مى‌دانيم يكى از اسامى خداوند «جبّار» است. جبار صيغه مبالغه است، يعنى خدايى كه بسيار بسيار جبران‌كننده است: شكستگى‌ها و خلأها و از دست رفته‌ها را او جبران مى‌كند. او بسيار جبران‌كننده است، كم هم نه؛ مثلا، اگر يك تومان از دست كسى برود، با يك ميليون تومان جبران مى‌كند؛ اگر كسى در راه عبادت او چشم، گوش يا دست خود را از دست بدهد، او با اعطاى بدنى بهشتى و ابدى اين نقص را جبران مى‌كند؛ اگر كسى پول خود را در راه خير مصرف كند، فقط هفت صد برابر در دنيا براى او جبران مى‌كند. حال، وضعش در قيامت بماند.
بنابراين، جبار يعنى خدايى كه بسيار جبران‌كننده است.
به‌هرحال، اين پدر و مادر به اين پسر خيلى دل بسته بودند و همين يك فرزند را هم داشتند. قرآن مى‌فرمايد: اين فرزند در حادثه‌اى از دست رفت و آن‌ها را داغدار كرد؛ آرى:
|
بتوان ز جگر بريد پيوند |
ديدن نتوان خراش فرزند. |
|
ولى چون آن‌ها بندگان خوب و صالح و شايسته‌اى بودند، بر اين مصيبت صبر كردند. بعد از مدتى نيز، پروردگار عالم دخترى به آن‌ها عنايت كرد كه از مصاديق قول خداوند در سوره آل عمران: «و ليس الذكر كالانثى» بود.
به راستى، اين دختر كجا و آن پسر كجا؟ اگر آن پسر بزرگ مى‌شد، هيچ‌چيز نصيب والدين خود نمى‌كرد، لذا خداوند بر پرونده‌اش قلم كشيد و او را از آنان گرفت تا در عوض به سبب فرزند بهترى اين مصيبت را جبران كند.
در اين‌جا ممكن است عده‌اى بگويند: خدا كه مى‌خواست فرزند ما را بگيرد، از اول او را به ما نمى‌داد بهتر نبود؟ درحالى‌كه خداوند به ما فرزند مى‌دهد و از ما مى‌گيرد تا هم صبر و رضايت ما را بيازمايد و هم در زندگى آن را به وجهى جبران كند كه در عالم نمونه‌اى نداشته باشد.
به واقع، معلوم نيست اين پدر و مادر چه دعاى خالصانه‌اى كرده بودند و با چه خلوصى به پروردگارشان گفته بودند: «ربنا هب لنا من ازدوجنا و ذرياتنا قرة اعين و اجعلنا للمتقين اماما». اما امام صادق، عليه السلام، مى‌فرمايد: از نسل اين دختر هفتاد پيغمبر به وجود آمد.
اين معنا جباريت خداست. خداوند دعاب دعاكنندگان عاقل را مستجاب مى‌كند؛ خلأ مردم با ايمان را جبران مى‌كند؛ و اگر چيزى را از دست كسى به مصلحت بگيرد، بهتر از آن را به او عنايت مى‌كند.
«ما ننسخ من آية أو ننسها نأت بخير منها أو مثلها ألم تعلم أن اللّه على كل شي قدير».
هر آيه‌اى را كه [محتوى حكم يا احكامى است، وقتى بر پايه مصلحت يا اقتضاى زمان] از ميان برداريم يا به تأخير اندازيم، بهتر از آن يا مانندش را مى‌آوريم. آيا ندانسته‌اى كه خدا بر هر كارى تواناست؟
منبع : پایگاه عرفان
