حضرت على بن الحسين امام سجاد عليه السلام مى فرمايد:
از انسانى كه در مقام به دست آوردن فضيلت يعنى علوم مادى و ظاهرى است، ولى از انجام واجبات الهيه روى گردان است تعجب مى كنم، چنين انسانى از شناخت حقيقت امر الهى و بزرگداشت آن و وظيفه خود محروم است و به همين خاطر حقيقت را سبك و خوار شمرده و از آنچه حضرت دوست، او را براى آن ساخته كه رسيدن به عالى ترين مقامات الهى و انسانى با عبادت و اطاعت است، غفلت نموده.
عارف با معرفت، جناب شيخ حسن مصطفوى در توضيح مختصرش نسبت به جملات بالا مى گويد:
تشخيص وظيفه از امور بسيار مهم است، به طورى كه سالكان كار كرده و متدينين روشن ضمير و حتى آنان كه داراى مكاشفه هستند، از تشخيص اين امر مهم عاجز بوده و در اين مرحله انحرافات و گمراهى هايى پيدا مى كنند.
يكى وظيفه اش كسب و تأمين معاش خود و عائله است و از اين جهت تسامح مى ورزد، ديگرى وظيفه اش تحصيل علم به فرايض و آداب و سنن است، حقير و سبك مى شمارد.
يكى ديگر موظف است كه نهايت اهتمام به واجبات و محرمات داشته باشد، ولى به امور غير لازم و كارهاى مستحبى مى پردازد.
آن يكى نماز نمى خواند و دم از ديندارى مى زند، يا روزه نمى گيرد و از فوايد روزه مذاكره مى كند، يا اموال مردم را مى خورد و دست و صورت آب مى كشد.
يا به كتاب خدا و سنت عمل نكرده و به حرف خدا و پيغمبر گوش نمى دهد و خود را عالم به حقيقت تصور مى كند، يا اهل علم و دانش را مسخره كرده و عقل و برهان را كوچك شمرده و به سخن هر مدعى دروغگو تسليم مى شود، يا مرتكب صدها خيانت و جنايت و بى انصافى و ربا خوارى و ظلم و دروغ و حيله و تزوير و تهمت و غيبت و بدگويى مى شود و در صف اول جماعت جا مى گيرد و به طور اجمال اغلب مردم متدين در مقام تشخيص وظيفه دچار اشتباه و انحراف مى گردند و بسا هست كه به خاطر بجا آوردن امرى مستحب، ترك تكليف واجب مى كنند، يعنى آن اندازه كه به امور مستحبى و يا مرسوم و عرفى و متداول اهميت مى دهند، به وظايف و فرايض لازم خود اهتمام ندارند و مى توان گفت: نود درصد از مرسومات ميان مردم برخلاف شرع و عقل مى باشد و اين معنى با دقت كردن در رسوم متداول در مجالس جشن و عقد و تعزيت و ديد و بازديد و مهمانى، خوب روشن مى شود و مفهوم بدعت گاهى در بعضى از اين امور صدق مى كند و اگر كسى بخواهد تقوا داشته باشد و مراقب حركات و اعمال خود باشد، مى بايد از اين گونه مجالس و اين رقم مصاحبت ها بپرهيزد.
منبع : پایگاه عرفان
