حضرت اميرالمؤمنين على عليه السلام در رابطه با نفس انسان و اين كه طبعش مايل به لجام گسيختگى است مى فرمايد:
«النَّفْسُ مَجْبُولَةٌ عَلى سُوءِ الأَدَبِ وَالعَبْدُ مَأمُورٌ بِمُلازِمَةِ حُسْنِ الأَدَبِ وَالنَّفْسُ تَجرى بِطَبْعِهَا فى مَيْدانِ المُخَالَفَةِ وَالعَبْدُ يَجْهَدُ بِرَدِّهَا عَن سُوءِ المُطالَبَةِ فَمَتى أطلَقَ عِنانَهَا فَهُوَ شَريكٌ فِى فَسَادِها وَمَنْ أعَانَ نَفْسَهُ فِى هَوى نَفْسِهِ فَقَدْ أشْرَكَ نَفْسَهُ فِى قَتْلِ نَفْسِهِ» .
نفس انسان به طور طبيعى راغب به لجام گسيختگى و بى مهارى و خُلقيات زشت است، و انسان مكلف است خود را به حسنات اخلاقى و ادب و تربيت صحيح آراسته كند، نفس انسان به طبع خود در ميدان مخالفت با فضائل و مصالح حيات مى تازد و انسان آگاه و الهى مى كوشد تا راه او را از تمنيات ناروا ببندند. كسى كه عنان نفس سركش خود را رها كند و در ارضاى تمايلات و شهوات انحرافى و افراطى آزاد گذارد، به تباهى و فساد نفس خود كمك نموده، كسى كه نفس متجاوز خويش را در خواسته هاى نابجايش يارى دهد خود را شريك كشتن انسانيت خود كرده است.
كودك در رغبت به لجام گسيختگى و ارضاى خواسته هاى درونى در حدى نيست كه به مهار نفس سركش برخيزد و خود را به حسنات بيارايد و قاتل شخصيت خود نشود بنابراين در سنّ بازى و انتخاب همبازى و كشش به سوى وسائل بازى، مسؤوليت عظيم كنترلش و آراسته شدنش به حالات خوب و انسانى- البته در حد ظرفيت و امكانش- بر عهده پدر و مادر است، پدر و مادرى كه آگاهانه و با علم به قوانين رشد شخصيت همه جانبه كودك با او برخورد منطقى و حكيمانه كنند.
آرى؛ در دوران لعب و بازى، جهت دادن به غريزه و ميل به بازى و انتخاب معاشر و همبازى وظيفه اى الهى و انسانى بر عهده پدران و مادران است كه كوتاهى و تقصير در اين زمينه؛ آينده كودك را با خطرات و زيان هاى غير قابل جبرانى رو به رو خواهد كرد.
منبع : پایگاه عرفان
