سفیر رستگاری(مبعث پیامبرگرامی اسلام صلی الله علیه و آله)

بعثت، به معنای برانگیخته شدن برای انجام کاری است و مبعث، روزی است که پیامبر صلی الله علیه و آله از سوی خداوند متعال به رسالت مبعوث گردید. در قرآن کریم واژه بعثت با صیغه های مختلف به کار رفته و در مجموع به دو قسمت تقسیم می شود: قسمت اوّل درباره بعثت پیامبران است، مانند آنجا که می فرماید: «به تحقیق در هر امتی رسولی را برانگیختم». قسمت دیگر درباره دوران پس از مرگ و زنده شدن مردگان می باشد، همانند آن جا که می فرماید: «آنان که کافر شدند، پنداشتند هرگز برانگیخته نمی شوند. بگو آری سوگند به پروردگارم که البته برانگیخته خواهید شد. سپس خبر داده می شوید بر آن چه عمل کرده اید و آن بر خداوند آسان است». نیز از زبان حضرت عیسی علیه السلام نقل می کند که می فرماید: «سلام بر من هنگامی که ولادت یافتم و آن گاه که بمیرم و در آن زمان که زنده شوم».

قلمرو بعثت

قرآن کریم در آیات مختلف، جهانی بودن رسالت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله را مطرح نموده است. از آن شمار در سوره اعراف و سبأ آمده است: «بگو ای مردم من فرستاده خداوند به سوی همه شما هستم» و نیز «و ما تو را جز برای همه مردم نفرستادیم». قرآن کریم هم چنین در سوره جمعه می فرماید: «او مبعوث به گروه دیگری از مؤمنان نیز هست که هنوز ملحق به این ها نشده اند»؛ یعنی اقوام دیگری نیز که بعد از پیامبر و یاران وفادارش پا به عرصه وجود می گذارند و از سرچشمه زلال قرآن و سنت رسول خدا صلی الله علیه و آله سیراب می گردند، در قلمرو بعثت پیامبر صلی الله علیه و آله قرار دارند. در همین رابطه، نقل شده هنگامی که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله این آیه را تلاوت می فرمود، سؤال شد: این ها چه کسانی هستند؟ ایشان صلی الله علیه و آله هم دست خود را بر شانه سلمان گذاشت و فرمود: «اگر ایمان در ثرّیا(ستاره دور دست) باشد، مردانی از این گروه(ایرانیان) بر آن دست می یابند».

دشمنان ونسبت های ناروا به پیامبر صلی الله علیه و آله

هنگامی که پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله به دعوت آشکار پرداخت، انواع فشارها به ایشان وارد شد و دشمنان اسلام، در صدد مقبله با پیامبر و مسلمانان برآمدند. یکی از راه هایی که دشمنانِ پیامبر برای کم اثر کردن دعوت آن حضرت و تضعیف روحیه ایشان انتخاب کرد، مسأله استهزا و مسخره کردن بود؛ زیرا آن ها فکر می کردند که با سُخریه و استهزا، کار پیامبر صلی الله علیه و آله و مسلمانان یکسره می شود، امّا وقتی فهمیدند استهزا اثر نکرد و اسلام هم چنان به رشد سریع و تکامل خود ادامه می دهد، اندیشیدند که می توانند پیامبر صلی الله علیه و آله را با برچسب هایی هم چون ساحر و شاعر و کسی که مطالب خود را از این و آن، یا از افسانه های پیشینیان گرفته، از میدان بیرون کند. توطئه ای که نقش البته نقش بر آب شد و نه تنها مسلمانان را از مسیر حق بازنداشت، که عزم آنان را در پیمودن راه حق و سعادت، راسخ تر ساخت.

