رحمت در کلام خدا

کلمه مبارکه رحمت و مشتقات آن نزدیک به 290 بار در قرآن کریم آمده و بیشتر آن‌ها نیز درباره انسان است. البته اگر قرآن مجید مسئله رحمت را یک بار بیشتر هم مطرح نکرده بود و مثلاً فرموده بود: «ان الله بکم لرئوف رحیم»، آیا آن هم از سر همه ما زیادتر نبود؟ و مگر ما چه کسی هستیم و نسبت به رحمت وجود مقدس او چه استحقاقی داریم؟ همین آفرینش و به وجود آمدن ما خودش عین رحمت است و تداوم موجودیت ما هم به اتصال به دریای رحمت او بستگی دارد؛ آن دریایی که حد و مرز و نهایت ندارد و اگر انسان کمی فکر کند مبهوت می‌شود که سروکارش با چه رحمت بی‌انتهایی است؟

 نکته مهم این است که او در عین بی‌نیازی به موجودات آن‌ها را خلق کرده است. او همیشه بی‌نیاز بوده و الان هم که عوالم غیب و شهادت را آفریده باز نیازی به این عوالم ندارد. به تعبیر دیگر، آن روز که نه عالم غیب بود و نه عالم شهادت او چیزی کم نداشت و امروز هم که عالم غیب و شهادت را خلق کرده چیزی به او اضافه نشده است. تمام هستی در مقابل وجود مقدس او، نمایش یک شمع کم نور را هم ندارد. در کلمات وجود مقدس آن حضرت است که تمام دنیای شما نزد من به اندازه وزن یک بال مگس هم حساب نمی‌شود.

بنابراین، او به ما هیچ‌گونه نیازی نداشته و خلقتمان تنها ریشه در رحمت و تفضل او داشته است. الان هم که ما را آفریده کاری درخور وجود مقدس او از دست ما برنمی‌آید.

مرحوم فیض کاشانی این مرد بزرگ الهی، در کتاب محجه البیضاء نقل می‌کند که پیامبرگرامی اسلام (ص) که کلامش عین وحی است، فرمود: روز قیامت که خداوند مرا به بهشت می‌برد تصور نکنید که در مقابل عملم به بهشت می‌روم، بلکه فضل، لطف، رحمت و رافتش دست مرا گرفته و به بهشت می‌برد.

پس خداوند همه را به لطف خود خلق کرده و به لطف خود به بهشت می‌برد و مگر خداوند جهنم را برای کسی می‌خواهد؟! شما نمی‌توانید یک آیه یا یک روایت از پیامبر (ص) یا از ائمه (ع) بیاورید که گفته باشد من جهنم را برای شما می‌خواهم. او جهنم را برای هیچ‌کس نمی‌خواهد، درحالی که بهشت را برای همه می‌خواهد. با دقت در قرآن مجید می‌فهمید که جهنم را خود جهنمیان برای خودشان می‌خواهند و اصلاً ارتباطی با خواسته خدا ندارد. از سوی دیگر چون جهنم را برای هیچ‌ کسی نمی‌خواهد در قیامت نیز بسیاری را پس از رفتن به جهنم، از آنجا نجات می‌دهد. او نمی‌خواهد کسی در آنجا بماند و آن‌ها خودشان تذکره اقامت در جهنم را گرفته‌اند.