هر کس، معنای زندگی را در جایی جستجو می کند. یکی در علم، یکی در ثروت، یکی در عقل و یکی هم در عشق. هر کس، عشق را هم در جایی جستجو می کند. یکی در زن، یکی در مادر، یکی در فرزند و یکی هم در وطن. عشق و معنای زندگی رابطه نزدیکی با هم دارند.
عشق، اگر عشق باشد، معنا را با خود خواهد آورد و معنا هم اگر معنا باشد، عشق را به تب و تاب خواهد انداخت. کاروان اربعین حسینی، جلوه کاملی از بزرگترین تجمع عشق و معنای زندگی است.
معنا، التیامی برای انسان دردمند امروز؟
حتماً درباره معنا درمانی در روانشناسی چیزهایی شنیده اید یا دست کم اسم «ویکتور فرانکل» به گوشتان خورده است! جناب فرانکل و این مکتبی که ایشان در روانشناسی ایجاد کردند، در کنار
به نظر می رسد روان زخم خورده ما آدم های این روزگار، نیاز به معنا درمانی ای وسیعتر از چارچوب معنادرمانی مرسوم دارد و درمان با معانی بلندی است که امام حسین (ع) پرچمدار آن هستند
انتقاداتی که به آن وارد است یک نکته ارزشمند را به ما یادآوری کردند: اینکه بدون داشتن معنا، زندگی کردن کار بسیار شاقی است و ما خودآگاه یا ناخودآگاه در جستجوی معناییم. چیزهای زیادی در این دنیا هستند که به صورت انفرادی برای ما حکم معنای زندگی را دارند. در کنار آنها چیزهایی هم هستند که با اینکه تعدادشان زیاد نیست اما آن چنان جذبه ای دارند که می توانند برای جمع بزرگی از آدم ها معنای زندگی را فراهم کنند.
این حسین کیست...؟
حتی برای من و شمای مسلمان شیعه هم وقتی که خیل عظیم کاروان زائران امام حسین (ع) در اربعین را از تلویزیون و یا شبکه های مجازی می بینیم این پرسش پیش می آید که امام حسین (ع) چه کسی هستند و با انسان های سراسر تاریخ چه کردند که در هر اربعین از هر گوشه دنیا آدم هایی با هر بضاعت و جایگاهی پای پیاده خودشان را به سرزمین عشق می رسانند و همراهی شان را با باورها و آموزه های ایشان به رخ دنیا می کشند؟ پرسشی که تلاش برای پاسخ دادن به آن از سال شصت و یک هجری شروع شده و تا ابد نیز ادامه خواهد یافت و در عین حال همچنان بی پاسخ خواهد ماند. شخصیت والای امام حسین (ع) آن چنان کامل و بی نقص است که توصیف آن برای زبان قاصر ما مقدور نیست. اما شاید بخش کوچکی از دلیل این سر و دست شکستن های عاشقانه برای حضور در
اینکه بدون داشتن معنا، زندگی کردن کار بسیار شاقی است و ما خودآگاه یا ناخودآگاه در جستجوی معناییم. چیزهای زیادی در این دنیا هستند که به صورت انفرادی برای ما حکم معنای زندگی را دارند
مراسم بزرگ اربعین، این باشد که امام حسین (ع) تمام معنایی است که تمام انسان های تمام طول تاریخ در جستجوی آن بوده، هستند و خواهند بود. معنایی که امام حسین (ع) به اندیشه انسان ها وارد کردند، آن چنان قدرتی دارد که هر انسان منصفی را به تکاپویی عاشقانه می اندازد.
تفکر امام حسین (ع)، درمانی برای انسان دردمند امروز
همان طور که در اول یادداشت گفته شد فرانکل اهمیت معنای زندگی را فقط به ما یادآوری کرد، چرا که این موضوع از سال ها قبل توسط بزرگان مذهبی ما مطرح شده بود. البته منظورم این نیست که برای مثال فلان امام معصوم به صورت مستقیم به موضوع معنای زندگی پرداخته باشند، بلکه منظورم این است که هر کدام از این بزرگواران با خط مشی کلی و منسجمی که به ما عرضه کردند، معنا ی زندگی را در ابعادی بسیار وسیع تر و عمیق تر از ابعاد مورد نظر نظریه پردازان روانشناسی مورد توجه قرار دادند.
برای مثال امام حسین (ع) وقتی که می فرمایند «اگر دین ندارید، لااقل آزاده باشید»، «بر حذر باش از ستم کردن بر کسی که علیه تو جز خدا کسی را ندارد»، «بخشنده ترین مردم کسی است که در هنگام قدرت می بخشد»، «عقل کامل نمی شود مگر با پیروی از حق»، «به درستی که من مرگ را جز سعادت نمی بینم و زندگی با ستمکاران را جز محنت نمی دانم»، «نیاز مردم به شما از نعمت های خدا بر شما است، از این نعمت افسرده و بیزار نباشید»، «بخشنده ترین مردم کسی است که به آنکه چشم امید به او نبسته، بخشش کند» و هزاران خط فکری زیبای دیگر، معنایی را به زندگی من و شما تزریق می کنند که به صورت فطری قلب معنا جویمان را به تپش وا می دارد و این چنین می شود که معنا و عشق با هم در می آمیزند. به نظر می رسد روان زخم خورده ما آدم های این روزگار، نیاز به معنا درمانی ای وسیعتر از چارچوب معنادرمانی مرسوم دارد و در این میان، سیستم درمانی ای که در طی هزاران سال از آزمایشات دوست و دشمن سربلند بیرون آمده، درمان با معانی بلندی است که امام حسین (ع) پرچمدار آن هستند.
راحله فلاح
منبع : تبیان
