قم - دارالعرفان / استاد حوزه علمیه قم گفت: اگر نبود احادیث و روایات امام باقر(ع) و امام صادق(ع) امروز چهره اسلام و تشیع به گونه ای دیگر بود و این دو امام بزرگوار موجب بقای اسلام و تشیع شدند.
به گزارش روابط عمومی و اموربین الملل مؤسسه علمی فرهنگی دارالعرفان، حجت الاسلام و المسلمین پورعلیرضا در آیین سوگواری ایام شهادت امام جعفرصادق(ع) در جمع کارکنان این مؤسسه با اشاره به علل اصلی شکوفایی علوم و به ویژه تربیت شاگردان متعدد در عصر امام صادق(ع) اظهار داشت: «پیدایش مکاتب علمی متعدد» و «فضای باز سیاسی – اجتماعی به دلیل اختلاف میان بنی امیه و عباسیان» موجب شد تا امام صادق(ع) بتواند در تربیت شاگردان مکتب تشیع گام مؤثری بردارد.
وی افزود: بر کسی پوشیده نیست که علم، دانش و پژوهش های علمی و فراگیری، فضای خاص خودش را می طلبد، و آن هم محیطی دور از تنش ها و التهاب های سیاسی و برخوردار از آرامش و امنیت سیاسی - اجتماعی است. در چنین فضایی است که اندیشه های مستعد زمینه رشد می یابند و اندیشمندان و پژوهش گران مسایل علمی مختلف، برای دانش اندوزی و دانش آموزی و نشر آن به تکاپو می افتند و نیز در سایه این رشد و شکوفایی علمی است که آموزش و پرورش، فراگیر شده و جهل و نادانی و بیسوادی از جامعه رخت برمی بندد.
استاد حوزه علمیه قم ادامه داد: چنین فضای نسبتاً باز سیاسی - اجتماعی در عصر امام صادق(ع) به وجود آمده بود؛ زیرا این دوران مصادف شد با درگیری و نزاع میان دو گروه ریاست طلب و طماع بنی امیه و بنی عباس، برای دستیابی به حکومت و ریاست غاصبانه. آنان برای رسیدن به قدرت، همچون گرگ های گرسنه به جان هم افتاده بودند. به حدی این دو گروه قدرت طلب و دنیاپرست به کشمکش و درگیری سیاسی - نظامی پرداخته و با هم مشغول شدند که از اوضاع سیاسی - اجتماعی اطراف خود غافل ماندند و یا این که فرصت و قدرت پرداختن به این گونه مسایل را نداشتند.
وی بیان داشت: ره آورد مثبت این مبارزات و کشمکش ها ایجاد فضای باز سیاسی و در نتیجه زمینه لازم جهت اظهار عقیده و آزادی بیان بوده است. در چنین فضای مناسبی عامه مسلمانان و در رأس آنان اندیشمندان و متکلمان اسلامی فرصت را غنیمت شمرده و به بحث و تحقیق درباره مسایل علمی - اسلامی بویژه مسایل کلامی و اعتقادی پرداختند و بدین طریق موجبات رشد و شکوفایی علوم اسلامی بویژه علم کلام را فراهم کردند.
حجت الاسلام پورعلیرضا خاطر نشان کرد: پس از امام باقر(ع) با پیگیری های مداوم فرزند بزرگوارش، امام جعفر صادق(ع) راه و روش علمی - کلامی آن امام گرامی به ثمر نشست، و حاصل آن، پایه گذاری مکتب علمی - کلامی تشیع شد.
وی تصریح کرد: نقش امام صادق(ع) در احیای فرهنگ اسلام و شکوفایی علم کلام بسیار تعیین کننده است که خود دارای علل و عوامل جانبی از جمله؛ «سن و مدت امامت نسبتاً طولانی آن حضرت»، «موقعیت سیاسی – اجتماعی»، «گسترش علوم و پیدایش افکار و آرای گوناگون» می باشد.
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به سن و مدت امامت نسبتاً طولانی آن حضرت، گفت: امام جعفر صادق(ع) در سال 80 (یا 83) هجری قمری به دنیا آمد. و در سال 148 هجری به شهادت رسید، بنابراین عمر شریفش 68 سال می باشد، که از این جهت از سایر ائمه(ع) ممتاز می باشد.
