شناخت اجمالی از نعمت‌ها

بحث درباره نعمت‌های عنایت شدۀ وجود مقدس حضرت حق به انسان بود و کلام هم به دو مسأله منتهی شد:

یکی این که هر انسانی لازم است نعمت‌های خدا را بشناسد. البته منظور شناخت تفصیلی نیست، چون چنین شناختی از نعمت‌ها از عهده‌ ما خارج است، ولی آنچه بر ما لازم است این است که به طور اجمال بدانیم یک سلسله نعمت‌های مادی و معنوی از جانب خدا در اختیار ماست و هیچ‌کدام از این نعمت‌ها را هم بی‌علت در اختیار ما نگذاشته‌اند، بلکه تمام این نعمت‌ها به خاطر این است که به وسیله آنها انسان به رشد برسد که به فرموده قرآن:

)أُولئِكَ هُمُ الرَّاشِدُون

که انسان به مقام باعظمت لقای معنوی برسد و آن‌هم در پرتو عمل صالح حاصل می‌شود. معنای عمل صالح هم این است که نعمت‌ها باید همان‌جایی خرج شود که خداوند دستور داده است:

)فَمَنْ كانَ يَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً وَ لا يُشْـرِكْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَدا

و نیز منظور این است که فرزندان آدم به وسیله این نعمت‌ها به مقام قرب و خوشبختی دائمی برسند: )فَأَمَّا إِنْ كانَ مِنَ الْمـُقَرَّبينَ * فَرَوْحٌ وَ رَيْحانٌ وَ جَنَّةُ نَعيمٍ

دربارۀ عبد صالحش حضرت عیسی(ع) که از نعمت‌ها درست استفاده کرده، می‌فرماید:

)وَجِيهاً فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ وَ مِنَ الْمـُقَرَّبِين

مطرح نبودن مقدار زمان:

حضرت عیسی(ع) این مقام را در چه مدت زمانی کسب کرده است، چون کل زندگی آن حضرت سی و سه سال بوده است و آن بزرگوار در همین مدت کوتاه عمرش به این مقامات رسیده است. این مقام )وَجِيهاً فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ( مقام کمی نیست، یعنی او در تمام این عوالم ظاهر و نیز در عوالم باطن یکی از بهترین آبرودارهاست. همچنین او از بندگان مقرب خداست. مُقرّبینی که به قول امیرمؤمنان(ع) دنیا را که نگاه می‌کنند به باطنش می‌نگرند، نه به ظاهر آن، یعنی آنها آدم‌های ظاهربینی نیستند:

)نَظَرُوا إِلَى بَاطِنِ الدُّنْيَا إِذَا نَظَرَ النَّاسُ إِلَى ظَاهِرِهَا

آنان در چارچوبِ درست با برنامه‌های مادی در ارتباطند و اصلا خارج از حدود الهی عمل نمی‌کنند؛ یعنی یک لحظه از وقتشان و یک درهم از پولشان را خارج از محدودۀ مجاز هزینه نمی‌کنند.

حضرت یحیی نیز چند سال محدود در این دنیا زندگی کرد، ولی قرآن مجید درباره او می‌فرماید که به پدرش ندا آمد:

)فَنادَتْهُ الْمـَلائِكَةُ وَ هُوَ قائِمٌ يُصَلِّي فِي الْمـِحْرابِ أَنَّ اللهَ يُبَشِّـرُكَ بِيَحْيى مُصَدِّقاً بِكَلِمَةٍ مِنَ اللهِ وَ سَيِّداً وَ حَصُوراً وَ نَبِيًّا مِنَ الصَّالِحين