كه حضرت صادق (ع) ميفرمايد:
«كان رسول الله (ص) يتوب الى الله فى كل يوم سبعين مرة من غير ذنب:»
پيامبر خدا بدون اين كه مرتكب گناهى شده باشد، روزى هفتاد بار به پيشگاه خدا توبه ميكرد.
از رسول خدا روايت شده:
«خيرالاستغفار عندالله الاقلاع والندم:»
بهترين مرحله آمرزش خواهى نزد خداوند، ترك معاصى و پشيمانى از آن است.
از آنجا كه ياد باطنى نسبت به پدر يا شدت آن ياد در انديشه و اخلاق و عمل انسان اثر ميگذارد، حضرت حق ميفرمايد به همان صورت از خدا ياد كنيد، و به حضرت الله توجه داشته باشيد، يادى كه در انديشه و اخلاق و عمل شما اثر بگذارد، و از اين اثر گرفتن سعادت دنيا و آخرت شما تأمين گردد.
منبع : پایگاه عرفان
