قرآن و پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله) و امامان معصوم (عليهم السلام) همواره مردم را به مطالعه و فهم و درك ظرايف خلقت خدا كه در حقيقت آثار رحمت اوست تشويق مى كرده اند تا از اين طريق بيش از پيش به توحيد گرايش پيدا كنند و سر بندگى و طاعت و عبادت به درگاه حق بسايند و به اين وسيله خود را به رحمت واسعه حق برسانند .كتاب « توحيد مفضل » نمونه اى از آموزه هاى حضرت امام صادق (عليه السلام)در باب خداشناسى از راه آثار است ، همچنين بخشى از خطبه هاى « نهج البلاغة » و يا دعاى عرفه امام حسين (عليه السلام) نمونه اى از اين قبيل است .از اين رو براى پيروى از قرآن كه نگريستن به آثار رحمت خدا را براى استحكام توحيد در قلب و پابرجايى عبادت در اعضا و جوارح فرمان داده به چند مثال كوتاه در اين زمينه بسنده مى شود ، باشد كه درى يا دريچه اى براى ديدن لطايف و ظرايف آثار رحمت الهى در پهن دشت هستى باشد .منبع فيض و كمال و رحمت و لطف ، وجود مقدس حق تعالى است ، شناخت فرع ، بدون توجه به ريشه و اصل سود چندانى ندارد ، بسيارى از دانشمندان غربى و شرقى بخشى از آثار را خوب مى شناسند ولى شناخت خود را وسيله شناخت حق و توجه به او قرار نمى دهند آنچه در اين زمينه مهم است شناخت آثار براى شناخت مؤثر است :فَانظُرْ إِلَى آثَارِ رَحْمَةِ اللهِ . . ..پس با تأمل به آثار رحمت خدا بنگر . . .شناخت آثار بدون اينكه زمينه شناخت الله قرار گيرد جداً بى فايده است .در هر صورت هم اكنون در اين جهان به سر مى بريم ، بينديشيم چند مرحله زندگانى را پشت سر گذاشته ايم ؟ زمانى خاك بوديم كه خود جهانى دارد ، زمانى در ساقه نباتات و اصل و فرع آن بوديم كه باز خود عالمى دارد ، زمانى بخشى از وجودمان جزء بدن حيوانات بود و از آن همه يعنى از خاك و گياه و حيوان به صورت غذا به بدن پدر سپس به صلب او منتقل شديم و آنگاه در رحم مادر قرار گرفتيم . هر مرحله اى از اين مراحل براى آگاهان و اهل بصيرت جهانى اعجاب آور و شگفت انگيز است . فَلْيَنظُرِ الاِْنسَانُ مِمَّ خُلِقَ * خُلِقَ مِن مَاء دَافِق * يَخْرُجُ مِن بَيْنِ الصُّلْبِ وَالتَّرَائِبِ * إِنَّهُ عَلَى رَجْعِهِ لَقَادِرٌ.پس انسان بايد با تأمل بنگرد كه از چه چيز آفريده شده است؟ * از آبى جهنده آفريده شده است ; * آبى كه از صلب مرد و از ميان استخوان هاى سينه زن بيرون مى آيد . * بى ترديد خدا بر بازگرداندن انسان پس از مرگش تواناست .خاك و گياه و حيوان و صلب و رحم و ظلمات ثلاث هر يك نمايى از علم و قدرت و حكمت خداست .اين آيات ديدگاه انسان را در مسئله آفرينش خودش تا افق ابديت باز مى كند و به او مى فهماند كه زندگى او منحصر در اين جهان محدود زودگذر نيست ، بلكه روزى به حضرت حق باز مى گردد و وارد صحراى قيامت مى شود و پس از رسيدگى به اعمالش به پاداشى كه درخور اوست مى رسد .
منبع : برگرفته از كتاب جلوه هاي رحمت الهي استاد حسين انصاريان
