قول حق

خداوند از گفتار خودش در خطاب به آدم ـ به هنگام قرار گرفتن به روى زمين ـ تعبير به كلمه كرده و در حقيقت قول حق را مصداق كلمه گرفته است ؛ در سوره يونس مى خوانيم  وَلَوْلاَ كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ لَقُضِىَ بَيْنَهُمْ .و اگر از سوى پروردگارت ، فرمانى مقرّر نشده بود [ كه عذاب اختلاف كنندگان تا قيامت به تأخير افتد ] يقيناً ميان آنان در آنچه اختلاف مى كنند ، داورى مى شد [ و نتيجه داورى نابودى آنان و انقراض نسلشان بود ] . كلمه در اين آيه اشاره به خطاب حضرت حق است به وقت هبوط آدم آنجا كه فرمود :وَلَكُمْ فِى الأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِينٍ .و براى شما در زمين ، قرارگاهى [ براى زندگى ] و تا مدتى معين ، وسيله بهره ورى اندكى خواهد بود . و خطاب به ابليس كه فرمود : لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنكَ وَمِمَّن تَبِعَكَ مِنْهُمْ أَجْمَعِينَ  . بى ترديد دوزخ را از تو و آنان كه از تو پيروى كنند ، از همگى پر خواهم كرد .كه قول حق و پياده شدنش را كه امرى حتمى است ، مصداق كلمه گرفته ، آنجا كه مى فرمايد : إِنَّ الَّذِينَ حَقَّتْ عَلَيْهِمْ كَلِمَتُ رَبِّكَ لاَ يُؤْمِنُونَ  .مسلماً كسانى كه عذاب پروردگارت بر آنان محقق و ثابت شده ايمان نمى آورند .و فرموده : وَلكِنْ حَقَّتْ كَلِمَةُ الْعَذَابِ عَلَى الْكَافِرِينَ  .ولى فرمان عذاب بر كافران محقق و ثابت شده است . و نيز وعده حتمى خود را به بنى اسرائيل جهت نجاتشان از ظلم فرعون كلمه دانسته كه فرمود : وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِى الأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ  .و ما مى خواستيم به آنان كه در آن سرزمين به ناتوانى و زبونى گرفته شده بودند ، نعمت هاى باارزش دهيم و آنان را پيشوايان مردم و وارثان [ اموال ، ثروت ها و سرزمين هاى فرعونيان ] گردانيم . و هم چنين آنجا كه فرموده : وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ الْحُسْنَى عَلَى بَنِى إِسْرَائِيلَ بِمَا صَبَرُوا  .و وعده نيكوتر و زيباتر پروردگارت بر بنى اسرائيل به [ پاداش ]صبرى كه [ بر سختى ها و بلاها ]كردند تحقّق يافت . و گاهى از مجموع قوانين و مقررات و آيين پاك اسلام و نبوّت و رسالت پيامبر صلى الله عليه و آله بزرگ تعبير به كلمه كرده است ، آنجا كه فرموده :وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ صِدْقاً وَعَدْلاً .و سخن پروردگارت از روى راستى و عدل كامل شد .