بعثت و تحول بزرگ در اعراب

عصر جاهلیت، عصری بود که مردم به کلی از فرهنگ و اخلاق انسانی دور بودند و خشن ترین زندگی را داشتند و با دست خود، دختران معصومشان را با کمال سنگدلی و بی رحمی زنده به گور می کردند. جنگ های قومی و قبیله ای فراوان جریان داشت و از انسانیت و کرامت انسانی خبری نبود. در این زمان، خداوند حجت و ولی خود را برانگیخت تا مردم را از گمراهی ها، کژی ها و جهالت ها برهاند و به سوی حق، راستی، درستی، امانت داری، صله رحم، اخلاق پسندیده، فرهنگ مترقی و پیشرفته و خلق و خوی انسانی و الاهی رهنمون گرداند. به راستی که رسول مکّرم اسلام صلی الله علیه و آله در مدتی کوتاه، آن چنان تحول و انقلابی ایجاد کرد که زندگی اعراب جاهلی را از پرتگاه سقوط اخلاقی و نابودی، به قله کمال و سعادت هدایت نمود.

سنت های حسنه عید مبعث

مبعث، یکی از اعیاد بزرگ امت اسلامی است. در این روز مبارک، شایسته است مسلمانان به پاکیزگی و نظافت بپردازند؛ چرا که علی علیه السلام فرمود: «غسل کردن در روزهای عید، هم سبب پاکیزگی و نظافت کسانی است که برای درخواست حاجت به درگاه خداوند روی می آورند، و هم پیروی از سنت پیامبر اسلام است». پوشیدن لباس تمیز و مناسب، صلوات فرستادن و روزه گرفتن، از دیگر سنت های سفارش شده در این عید بزرگ به شمار می آید. امام صادق علیه السلام درباره روزه داری در روز عید مبعث فرمود: «کسی که در روز بیست و هفتم ماه رجب روزه بگیرد، خداوند ثواب هفتاد سال روزه را به او خواهد داد».

مبعث در کلام امام جواد علیه السلام

عید مبعث، یکی از بزرگ ترین عیدهای اسلامی است که در قرآن و روایات از آن به بزرگی یاد شده است. امام جواد علیه السلام در این باره فرموده اند: «در ماه رجب، شبی است که در آن، از هر آن چه خورشید بر آن می تابد، خیر بیشتری نهفته است، و آن شب بیست و هفتم است که در صبح آن، پیامبر صلی الله علیه و آله برانگیخته گردید. بدانید که بر عمل کننده آن از شیعیان ما، پاداش عمل شصت سال قرار داده شده است».

بعثت در نگاه مولا علی علیه السلام

 حضرت علی علیه السلام زیباترین تصویر را از بعثت به جهان پیش از بعثت، ارائه داده و فرموده اند: «خداوند رسولش محمد را در زمانه ای فرستاد که فاصله قطع رسالت های آسمانی و وحی الاهی به درازا کشیده بود. امت ها به خواب بلند غفلت و بی خبری فرو رفته بودند. فتنه، فساد و تباهی عمومیت یافته بود. نظام کارها از هم گسسته بود. آتش جنگ ها شعله می کشید. دنیا تیره بود و فریبکار، خزان زده بود و یأس آفرین. خشکسالی معنوی بود و قحطی حقیقت. نشانه های هدایت فرسوده و پرچم های گمراهی افراشته بود. چهره دنیا بر مردم عبوس گشته بود. حتی دنیاطلبان نیز از سیمای روزگار برمی آشفتند. روزگاری بود که میوه اش فتنه، خوراکش مردار، کسب و کارش آلوده و در دل های مردمانش هراس و در کف هایشان شمشیر قرار داشت. در این هنگام، خداوند، پیامبرش را برانگیخت... و جهان با نور نبوت، روشن شد».

