جهان اسلام در مقابل تکفیر مواضع علما و بزرگان جهان اسلام در برابر تکفیر

وی طی سخنانی که از تلویزیون مصر پخش شد اظهار داشت: تکفیر حق خدای متعال است، نه حق بندگان؛ بنابراین دلیل تکفیر باید قطعی و با تکیه بر مبانی صریح دینی باشد نه همراه با تأویل و تفسیر.

ایشان هم‌چنین حکم به تکفیر افراد معین را، فقط در اختیار اولی الامر و قضات مسلمان دانست و گفت: علما برای حکم به کفر شرایط محکمی را وضع کرده‌اند که باید حاصل شود و موانعی را نیز ذکر کرده‌اند که باید از رفعِ این موانع اطمینان داشت. تکفیر باید بر اساس حکم قضایی باشد؛ به عنوان مثال قاضی با علم به فتوایش کسی را که اصلی از اصول اسلامی را عمداً و بدون اضطرار رد کرده است، تکفیر می‌کند.

وی پیش از این نیز در سخنانی به مناسبت میلاد پیامبر اکرم _{(صلی الله علیه و آله و سلم)} و در مجلس جشنی که به این مناسبت در قصر اتحادیه برگزار شده بود، پدیدة تکفیر را فتنه‌ای کور و فاجعه‌ای بزرگ در امت اسلامی قلم‌داد کرد.

شیخ الازهر با محکوم کردن مفتی‌های تکفیری و شیوخی که با فتوا به تکفیر مسلمانان،‌ جوانان را به مبارزه دعوت می‌کنند، این‌گونه افراد را مخلّد در آتش جهنم دانست و گفت: مسلمان بودن آنان، مانع از ورودِ ابدی‌شان به جهنم نمی‌شود.

احمد الطیب آیة شریفه (وَ مَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُتَعَمِّدًا فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِيهَا وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِ و َلَعَنَهُ و َأَعَدَّ لَهُ عَذَابًا عَظِيمًا؛ و هر کس مؤمنی را به عمد بکشد ، کيفر او جهنم است که در آن همواره خواهد بود و خدا بر او خشم گيرد و لعنتش کند و برايش عذابی بزرگ آماده سازد.)^[1] را تمسک قرار داد و جوانان مسلمان را از دچار شدن به غضب خدا در اثر تبعیت از شیوخ تکفیری بر حذر داشت.

شیخ الازهر تأکید کرد که دین اسلام حتی ترساندن مردم را نیز حرام شمرده است و این روایت رسول خدا را نقل کرد: «مَنْ أَشَارَ عَلَى أَخِيهِ بِحَدِيدَةٍ لَعَنَتْهُ الْمَلائِكَةُ؛ کسی که با آهنی (سلاح،‌ شمشیر) به برادر مسلمانش اشاره کند (به معنای تهدید)، مورد لعنت ملائکه قرار می‌گیرد.»^[2]

1. ۱. دار‌الافتای مصر یکی از مهم‌ترین نهادهای دینی اهل‌سنت، گروه داعش را مورد هجوم قرار داد و پیوستن به این جماعت را حرام اعلام کرد.

ابراهیم نجم، سخنگوی رسمی دارالافتای مصر، در میان خبرنگاران و اصحاب رسانه مصر اعلام کرد: اقدامات جماعت داعش اعم از خونریزی و ویرانی که در سوریه و عراق و سایر کشورها، مرتکب می‌شوند، در مسیر مصلحت دشمنان اسلام است و تنها ویرانی را برای کشورهای عربی و اسلامی در پی دارد و بهانه‌ای است برای دخالت‌های بیگانگان در این کشورها.

سخنگوی دارالافتای مصر بیان داشت که جماعت داعش بسیاری از جوانان را با نام دین و تحت عنوان دولت اسلامی فریفته است و دولتی که این جماعت در پی آن است، در واقع اقدامی در راستای سیاه‌نمایی صورت دین اسلام، ویرانی کشورها و ریختن خون بندگان خداست.

وی افزود: داعش و سایر گروه‌ها و سازمان‌های افراطی، در استنباط از متون دینی گمراه شده‌اند و فهم ناقصشان از این متون را بهانة خونریزی‌های خویش ساخته و دستاویز صدور فتاوایی قرار داده اند که روش تکفیری‌شان را پیش برند.^[3]

1. ۱. اتحاد جهانی علمای مسلمین با انتشار بیانیه‌ایاعلان تشکیل خلافت اسلامی از جانب داعش را شرعاً باطل اعلام کرد.

