بيرون‏گرايان‏

اينان همان افرادى هستند كه با داشتن علم و دانش و آگاهى و اطلاع از بسيارى از امور، و با نفس آلوده به رذايلشان كتاب كيش شخصيت مى نويسند و در آن كتاب با تكيه بر آيات قرآن علل سقوط فرعون و طاغوت ها را به رشته تحرير مى كشند؛ ولى از خويشتن خود به كلى غافل و بى خبرند. بدبخت ها نمى دانند همان عواملى كه باعث هلاكت فرعون و هامان شد در خودشان در حد بالاترى وجود دارد. اينان خود را انديشه قرن، و عالم به چند علم مى دانند؛ ولى از علم لازم كه علم خودشناسى است كمترين بهره را ندارند، به همين خاطر است كه حاضرند مردمى را اسير خود كرده و از اسارت ملت به ارضاى هواهاى نفسانى برخيزند.

اين گونه افراد، از ضربه زدن به يك ملت، ريختن خون هزاران بى گناه، به اسارت كشيدن و سلب آزادى انسان ها، به خاطر آلوده بودنشان به رذايل اخلاقى امتناع ندارند. اينان جاهل قرنند؛ ولى به خاطر خودفراموشى خود را عالم و انديشمند قرن مى دانند.

 روايتى در اين باره

در اخبار آمده است كه خداوند به موسى عليه السلام فرمود: به فلان كس بگو تو را به عذاب سختى مبتلا كرده ام، موسى عرضه داشت: من با توجه به مال و منال و خانه و ثروت و سلامت بدنى كه دارد، او را دچار بلا نمى بينم، پروردگارا! چگونه آن مرد اكنون دچار بلاست؟

خطاب مى رسد: او را دچار خودفراموشى كرده ام، بلايى كه بلاى خدافراموشى به دنبالش آمده و در حقيقت دچار استدراج شده است؛ يعنى به سرعت بسوى سراشيبى سقوط در حركت است و غرق در عوامل عذاب روز قيامت شده است؛ ولى بيچاره از اين همه بدبختى بى خبر است و همانند كسى كه هيچ گونه گرفتارى ندارد زندگى مى كند.

در هر صورت خودشناسى از اهم امور و از مهمترين عامل سعادت و بالاترين تكليف براى انسان است.