شاگرد فضيل‏

فضيل كه عارفى نامدار و تائبى واقعى و از رجال طريقت است شاگردى داشت كه از برترين شاگردان او بود، هنگامى كه دچار بيمارى شد و به بستر احتضار افتاد فضيل به بالينش آمد و مشغول خواندن سوره ى يس شد.

محتضر به فضيل گفت: استاد اين سوره را مخوان، فضيل ساكت شد و به او گفت: بگو «لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ.»*

گفت نمى گويم به خاطر اين كه من از توحيد بيزارم و در آن حال از دنيا رفت، فضيل از مشاهده ى آن وضع بسيار پريشان و بدحال شد، از كنار بستر شاگرد به خانه ى خود رفت و از خانه بيرون نيامد، تا در خواب ديد شاگردش را به سوى آتش دوزخ و عذاب دردناك مى برند!

فضيل به او گفت تو برترين شاگرد كلاس درس من بودى، چه شد كه معرفت را از تو گرفتند و با سوء عاقبت از دنيا رفتى؟!

شاگرد گفت من آلوده به سه خلاف بودم: اول سخن چينى و نمامى دوم حسد بردن به مردم، سوم دچار مرضى بودم كه طبيب به من گفته بود سالى يك قدح شراب بنوشم تا بيمارى رفع شود، اين سه كار خلاف مرا دچار عاقبت سوء كرد و به آن حال كه ديدى از دنيا رفتم.

شيخ پس از نقل حكايت فضيل مى گويد: مناسب دانستم اين روايت را در رابطه با مشروبات الكلى ذكر كنم: كلينى از ابوبصير روايت مى كند كه گفت: امّ خالد معبديه بر حضرت صادق (ع) وارد شد در حالى كه من خدمت آن حضرت بودم، عرضه داشت فدايت شوم مرا مشكلى در شكم بود، طبيبان عراق از من خواستند نوعى از شراب را با قاووت بخورم، ولى من از خوردن آن امتناع كردم و علت امتناعم اين بود كه مى دانستم شما از آن كراهت داشتيد، دوست داشتم درباره ى آن از خود شما بپرسم، آن حضرت فرمود: چه چيز تو ار از خوردن آن مانع شد؟ گفت اى پيشواى من، گردنبند طاعت تو را به گردن انداخته ام تا روز قيامت بگويم جعفر بن محمد مرا در شكل دادن زندگى امر و نهى نمود.

حضرت روى به من كرد و فرمود اى ابوبصير آيا گوش به سخن اين زن و مسائل او نمى دهى، سپس به امّ خالد فرمود: به خدا قسم تو را در خوردن يك قطره شراب اذن نمى دهم، همانا از خوردن آن پشيمان مى شوى هنگامى كه جانت به گلو برسد و اين مطلب را سه بار تكرار كرد، آنگاه فرمود: آيا دانستى چه گفتم؟!