استعمار و ممالك اسلامى‏

اگر چه نمى‌توان تاريخ دقيق ورود استعمار به ممالك اسلامى را تعيين كرد ولى مى‌توان گفت: از چند قرن قبل، پيشاهنگان و پيشتازان غرب، به بهانه نشر تمدن، به طرف جهان اسلام سرازير شدند.
در نخستين موج تماس، استعمارگران به عنوان بازرگانان و تبليغ‌كنندگان معرفى شدند؛ ولى در مراحل بعد، اسلحه در دست گرفته و با عنوان سفيران تمدن برتر، سرزمين‌ها را تسخير كردند.
مردم كشورهاى اسلامى، بر اثر عللى كه قبلًا ذكر شد، در غل و زنجير بندگى و بردگى آنان گرفتار شدند، و امپرياليزم يا استعمار غربى به طور ثابت و به عنوان خانه‌زاد، در اين سرزمين‌ها پايه‌گذار شد.
ملت‌هاى اسلامى در طول اين چند قرن، زير فشار استعمار غربى بيش از همه ملت‌ها درد كشيده و رنج بردند.
استعمار كثيف، با چهره‌هاى گوناگون از قبيل: نشر تمدن، گرفتن امتيازات، ايجاد مدارس و آموزشگاه‌ها با اداره استادان خارجى، و تشكيل مؤسسات زبان، وارد شرق شد و تمام زمينه‌هاى جوامع اسلامى را زير نظر گرفت.
جوامع اسلامى، عموماً مورد استثمار اقتصادى غرب قرار گرفت، و از هر جهت ناتوان و محروم شد، چرا كه مسلمانان هدف حمله و هجوم قرار گرفته و دچار شكنجه و فشار استعمار شدند، و چون قدرت‌هاى سياسى در اكثر كشورهاى اسلامى از مسلمانان سلب شده بود، غرب كوشيد آنها را تا حد نازلترين طبقات اجتماع تنزل دهد.