کعبه در محاصره جرثقیل‌ها/ فاجعه‌ خونین در شهر امن قرآنی

گروه اندیشه: سقوط یک بالابر عظیم‌الجثه، حج امسال را تحت تاثیر قرار داد. درحالی‌که مکه شهری امن توصیف شده است و باید مسلمانان در سلامتی به عبادت بپردازند، چنین اتفاقی فاجعه‌ای مضاعف خواهد بود.

«لبیک اللهم لک لبیک»، گواهی به توحید مسلمانان شعار واحدی می‌شود برای همه مسلمانان که حول قبله اسلامی با هم متحد شوند. شهری که سال‌هاست باید این اتحاد را نشان دهد، اما سیاست‌ها و عملکرد‌های دول اسلامی بارها این اتحاد و امنیت اسلامی را به مخاطره کشیده است. کعبه امروز در محاصره‌ جرثقیل‌های مدرنی است که مومنان در هنگام به جای آوردن حج باید مواظب باشند که بر سرشان فرود نیاید.

حادثه‌ای خونین در بیت‌الله الحرام
جمعه 27 ذی‌القعده مصادف با 20 شهریور بود که سقوط یک جرثقیل آه از نهاد حاجیان در بیت‌الله‌ الحرام برآورد. مسلمانان که در حال طوف بودند و سعی می‌کردند از تعلقات دنیوی دور شوند و صحنه جهانی دیگر را در این جهان ببینند حیات خویش را از دست دادند.
حادثه‌ خونین در بیت‌الله الحرام و شهادت تعداد قابل توجهی از حاجیان بخشی از یک مشکل بزرگ در جهان اسلامی را منعکس می‌کند. امروز در بخش‌های زیادی از سرزمین‌های اسلامی جان مسلمانان به امری بی‌ارزش بدل شده است. مرگ و میر‌های قابل اجتنابی که به علل گوناگون از طبیعی گرفته تا سیاسی، باید ذهن اسلامی را به خود مشغول کند.

یک جمله مجعول از یک سیاستمدار غربی تلخی گزنده‌ای دارد، انتساب این جمله که «مسلمانان به جای مکه اروپا را برای پناه خود برگزیدند» به یک سیاستمدار آلمانی اگر چه جعلی خوانده شد، اما واقعیت این گزاره جان آگاه اسلامی را باید به تفکر وادارد که چه چیزی باعث می‌شود مسلمانان به جوامع غیر اسلامی فرار کنند، شاید بتوان آن را در غریزه صیانت ذات جستجو کرد.
حادثه‌ای خونین در بیت‌الله الحرام در حالی رخ می‌دهد که سیاستمداران عربستانی خود را نمونه و الگویی اسلامی معرفی می‌کنند. بی‌تدبیری در اداره سرزمین‌های مقدس تنها تبعات مذهبی و متافیزیکال ندارد، بلکه جان انسان‌های بی‌گناه و مسلمانان و عابدان حریم امن الهی را نیز در بر می‌گیرد.
تبعات مذهبی و متافیزیکال یک بی‌تدبیری سیاسی-مذهبی وقتی خود را نشان می‌دهد که سرزمین‌ مقدس اسلامی تاریخیت خود را از دست می‌دهد. کعبه به عنوان خانه خدا و مکه به عنوان شهر امن الهی سال‌ها نماینده‌ای از سنت ابراهیم بوده است. توحید در مکه وجهی تاریخی یافته و در جای جای آن تاریخ وحی رخ داده و تداوم یافته است. این تاریخیت امروز با امر مدرن در نهایت درجه خود تلفیق شده، از بنایی بسیار بزرگ و مدرن در کنار خانه توحید تا کارکردن ماشین‌آلات پیشرفته ساختمانی خبر از یک چیز می‌دهد: بی‌تدبیری.
در حالی‌که طبق استاندارد‌‎های جهانی بناهای تاریخی و باستانی باید از تغییر مصون باشند و اطراف چنین بناهایی نیز باید شاهد ساخت و ساز ساختمانی نباشد، سال‌ها تغییر این امر موجبات تغییر شکل شهری را داده است که صدها سال شکل کم و بیش یکسانی داشت. حالا‌ برج‌های مدرن که محصول جرثقیل‌های مدرن‌اند، خانه خدا را محاصره کرده‌اند.

فاجعه‌ در شهر امن قرآنی
«وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ رَبِّ اجْعَلْ هََذَا بَلَدًا آمِنًا...: و چون ابراهیم گفت پروردگارا این [سرزمین] را شهرى امن گردان...»(بقره، 125) حضرت ابراهیم برای یک شهر دعا کرده است و این شهر را می‌توان شهری ستایش شده در قرآن نیز دانست، حالا اما چنین شهری که امنیتش خواسته شده، به خون نشسته است.
إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّةَ مُبَارَکًا وَهُدًى لِّلْعَالَمِینَ* فِیهِ آیَاتٌ بَیِّنَاتٌ مَّقَامُ إِبْرَاهِیمَ وَمَن دَخَلَهُ کَانَ آمِنًا وَلِلّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیْهِ سَبِیلًا وَمَن کَفَرَ فَإِنَّ الله غَنِیٌّ عَنِ الْعَالَمِینَ: در حقیقت نخستین خانه‌‌اى که براى [عبادت] مردم نهاده شده همان است که در مکه است و مبارک و براى جهانیان [مایه] هدایت است* در آن نشانه‌هایى روشن است [از جمله] مقام ابراهیم است و هر که در آن درآید در امان است و براى خدا حج آن خانه بر عهده مردم است [البته بر] کسى که بتواند به سوى آن راه یابد و هر که کفر ورزد یقینا خداوند از جهانیان بى‌نیاز است». (آل‌عمران، 96-97)
حالا فاجعه سقوط یک جرثقیل در شهر امن قرآنی آشوب بسیاری از خانواده‌های مسلمان در سراسر جهان اسلام شده که چشم به در داشتند که حاجیانشان از سفر بازگردد.

آیت‌الله مکارم‌ شیرازی، از مراجع جهان تشیع در این خصوص گفته است که آل‌سعود قدرت اداره مسجدالحرام را ندارد، در ایامی که میلیون‌ها زائر در این مسجد حضور دارند، چرا باید جرثقیل در آنجا باشد؟ حالا هر چه باشد خانه خدا در محاصره این غول‌های ساختمانی است.
اگر در یازده‌ سپتامبر سال 2001 دو هواپیمایی که اسامه بن‌لادن آن‌ها را هدایت می‌کرد، فاجعه‌ای در قلب سرمایه‌داری جهانی ایجاد کرد، امروز جرثقیل‌های منتسب به همان خاندان و در سالروز 11 سپتامبر، جان مومنان را در مرکز معنویت جهان اسلام گرفت. اما شاید برای بی‌تدبیری فرقی نکند که کشته‌شدگان مسلمان باشند یا یهودی و آنچه از میان می‌رود معنویت باشد یا جهان مادی.