در این بیانیه که با امضای دکتر یوسف قرضاوی می باشد، آمده است: هیچ اثر شرعی بر این اعلان خلافت، ‌مترتب نیست، بلکه این اقدام، تنها آثار خطرناکی را برای اهل‌سنت در عراق و انقلاب در سوریه به همراه دارد. (در این بیانیه‌ کلمة انقلاب تنها بر سر سوریه آمده است و این سؤال را به ذهن متبادر می‌کند که چگونه گروهی واحد با یک رفتار واحد در عراق متهم به اعمال غیر شرعی است، اما در سوریه گروهی انقلابی قلم‌داد می‌شود و تمام جنایاتش توجیه می‌‌شود؟).

این بیانیه هم‌چنین از تمام گروه‌های اسلامی در جهان خواست که به مفاهیم اسلامی -مانند مفهوم خلافت اسلامی- که جایگاه والایی نزد مسلمانان دارند، احترام بگذارند.^[4]

دکتر احمد الریسونی، نایب رئیس اتحاد جهانی علمای مسلمان، نیز طی سخنانی اظهار داشت: «در برهه‌ای از زمان که ملت‌های اسلامی تلاش می‌کنند تا از استبدادی که با شمشیر و تانک بر آنان حاکم شده، آزاد شوند، دسته‌ای جدید از راه رسیده تا خلافتش را با زور شمشیر اعلان کند و خلیفه‌اش را با قدرت شمشیر نصب کند.

وی با خرافات خواندن این خلافت، اوضاع کنونی عراق را حاصل سلسله‌ای طولانی از فساد و دیکتاتوری دانست: از صدام حسین تا اشغال توسط آمریکایی‌ها تا دولتی فرقه‌گرا که تحت حمایت ایران بوده است.^[5]

البته بهتر بود این آقایان به جای متهم کردن دولت قانونی عراق، از حکم جهادِ‌ خود به نفع داعش برائت می‌جستند، تا نشان دهند که صادقند.

1. ۱. مفتی عربستان سعودی، عبدالعزیز آل‌الشیخ، در پاسخ به سؤالی دربارة حکم جوانانی که با ادعای رسیدن به مقام والای شهادت، دست به عملیات انتحاری می زنند، گفت: قتل نفس از گناهان کبیره است و کسانی که با این بهانه‌ها دست به خودکشی می‌زنند، مجرمانی هستند که برای سقوط در آتش جهنم تعجیل می‌کنند.

وی هم‌چنین کسانی را که دست به عملیات انتحاری می‌زنند، منحرف خواند و گفت: «این‌ها از راه راست خارج شده‌اند و افکار و عقولشان به شر و فساد دچار شده و دیگر توانایی تمییز بین حق و باطل را ندارند.»

عبدالعزیز آل‌الشیخ این افراد را ابزار دست دشمنان اسلام توصیف کرد، که جوانان مسلمان را منحرف می‌سازند و هر روز عده‌ای از مردم را مورد هجوم قرار می‌دهند.^[6]

مفتی وهابیت در گفت‌و‌گو با سایت خبری الحیات ضمن محکوم کردن عملیات‌های تروریستی در مصر، کسانی را که دست به چنین عملیاتی می‌زنند مزدورهایی خواند که فریب خورده‌اند و چیزی از اسلام نمی‌دانند و با این کار، امت اسلامی را تخریب می‌کنند. ^[7]

1. ۱. دکتر مجدی عاشور، مشاور آکادمیک مفتی مصر،‌ از تأسیس هیئتی علمی در مصر به دستور مفتی این کشور خبرداد که با نام "مرصد التکفیر" به رصد افکار و فتاوای تکفیری و مقابله با این ها می‌پردازد.

وی در این‌باره اظهار داشت: در دوران اخیر فتواهایی صادر شده‌اند که ماهیت سیاسی دارند و همین امر باعث شده است که مفتی مصر، "مرصد التکفیر" را تأسیس کند تا با رصد تمام نظریات و فتاوای مرتبط با تکفیر، خونریزی و افراط‌گرایی به مقابله علمی با آن‌ها بپردازد.

مجدی عاشور در گفتگو با مجری برنامه الحدث المصری اعلام کرد: «تا کنون بیش از 150 فتوای تکفیری رصد شده است.»

وی با تأکید بر لزوم کنترل فتواهای شرعی،‌ فتواهای تکفیری را باعث ایجاد هرج و مرج و خونریزی دانست و صاحبان این فتاوا را تشنگان شهرت و قدرت دانست که مصالح شخصی را بر مصلحت شهروندان یک کشور ترجیح می‌دهند و از لحاظ علمی و عقلی دچار ضعف هستند، چرا که از خطرهای احکامی که صادر می‌کنند آگاهی ندارند و تکفیر را درگاهی برای کشتار و فساد فی الارض قرار می‌دهند.^[8]

1. ۱. عاصم البرقاوی ملقب به ابومحمد المقدسی، یکی از تأثیرگذارترین رهبران گروه‌های به اصطلاح جهادی است. وی اردنی بوده و سال‌هاست که در این کشور به اتهام ساماندهی گروه‌های جهادی و فرستادن آن‌ها به عراق و افغانستان در زندان به سر می‌برد. وی در واقع استادِ ابومصعب زرقاوی،‌ مؤسس القاعده عراق، محسوب می‌شود.