نور رسالت

27 رجب، جلوه بی پایانی بود که شعاع آن، تا کرانه های ناپیدای زمان گسترش یافت. در آن روز شکوفه نبوت گشوده شد. باغ رسالت به بار نشست. ابر سایه گستر و باران رحمت بعثت، چهره جهان را نشاط بخشید. آری، از آن روز که بر فراز «حرا» آیات الاهی بر دل پیامبر نشست و از آن عصر که صبح هدایت با «اقرأ» آغاز شد، نه تنها خانه خدیجه، که جهان با نور رسالت روشن گردید. پیامبر به رسالت مبعوث شد تا عالَم بشری را به سوی سعدت و حیات راستین و عاری از مکر و فریب رهنمون گردد. مبعوث شد تا زندگی مسخ شده مردم را با فطرت آشتی دهد و پیام خدا را بر مردم بازخواند.

بعثت در کلام امام

پرچم دار اسلام راستین، حضرت امام خمینی رحمه الله درباره بعثت چنین فرموده است: «بعثت رسول خدا برای این است که راه رفع ظلم را به مردم بفهماند؛ راه این که مردم بتوانند با قدرت های بزرگ مقابله کنند. بعثت برای این است که اخلاق مردم را، نفوس مردم را، ارواح مردم را، تمام این ها را از ظلمت ها نجات بدهد. ظلمات را به کلی کنار بزند و به جای او نور بنشاند. ظلمت جهل را کنار بزند و به جای او نور علم بیاورد. ظلمت ظلم را به کنار بزند و به جای او عدالت بگذارد... و راه او را به ما فهمانده است. فهمانده است که تمام مردم، تمام مسلمین برادر هستند و باید با هم وحدت داشته باشند؛ تفّرق نداشته باشند».

بعثت در کلام رهبری

مقام معظم رهبری، حضرت آیت اللّه خامنه ای درباره بعثت چنین فرموده است: «مسأله بعثت و پدید آمدن این حادثه، مهم ترین مسأله ای است که در طول عمر طولانی بشریت، برای او اتفاق افتاده است. در سرنوشت انسان و تاریخ بشر، هیچ حادثه ای به قدر این حادثه مؤثر نبوده و هیچ لطفی از طرف پروردگار، به عظمت این لطف، بر انسان ها وجود نداشته و امروز آن چه از شعار ما در دنیا مطرح است، همان پیام ها و شعارهای بعثت است. مثل شعار عدالت اجتماعی، آزادگی، علم و دانش، ترقی و تعالی».

مبعث، فصل شکفتن گل بوستان رسالت

سلام بر مبعث، بهاری ترین فصل پهنه گیتی. سلام بر مبعث، فصل شکفتن گل سرسبد بوستان رسالت. سلام بر سالار قافله عشق، محمود، احمد، حضرت محمد صلی الله علیه و آله . محمد صلی الله علیه و آله عصاره آفرینش، خلاصه خلقت و قاموس همه ارزش هاست. وارث یکصد و بیست و چهار هزار «فضیلت» است. مردی که دروازه های نور را به روی بشر گشود و عطر رویش وجودش، باغستان گران قدر توحید را به سبزه و گُل و میوه آراست. پیامبر ما ـ که بر او هزاران درود بادـ هدف آفرینش، عصاره خلقت، یادگار بزرگ خداوند، و اُسوه ای برای همه آزادمردان و نیکان جهان است. هیچ کس چون او خدا را نشناخت و چون او در راه اعتلای کلمه حق درد را جان نخرید. پس بیایید مانیز که پیرو آن عزیزیم، پیامبرگونه زندگی کنیم و رسول وار بیندیشیم؛ باید بکوشیم فاصله ها را با آن حضرت کم کنیم.

بعثت، نوید تزکیه انسان

بعثت، پایه گذار حکومت صالحان در عرصه خاک است. بعثت، سحرگاه امامت و ولایت است. بعثت، نوید تزکیه انسان های شایسته از زشتی هاست. بعثت، عید انسان های جویای حق و عدالت است. بعثت، جشن بزرگ مستضعفان، محرومان، ستم دیدگان و بی یاوران است. بعثت، روز عزت ارزش هاست. بعثت، نعمت خدا بر انسان هاست. پیام خیزش انسان از خاک بر افلاک است. در این روز، خداوند نهر عدالت را در بوستان حیات بشر جاری ساخت و گل های ایمان را در گلستان جان حضرت محمد صلی الله علیه و آله شکوفا کرد. بعثت، گل های ایمان را بر شوره زار دل های سرد و خفته اعراب رویاند و خرافات و اوهام را از سرزمین حجاز، به زباله دان تاریخ سپرد. اینک نیز پیام های ماندگار بعثت، که از منبع وحی سرچشمه می گیرد، رهگشای ما رهروان آن پیامبر نیک سرشت و نکوکار است.

