تعليم و تزكيه‏

پيامبران الهى در مرحله اوّل به اعلام تعاليم بلند آسمانى و فرامين معنوى الهى اقدام كرده و در اين زمينه به تعليم بشر و ياد دادن دستورات پر قيمت حق همّت گماشتند. سپس از انسان، عمل به برنامه هاى خداوند را طلب كردند.

به عبارت ديگر: اين طبيبان دلسوز، در ابتدا به تشريح نسخه الهى پرداخته و سپس از انسان خواستند، براى رفع همه دردهاى فكرى و روحى و حلّ تمام مشكلاتى كه بشر با آن روبروست، به نسخه خداوند مهربانش عمل كند.

انبياى الهى منشأ تمام آلودگى ها، و علّت همه مشكلات، و منبع تمام ناپاكى ها، و مايه همه گناهان و تجاوزات انسان را، آلودگى نفس مى دانستند و عقيده داشتند: اعضا و جوارح انسان ابزار نفس اويند و پاكى و ناپاكى اعضا و جوارح، يا درستى و نادرستى عمل و سلامت و مرض انسان، و خوش خلقى و بد خلقى او، بستگى به وضع نفس دارد، و عقيده داشتند: اگر نفس در مملكت وجود انسان، تابع عقل، و عقل، تابع انبيا و كتب آسمانى باشد و انسان به وسيله عقل دستورات مولا را فرا گرفته به قلب و نفس برساند و نفس حقايق الهى را بر ابزارهاى خود حاكم كند، از خير و صلاح انسان و پاكى عمل و اخلاقش جهان گلستان خواهد شد.