عبادت، سبب ریزش فضل و رحمت

اکنون این پرسش مطرح است که این فضل و رحمتی که در آیه 64 سوره بقره مطرح است از چه طریقی به ما می‌رسد و آیا انسانی که از مادر متولد می‌شود تا هنگامی که می‌خواهد از دنیا برود فضل و رحمت مطلقاً و بدون هیچ قید و شرط و برنامه‌ای نصیب او می‌شود؟ مسلماً نه! فضل و رحمت به طور مطلق شامل حال انسان نمی‌شود، بلکه انسان باید شرایطی را رعایت کند تا فضل و رحمت حق از طریق جاذبه‌ای که در آن قیود و شرایط است نصیب او گردد. شما اگر به قرآن کریم و آثار اسلامی مراجعه کنید، پاسخ پرسش فوق را می‌یابید و آن این‌که فضل و رحمتی که وجود مقدس حضرت حق در قرآن مطرح کرده تنها به وسیله عبادت نصیب ما می‌شود.

حقیقت عبادت نیز تسلیم بودن در مقابل حضرت حق است. این حقیقتِ عبادت و جان و ریشه آن است. اگر این تسلیم بودن در مقابل حضرت حق، تسلیم صحیح و جامعی باشد، مال، بدن، عقل، روح، قلب، نفس، خانه، محل کار و جامعه آدمی را فرا می‌گیرد و انسان در نورانیت کاملی زندگی می‌کند. در اینجا رابطه انسان با خدا، رابطه عبادی است به این معنا که درآمد و خرج او صحیح است و انسان با درآمد و خرج صحیح در برزخ و در قیامت نسبت به مالش حساب و بدهی ندارد. آن کسی مدیون است که مالش را از راه حرام به دست آورده و یا در راه حرام خرج کرده است. او به دین، به انبیا و اولیاء و به زن و فرزند خود و به جامعه‌اش مدیون است و در یک کلمه، به وجود مقدس حضرت حق مدیون است. برزخ و قیامت هم جای پرداخت بدهی نیست و هر کسی بدهی دارد در همین دنیا باید ادا کند، چون اینجا محل تسویه بدهی‌هاست.

کسی که رابطه عبادی دارد تمام واجبات الهی را با ذوق و با عشق، و نه به خاطر مکلف بودن انجام می‌دهد؛ یعنی الان که در هوای گرم روزه است، برایش تشنگی و گرسنگی مهم نیست و اگر انواع غذاها هم در مقابلش حاضر باشد، او با عشق، روزه می‌گیرد، چرا که برایش مهم است که روزه‌اش روزة عشق باشد. او روزه را دری می‌بیند که محبوب به رویش باز کرده و از این راه دعوتش نموده تا به مقام قرب و لقای حق برسد. چنین بنده‌ای اصلاً غرق در لذت است و تشنگی و گرسنگی برایش معنا ندارد. اگر هزار سال هم در دنیا باشد و در سخت‌ترین روزهای ماه مبارک رمضان و در گرمای شدید از حالش جویا شوی سخنی از ناراحتی و ضعف نمی‌گوید و خوش است که دری در ماه مبارک رمضان به رویش باز شده است.

اولیای خدا از عشق مهمانی در این ماه الهی، زودتر به استقبال آن می‌رفته‌اند؛ یعنی قبل از اینکه ماه مبارک رمضان آغاز شود و این عبادت بدنی، روحی، قلبی و فکری و نفسی شروع شود به آن اشتیاق نشان می‌داده‌اند. مثلاً رهبر بزرگوار اسلام تمام رجب و شعبان را روزه می‌گرفته و حتی بعد از عید فطر نیز شش روز را روزه می‌گرفته و می‌خواسته که بتدریج از ماه رمضان دل بکند و نمی‌خواسته که یک مرتبه از مهمانی الهی خارج شود.