بعثت، عید ختم ناامیدی

مبعث، عید بزرگ نجات از سرگردانی، عید ختم ناامیدی، عید تمایز عدل و ستم، عید بیداری و آگاهی، و عید تعهد و هدایت بزرگ الاهی است. در این روز شریف بود که پیامبر رحمت پس از چهل سال عبادت و راز و نیاز به درگاه خداوند، شایسته ابلاغ رسالت شد و زمزم وحی، در عمق جانش به جوشش درآمد و آفاق را سیراب کرد. در این روز، پیامبر امین، با فرمان «اقرأ» بشر را در آغوش پر مهر دیانت قرار داد و دامنه بعثتش، تا همیشه تاریخ گسترده شد و نام مبارکش، زینت بخش ملک و ملکوت گشت. اینک پس از پانزده قرن، سخن و تعلیم آن یگانه هستی، هم چنان می درخشد، می تابد، می سازد و پرورش می دهد. از این رو، بعثت، نقطه عطفی در زندگی سراسر عزت پیامبر امین بود که آیات الاهی را بر گوش جان انسان ها ترنم کرد و جهل و جور، شرک و بت پرستی را از صحنه زندگی دور ساخت.

مهم ترین پیام بعثت

مهم ترین پیام بعثت، یکتا پرستی و تزکیه نفس است. بعثت، وحی را واسطه زمین و آسمان قرار داد و انسان ها را از سرگردانی در وادی ظلمت و تحیر وارهاند. بر همین اساس است که حضرت امام خمینی رحمه الله می فرمایند: «انگیزه بعثت، نزول وحی... و نزول قرآن است و انگیزه تلاوت قرآن بر بشر این است که تزکیه پیدا بکنند و نفوس مصّفا بشوند، از این ظلماتی که در آن ها موجود است تا این که بعد از این که مصّفا شدند، ارواح و اذهان آن ها قابل این بشود که کتاب و حکمت را بفهمند. انگیزه بعثت این است که ما را از این طغیان ها نجات دهد م ما تزکیه کنیم خودمان را، نفوس خودمان را مصّفا کنیم... اگر این توفیق برای همگان حاصل شد، دنیا یک نوری می شود نظیر نور قرآن و جلوه نور حق».

پرتو اشعه بعثت

در پیام بعثت، فطرت پاک و زلال انسانی را یافتمی و رهایی تن و جان را در محتوای ندای پیامبر شناختیم. بر همین اساس است که مقام معظم رهبری درباره آثار بعثت چنین می فرماید: «هیچ حادثه ای از قبیل انقلاب های بزرک، مرگ ها و حیات های ملّت ها، پدید آمدن اشخاص بزرگ ، از بین رفتن اشخاص بزرگ، ظهور مکتب های گوناگون، اهمیتش برای بشریت به اندازه بعثت های انبیا نیست. هم چنان که امروز شما می بینید، ماندگارترین شکل های فکر و ذهن آحاد بشر، همان شکل هایی است که ادیان به آن ها داده اند و تا ابد هم همین طور خواهد بود. اگر چه امروز بسیاری از کسان در عالم هستند که مستقیما خود را در پرتو اشعه بعثت نبی اکرم قرار نداده اند، یعنی غیر مسلمان ها، اما همان ها هم از برکات این بعثت، تاکنون منتفع شده اند».

