ذكر ، مقصود همه عبادات

صاحب « كيمياى سعادت » در ركن اوّل مى گويد :بدان كه لباب و مقصود همه عبادات ياد كردن حق تعالى است كه عماد مسلمانى نماز است و مقصود وى ذكر حق تعالى است ، چنان كه گفت : ِنَّ الصَّلاَةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالمُنكَرِ وَلَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ .يقيناً نماز از كارهاى زشت و كارهاى ناپسند باز مى دارد و همانا ذكر خدا بزرگ تر است . و قرآن خواندن فاضل ترين عبادات است ، به سبب آن كه سخن حق تعالى مذكّر و همه سبب تازه گردانيدن ذكر حق تعالى است و مقصود از روزه كسر (شكستن) شهوات است ، تا چون دل از زحمت شهوات خلاص يابد ، صافى گردد و قرارگاه ذكر شود كه چون دل به شهوات آكنده بود ، ذكر از وى ممكن نشود و در وى اثر نكند .و مقصود از حج كه زيارت خانه خداست ، ذكر خداوند خانه است و تهييج شوق به لقاى وى .پس سرّ و لباب همه عبادات ذكر است ، بلكه اصل مسلمانى كلمه « لا إله إلاّ اللّه » است و اين عين ذكر است و همه عبادات ديگر تأكيد اين ذكر است .و ياد كردن حق تعالى تو را ثمره ذكر توست و چه ثمره اى بزرگ تر از اين ؟ و براى اين گفت : فَاذْكُرُونِى أَذْكُرْكُمْ  .پس مرا ياد كنيد تا شما را ياد كنم . و اين يادكردن بر دوام مى بايد و اگر بر دوام نبود در بيش تر احوال در فلاح بسته است و براى اين گفت : وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيراً لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ  .و خدا را بسيار ياد كنيد تا رستگار شويد .