توبه از اشتباهات، نشانه عقل‏

توبه از آثار عقل است. كسانى كه مرتكب گناه مى‌شوند و توبه نمى‌كنند، انسان‌هاى نادانى هستند. زيرا توبه نكردن از آثار جهل و نادانى است.

تعجبى ندارد كه چرا از سى هزار جمعيت حاضر در كربلا تنها يك نفر توبه كرد؟ چون تنها همان يك نفر عاقل بود و بقيه همگى نفهم و جاهل و نادان بودند. تنها يك نفر بود كه صبح روز عاشورا عقل را به كار گرفت و از خود پرسيد: من براى چه بايد امام حسين را بكشم؟ به چه هدف؟ فلسفه اين كار چيست؟
بعد، با خود انديشيد كه گيرم در اين جنگ شركت كردم و پيروز هم‌ شديم. يزيد بعد از كشتن امام حسين چه چيزى مى‌خواهد به من بدهد كه چنين ظلمى را جبران كند؟ خانه مى‌خواهد بدهد؟ كه من خانه دارم.
لباس مى‌خواهد بدهد؟ كه حقوق من در حدى هست كه لباس بخرم.
مى‌خواهد فروشگاهى را به من معرفى كند كه ماه به ماه قند و شكر و چاى و برنج به من بدهند؟ كه اگر به من كوپن هم ندهند، آن‌قدر مال دارم كه آزاد خريد كنم. بعد از كشتن امام حسين چه چيز نصيب من خواهد شد، جز اين‌كه در ظلم يزيد دست داشته‌ام و بعد از شصت سال زندگى خود را با دست خود گرفتار دوزخ كرده‌ام؟ سپس، يادش آمد كه در روز خروجش از كوفه صدايى شنيده كه بشارت به بهشتش مى‌داده.
انديشيد كه اين بشارت كجا تحقق پيدا مى‌كند؟ در لشكر يزيد يا سپاه امام حسين؟ آن وقت پيش پسرش آمد و گفت: برخيز دست مرا بگير تا با خجالت و شرمندگى نزد پسر فاطمه برويم و او او عذرخواهى كنيم! 
اين رفتار از آثار عقل است. عقل و توفيق الهى دست به دست هم دادند و اين انسان عاقل را از چاه جهنم نجات دادند و به فردوس اعلى رساندند.