پیامبر و بعثت از منظر دانشمندان غیر مسلمان

نور هدایت

دکتر کارلایل، نویسنده انگلیسی در مورد شخصیت و تاریخ زندگی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله مقاله مفصلی دارد. در بخشی از این مقاله آمده است: «امروز یکی از بزرگ ترین ننگ هاست که کسی از مردم این دوره، به مطالبی گوش دهد که از آن ها گمان رود دین اسلام، بی اساس و پیامبر او محمد صلی الله علیه و آله دروغگو بوده است و بر ماست که علیه این اقوال بی معنا و خجالت آور، قیام کنیم و با این آرای سخیف در جنگ باشیم؛ زیرا رسالتی را که آن پیامبر آورده... هنوز نور هدایتی است که صدها میلیون مسلمان در پرتو آن زندگی می کنند... پس بر ما لازم است که قبل از هر اقدامی، به گفته اش گوش فرادهیم. محمد صلی الله علیه و آله بخشی از زندگانی و ابدیت است که دل طبیعت، آن را آشکار ساخت و چون ظهور و تجلی کرد، مانند فروغی بود که عالم از آن روشنی گرفت».

فروتنی و مهربانی

ویلیام مایر، نویسنده مشهور انگلستان، پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله را مظهر فروتنی، مهربانی و بخشش دانسته، چنین می گوید: «از صفات برجسته محمد صلی الله علیه و آله که سزاوار همه گونه تقدیر و در خور تمجید است، دقت و احترامی است که درباره یاران خود، حتی پست ترین آن ها معمول می داشته است. آری، فروتنی و مهربانی و انسانیت و جود و بخشش، در وجودش ریشه دوانده بود و موجب شدت علاقه و محبت اطرافیانش به او شده بود. اصولاً از گفتن کلمه «نه» در موقع خواهش دیگران، بی اندازه بیزار بود و اگر نمی توانست حاجت درخواست کننده را برآورده سازد، خاموشی را بر پاسخ منفی دادن ترجیح می داد... هیچ وقت جز برای خدا و در راه او به احدی زیانی نرساند».

اخلاق نیکو

گروسه، نویسنده معروف فرانسوی، حضرت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را دارای اخلاق نیکو و جوانمردی دانسته، چنین می نویسد: «وقتی محمد صلی الله علیه و آله قیام کرد، جوانی بود بزرگوار و جوانمرد و با شهامت، که سطح فکرش خیلی بالاتر از محیطی بود که در آن زندگی می کرد. او با اخلاق نیکویش توانست عرب هایی را که سرگرم پرستش بت بودند و در تعصب و جاهلیت به سر می بردند، به عبادت خدای یگانه راهنمایی کند و در پرتو حکومت متحد دموکراسی خود، به هرج و مرج و خون ریزی و تفرقه خاتمه دهد و عادات و صفات نکوهیده آن ها را در ردیف ملل وحشی قرارشان می داد، تغییر دهد و به اخلاق نیکو و صفات عالی مبّدل سازد».

مقام و منزلت ممتاز

مارکس درباره پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و بعثت آن حضرت چنین می گوید: «محمد صلی الله علیه و آله اولین پیغمبری است که تمام گفته هایش پس از رحلتش ضبط و تدوین شده است واز همین جا، شخص می تواند به مقام و منزلت ممتازی که به دست آورده، پی ببرد و دریابد که احادیث و اقوالش، چه پایه ای از صحت و دقت و درستی را حایز است. حقیقت غیر قابل انکار این است که مبعوث شد تا رسالتی را که خلاصه رسالات سابق و مافوق آن ها بود، برای عالم بیاورد. بنابراین، رسالت او دستور ثابتی است برای عالم و آن چه محمد صلی الله علیه و آله آورده یا گفته، با ذوق و فهم امروزی مطابق است».

