پيامدهاى انحرافات فكرى‏

همان گونه كه در كتاب‏هاى متعدّد- از قديمى‏ترين آن‏ها كه كتاب احياء العلوم غزالى باشد تا كتاب مرحوم فيض كاشانى كه پانصد سال پيش نوشته شده- آمده است، انديشه صحيح انسان را به موجود مباركى تبديل مى‏كند، اما اگر انسان در مسير انديشه صحيح حركت نكند، به يكى از سه موجود زير تبديل مى‏شود: يا حيات حيوانى پيدا مى‏كند، يا حيات سَبُعى (درنده خويى) و يا به حيات شيطانى متصف مى‏شود. 
حال، ممكن است تنها يكى از اين سه حالت در شخصى پيدا شود، يا او گرفتار دو نوع از اين حالت‏ها شود، يا گرفتار هر سه نوع گردد. براى نمونه، معاويه دچار هر سه حالت شده بود.