منظور از شهر اسلام در دعای امام سجاد(ع) چیست؟

این عبارت، یعنی «شهر اسلام» در دعای 44 صحیفۀ سجادیه از امام سجاد(ع) در ارتباط با ماه مبارک رمضان به کار برده شده است. آن جا که امام(ع) می فرماید: «وستایش خدایی را سزا است که یکی از راه های رضوانش را ماه خویش یعنی ماه رمضان قرار داد، ماه روزه، ماه اسلام، ماه طهارت، و...». شهر اسلام می تواند دو تفسیر داشته باشد.

1. شهر اسلام؛ یعنی ماهی است که اسلام به دلیل نزول قرآن در این ماه، همچنین انجام اعمال و مناسک مذهبی خاص، جلوه ای ویژه می یابد و در حقیقت تبلور اسلام است، ماه خدا است، ماه نزول قرآن است، ماه رحمت و برکت، ماه عفو و گذشت است؛ این ماه تبلور و فشرده ای از احکام اعتقادی و عبادی، فردی و اجتماعی اسلام است؛ از این جهت او را شهر اسلام می نامند.
2. همچنین ماهی است که در آن مسلمانان، به ویژه با روزه داری و اجتناب از برخی محرمات و حتی مباحات، تسلیم و اطاعت خویش را در برابر پروردگار به نمایش می گذارند؛ چرا که اسلام به معنای تسلیم و اطاعت و انقیاد است.

به بیان دیگر؛ «این ماه به حقیقت ماه اسلام است؛ زیرا هر انسان عاشقى با اتصال به روزه ‌اى که شرایط ظاهرى و باطنى آن در قرآن و روایات بیان شده، تبدیل به یک مسلمان واقعى، یک موجود با تقوا و یک عنصر تسلیم در برابر حضرت محبوب مى‌شود. در این ماه دامن جان و حقیقت نفس، و اعضا و جوارح به کشور پاکى سفر مى ‌کنند، و در پایان ماه به تقوا و طهارت مورد نظر دوست مى ‌رسند»