سزاوار اکرام و احترام

تولستوی، نویسنده برجسته روسی، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را شایسته هر گونه اکرام و احترام دانسته، در وصفش چنین می گوید: «شکی نیست که محمد صلی الله علیه و آله از مردان بزرگ و مصلحانی است که در حقیقت خدمت بزرگی به بشر کرده است. همین برای فخر او کافی است که یک ملتی را به نور حق هدایت نمود و آن را وادار کرد که به صلح و آسایش و آرامش بگراید و راه ترقی و مدنیت را به رویش باز کرد. بدیهی است آن چه کرده، عمل عظیمی است که فقط از شخص قوی و با عزمی ساخته است و چنین شخصی، الحقّ سزاوار همه گونه اکرام و احترام است».

راستگو

پروفسور مونته، استاد دانشکده ژنو در رشته زبان های شرقی، درباره ویژگی شخصیتی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از جمله صفات صداقت و صراحت آن بزرگوار، چنین اظهار نظر کرده است: «محمد صلی الله علیه و آله دارای اخلاق بسیار عالی و رفتار نیکو و در داوری خود راستگو بوده است. ظاهرترین صفاتش، صحت داوری و صراحت گفتار و معتقد بودن به گفتار و کردار خود می باشد و روش دین محمد صلی الله علیه و آله با آن اخلاص شدیدی که از آن نمایان است، هر محقق و کنجکاو بی غرضی را متعجب و مبهوت می کند».

خاتم پیامبران

دکتر لورا فالیبری، دانشمند ایتالیایی درباره حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله چنین اظهار نظر کرده است: «شکی نیست که در قرون وسطا، دروغ ها و تهمت های زیادی به محمد صلی الله علیه و آله دیانت او نسبت می دادند، ولی در این دوره، این قبیل دشمنی ها بسیار کاهش یافته است و مردمی که طالب حقیقت هستند، فهمیده اند که محمد صلی الله علیه و آله کسی است که عالم را منقلب کرده و خاتم پیامبران است».

دعوت محمد صلی الله علیه و آله

گوستاو لبون، درباره پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و دعوت آن حضرت چنین می گوید: «اطاعتی را که محمد صلی الله علیه و آله از یاران و پیروان خود دید، برای هیچ فاتح و فرمانده و پادشاهی میّسر نشد. او اخلاقِ نیک و حکمتی بی مانند و دلی پر از مهر و رحمت داشت. عقل محمد صلی الله علیه و آله از بزرگ ترین عقول بشری و آرای او، از محکم ترین آرا بوده است... دعوت محمد صلی الله علیه و آله ارکان جهان را متزلزل نمود و بر قسمت مهمی از آن مستولی گردید».

نفوذ معنوی و تحریم استعمال الکل

لیک، استاد دانشگاه فرانسه، درباره نفوذ معنوی پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله می گوید: «یکی از تعالیم بی مانند پیغمبر بزرگوار به مردم، تحریم استعمال مواد الکلی است که به واسطه آن، در مدت چهارده قرن، میلیون ها انسان را از شر این سّم کشنده که خود مخترع آن بودند، نجات داد و همین دستور، یکی از معجزات دین محمد صلی الله علیه و آله است. ما به چشم خود دیدیم که آمریکا برای تحریم الکل، چه کوشش های بیهوده ای نمود و نتیجه ای نگرفت؛ ولی محمد صلی الله علیه و آله با آن نفوذ معنوی و قوه ادبی، توانست پیروان خود را از نوشیدن این مایع مهلک باز دارد».

شخصیت جهانی

مسیو ژان سوئیسی، نویسنده و دانشمند بزرگ قرن بیستم، درباره حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله چنین می گوید: «انسان هر قدر بیش تر به روش زندگانی و اخلاق محمد صلی الله علیه و آله پی می برد. با این که چهارده قرن از بعثت آن گذشته است، می تواند علت توجه و علاقه میلیون ها انسان را به این شخصیت جهانی درک کند و ملتفت می شود که برای چه، محبت و علاقه آن مرد خدا در دل های آن ها تا آن اندازه بوده که جان در راهش داده اند و او را تا آن پایه، بزرگ و قابل ستایش دانسته اند».