مقدسی طی ماه‌های گذشته با صدور بیانیه‌هایی از داخل زندان،‌ جریان داعش را محکوم کرده و از جبهه النصره و سایر گروه‌های تروریستی حمایت کرده است.

وی در ژوئن 2014میلادی از زندان آزاد شد و ابتدا به مزار همسرش رفت که در زمان حضور او در زندان از دنیا رفته بود. منزل مقدسی پس از آزادیِ وی، محل رفت‌و‌آمد صدها سلفی از رهبران و نمایندگان گروه‌های سلفی ـ جهادی است.^[9] اعلان تشکیل خلافت اسلامی از جانب داعش در عراق باعث شد که مقدسی سکوتش را بشکند: «اعلان تشکیل خلافت اسلامی از جانب داعش، تنها برای خونریزی است و ما به عقلانیت کسانی که در این گروه (داعش) سلاح به دست گرفته‌اند اعتمادی نداریم.»

مقدسی در پیامی، در صفحه شخصی‌اش در فیس‌بوک، نوشته است: ما نیز آرزوی بازگشت خلافت اسلامی و برافراشته شدن پرچم توحید را داریم و هیچ کس جز منافقان از این امر ناراحت نمی‌شوند، اما این سؤال پیش می‌آید که این گروه پس از اعلان خلافت اسلامی چه مسیری را در پیش خواهد گرفت و با سایر گروه‌های اسلامی چگونه مواجهه می‌کند؟

وی افزوده است: هیچ مؤمنی نیست که از پیروزی‌های مؤمنین بر روافض و مرتدها خوشحال نشود، ولی مشکل این‌جاست که این‌ها با اهل سنت و سایر مجاهدان چگونه برخورد می‌کنند؟ ‌سلاح‌های سنگینی که از عراق به غنیمت گرفته شد، در سوریه علیه چه کسانی استفاده می‌شود؟ این سؤال و مشکل من دربارة داعش است.

وی در پایان بیانیه‌اش، جماعت داعش را تهدید کرده که اگر از کشتار مسلمانان(سایر گروه‌های تکفیری) و تشویه صورت اسلام دست برندارند، با برّنده‌ترین زبان و براهین به مقابله با آن‌ها خواهد پرداخت.^[10]

[1]. سوره نساء،‌ آیه 93.

[2].«فيديو.. شيخ الأزهر يدعو المسلمين إلى تجنب إسالة الدماء»، یکشنبه 22دی 1392ش/12ژانویه 2014م،‌ سایت المشهد:

http://al-mashhad.com

[3]. «دار الإفتاء المصرية: داعش تنظيم مضلل ويشوه الإسلام والانتماء له حرام»، یکشنبه 25خرداد 1393ش/15ژوئن 2014م، سایت شمس الحریه:

[4]. «القرضاوي يعتبر اعلان “الدولة الاسلامية” الخلافة في العراق “باطلا شرعا”»، شنبه 14تیر 1393ش/5جولای 2014م، سایت فرانس24:

http://www.france24.com

[5]. «الريسوني: إعلان قيام الخلافة "وهم وأضغاث أحلام"»، چهارشنبه 11تیر 1393ش/2جولای 2014م،‌ سایت قرضاوی:

http://www.qaradawi.net/new/

[6]. «آل الشيخ: المفجّرون لأنفسهم بأحزمة ناسفة مجرمون عجّلوا الى النار»، پنجشنبه 21آذر 1392ش/12دسامبر 2013م، سایت سوریه پرس:

http://souriapress.com

[7]. «مفتي السعودية لـ «الحياة»: التفجيرات في مصر أمر خطر ويدمّر الأمة»، یکشنبه 8دی 1392ش/29دسامبر 2013م، سایت الحیات:

http://alhayat.com

[8]. «دار الإفتاء: رصدنا أكثر من 150 فتوى تكفيرية»، سه‌شنبه 27اسفند 1392ش/18مارس 2014م، سایت المشهد:

http://al-mashhad.com

[9]. «قبر زوجة المقدسي ملاذه الأول بعد الإفراج عنه: صمت وقلة كلام في حضرة مئات السلفين ..»، سه‌شنبه 27خرداد 1393ش/17ژوئن 2014م، سایت رأی الیوم:

http://www.raialyoum.com

[10]. «قيادي جهادي أردني: إعلان ‘داعش’ للخلافة سفك للدماء ولا نثق بعقلية الممسكين بسلاحه»، 2جولای 2014م.