موعظۀ يبامبر صلّى الله عليه و آله و سلّم به يك اعرابى دربارۀ حيا

کسي پیش پیغمبر عظیم الشأن اسلام صلّي الله عليه و آله و سلّم آمد و به حضرت گفت: «اوصني»: مرا موعظه کنید و سفارشي به من بفرمايید؛ سخني به من بگویید. پیغمبر هم یک جمله به او فرمود که اگر آدم به این جمله عمل کند، واقعاً به خیر دنیا و آخرت می‌رسد؛ حضرت فرمود: «اسْتَحْيِ مِنَ اللَّهِ كَمَا تَسْتَحْيِي مِنَ الرَّجُلِ الصَّالِحِ مِنْ قَوْمِكَ.» معناي اين روايت به شكل حكايت چنين است: پيامبر صلّي الله عليه و آله و سلّم به آن مرد گفت: در اقوامت آدم سنگینِ رنگین و باوقاری كه شخصیت شایسته و پاک داشته باشد و همه برای او احترام قايل باشند، مي‌شناسي؟ مرد گفت: بله. حضرت فرمود: آيا جلوی او کار زشت می‌کنی؟ مرد گفت: ابداً یا رسول الله! حضرت گفت: آيا جلوی او کار جلف می‌کنی؟ مرد گفت: نه. حضرت گفت: آيا جلوی آن آدم شایستهِ باوقار و با عظمت و مورد توجّه همگان، دلقک‌بازی در می‌آوری؟ مرد گفت: نه یا رسول الله! حضرت فرمود: به همان شكلی که از او حیا می‌کنی، در زندگی‌ات از خدا حیا کن؛ به اندازۀ حیایی که از یک فرد قابل توجّه در خانواده‌ات داری، از خدا حیا کن؛ آن وقت در حالت حیا از خدا، اصلاً دست و دل آدم به سوی گناه پیش نمی‌رود. چطور می‌شود آدم از خدا حیا کند و لقمۀ ربا را هم بردارد و بخورد؟ اصلاً حیا، مانع از این است که با بودن سفرۀ پاک خدا، آدم دست به سمت لقمۀ نجس دراز كند.