وی ادامه داد: هم چنین مدت امامت آن حضرت (که پس از شهادت پدر بزرگوارش حضرت امام باقر(ع) در سال 114 هجری قمری آغاز و تا سال 148 هجری قمری ادامه یافت)، 34 سال می باشد. بر اهل تحقیق پوشیده نیست که این مدت عمر و امامت در میان ائمه(ع) طولانی ترین زمان به حساب می آید، و این خود از عوامل یاری دهنده آن حضرت در تحقق اهداف الهی امامتش می باشد.
حجت الاسلام پورعلیرضا به موقعیت سیاسی – اجتماعی دوران حضرت اشاره کرد و افزود: موقعیت سیاسی - اجتماعی امام صادق(ع) از میان ائمه(ع) یک موقعیت کاملاً استثنایی بود، زیرا آن حضرت در مقطعی از زمان می زیسته که می توان آن را «دوران بحران قدرت سیاسی» نامید. این بحران خود زمینه مناسبی برای انجام کارهای علمی و فرهنگی ایجاد نمود. امام (ع) در دوران 34 ساله امامتش حدود 7 سال آن را با حکام بنی امیه هم عصر بود، که در این دوران آن ها با رقیبان سیاسی خود از بنی عباس در جنگ و ستیز نظامی به سر می بردند، و فرصت کنترل اوضاع سیاسی و فرهنگی را نداشتند. پس از آن ها 27 سال در زمان عباسیان امامت داشت.
وی بیان داشت: گرچه بنی عباس در این مدت از درگیری نظامی با بنی امیه فارغ شده بودند، اما با قیام های پی درپی علویان مواجه بوده و بر اوضاع سیاسی به طور کامل مسلط نشده بودند،از این رو، پایه های حکومتشان سست و لرزان بود و قدرت پرداختن به مسایل دیگر و کنترل اوضاع سیاسی را نداشتند.
وی گفت: چنین موقعیتی برای امام صادق(ع) و شاگردان او زمینه نشر معارف دینی را فراهم کرده بود.
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به گسترش علوم و پیدایش افکار و آرای گوناگون در دوران امام صادق(ع) اظهار داشت: عصر امام(ع) همزمان بود با انتشار علوم اسلامی و انسانی از قبیل تفسیر، فقه، حدیث، کلام، انساب، لغت، شعر، طب، تاریخ، نجوم و غیر آن و نیز پیدایش افکار و اندیشه های مختلف، به طوری که سبب پیدایش مذاهب اسلامی و مکاتب کلامی شد. در این عصر از یک سو کتب فلسفی و کلامی از یونانی به عربی ترجمه شد و از سوی دیگر افکار الحادی و به اصطلاح زندیق مسلکی رواج شایانی یافت. این ها خود عواملی بود که در آن فضای باز سیاسی، تضارب آرا و برخورد اندیشه ها را فراهم کرده و علما و اندیشمندان اسلامی و در رأس آنان امام جعفر صادق(ع) را به دفاع از ارزش های علمی - اسلامی برانگیخته سازد، زیرا خوف آن می رفت که صاحبان اندیشه های نادرست و سردمداران کفر و الحاد با رواج شبهات عقیدتی و ایجاد تفرقه و تشتت آرا کار نیمه تمام بنی امیه در محو کامل فرهنگ اصیل اسلام ناب محمدی صلی الله علیه و آله و سلم را به اتمام رسانیده، و به اهداف پلید خویش جامه عمل بپوشانند.
وی با بیان اینکه امام صادق(ع) آموزگار بزرگ بشریت بود، افزود: چنین عصری با چنین ویژگی هایی ضرورت ایجاد تحول بنیادین علمی - فرهنگی، همراه با تبیین مبانی اصیل اسلامی را ایجاب می کرد، برای همین بود که امام صادق(ع) جهاد همه جانبه ای را در سنگر فرهنگ و علوم اسلامی آغاز، و پرچم مبارزه فرهنگی را که پدر بزرگوارش امام باقر(ع) برافراشته بود بر دوش کشد.
انتهای پیام /
منبع : پایگاه عرفان
