مقربین چه کسانی هستند؟

برای شناخت مقربین، کافی است نمونه‌ای از آن ذکر شود تا با شناخت آن مفهوم این جایگاه نیز به دست آید. در ابتدا، باید گفت در مقابل کسانی که به مقام قرب رسیده‌اند، کسانی قرار دارند که به اسفل السافلین - یعنی پست‌ترین پستان- رهسپار شده‌اند و کارشان در این پستی به جایی رسیده که به فرموده قرآن مجید به هیزم جهنم تبدیل شده‌اند:

«کانوا لجهنم حطبا».

حطب در لغت عرب به معنای هیزم است. منظور از حطب در این آیه انسان یا آدمیزاده‌ای که لیاقتش دوزخ است نیست، بلکه هیزم است. یعنی این افراد به قدری از انسانیت دور شده‌اند که از آن‌ها نمی‌توان به انسان تعبیر کرد. این هیزم در بازار قیامت خریداری ندارد، زیرا نه فایده‌ای بر آن مترتب است و نه به کاری می‌آید.

از طرفی، موجودی که در دنیا چراغ عقل را خاموش کرده و لامپ فطرت را سوزانده و بنای وجدانش را ویران کرده به تعبیر قرآن قلبش بدل به سنگ و حتی سخت‌تر از آن شده است:

«کالحجارة او اشد قسوة».

چنین انسانی در سنگدلی از سنگ سخت‌تر شده و بدل به هیزم پوک و پوچی شده که موریانه گناه مغزش را خورده است. آیا چنین کسی می‌تواند توقع رفتن به بهشت داشته باشد؟ کسی که دهان خوردن نعمت‌های الهی و معده هضم نعمت‌های حق را ندارد؛ کسی که پوستش نعمت‌ها را لمس نمی‌کند و گوش کر و چشم کورش صدای خدا را در بهشت نمی‌شنود و وجه الله را نمی‌بیند، چه سنخیتی با بهشت دارد؟ این معنای واقعی سقوط در اسفل السافلین است.