انقطاع از دنیا در گرو چه اموری است ؟

1 شناخت خدا و اتصال به معبود: منشأ محبت به دنیا غفلت از خدا است . قرآن مجید مى فرماید: ما جعل الله لرجل من قلبین فى جوفه ; خداوند دو قلب در درون هر فردى قرار نداده است .

یعنى محبت به دنیا با محبت به خدا جمع نمى شود. بنابراین راه انقطاع از دنیا پیوستن به معشوق واقعى است .

آن کس که تو را شناخت جان را چه کند فرزند و عیال و خانمان را چه کند

2 توجه به مرگ : امام باقر(ع)مى فرماید: أکثر ذکر الموت فانه لم یکثر انسان ذکر الموت الا زهد فى الدنیا; مرگ رازیاد یاد کن که کسى مرگ را یاد نکرد مگر آن که نسبت به دنیا بى رغبت شد.

3 توجه به آخرت : على (ع)به فرزندش نصیحت مى کند که آخرت را زیاد یاد کن و آن چه در او از نعمت و عذاب دردناک است که این یاد تو را نسبت به دنیا زاهد مى سازد و دنیا را در نزدت کوچک مى کند.

4 توجه به ناپایدارى دنیا: قرآن مجید با بیان بى اعتبارى و فناى دنیا پیروانش را از دام وابستگى به دنیابرخوردار داشته است قرآن مجید دنیا را بازیچه و بیهوده معرفى کرده است . بر این اساس على (ع)مى فرماید:در عزت و ارجمندى دنیا رغبت نکنید, فخر دنیا بریده شدنى و آرایش و نعمتش تمام شدنى است .

5 شناخت آثار محبت به دنیا: اگر کسى بداند دل بستگى به دنیا چه آثار و نتایج زیان بارى دارد از آن فاصله خواهد گرفت . در این جا به بعضى از آن آثار مى پردازیم :

1 - منشأ گناهان : در روایات از محبت به دنیا به عنوام ام الفساد یاد شده است . امام صادق (ع )مى فرماید: راس کل خطیئة حب الدنیا; محبت به دنیا رأس همه خطاهااست .

2 - سخت مردن : هر اندازه علاقه و محبت به زندگى دنیا بیشتر باشد جدایى از آن سخت تر خواهد بود,چنان که على (ع )مى فرماید: من کانت الدنیا همته اشتدت حسرته عند فراقها; کسى که هم و غم او دنیا باشدحسرتش در موقع جدا شدن از دنیا بیش تر خواهد بود.

3 - اندوه بى حد:

امام صادق (ع)مى فرماید: هر که دل به دنیا بندد به سه خصلت دل بسته است : اندوهى که پایان ندارد و آرزویى که به چنگ نیاید و امیدى که بدان نرسد.

4 حرص شدید: امام صادق (ع)مى فرماید: خداوند درى از دنیا بر بنده نگشاید جز این که به مانند آن درى از حرص بر او بگشاید.

6 نیایش و مناجات : یکى از عواملى که انسان را به رهایى از تعلقات مادى کمک مى کند انس با خدا ازطریق نیایش است . هر چه رابطه با خدا بیشتر باشد انقطاع از دنیا و تعلقات مادى نیز بیشتر خواهد بود در دعاهااین انقطاع دیده مى شود, به ویژه در دعاى پر محتواى شعبانیه که همه امامان آن را زمزمه مى کرده اند و در آن جاامام على (ع) مى فرماید: الهى هب لى کمال الانقطاع الیک ; خدایا انتهاى انقطاع را به من ارزانى دار.

7 معاشرت با اهل دل : از آن جا که گرایشات و صفات اخلاقى دوست و همنشین اثر مستقیم در آدمى داردمعاشرت با افرادى که توجه به آخرت دارد انسان را از وابستگى به دنیا رهایى مى بخشد و این نکته در روایات آمده است : حواریون به عیسى گفتند: با چه کسى معاشرت کنیم ؟ فرمود: با کسى که دیدنش شما را به یاد خدابیندازد و علمش آگاهى شما را بیشتر کند و شما را نسبت به آخرت ترغیب نماید.