اوّل: انسان مؤمن باشد؛ یعنی به خداوند، رسالت پیامبرو قیامت ایمان داشته باشد. اگر کسی مؤمن به این اصول نباشد، مطابق با قرآن کریم و روایات، عمل او جزء حسنات به شمار نمیآید؛ گرچه ممکن است تخفیفی در عقاب او داده شود چرا که «حسنه» عملی است که انجام دهنده آن در اتصال با خداوند، پیامبر(ص)، اهل بیت(ع) باشد. افرادی که اعتقاد به خداوند، رسالت و قیامت ندارند، اگر هزاران کار خیر هم انجام دهند، حق ندارند در آخرت از پروردگار توقع مزد و پاداش داشته باشند. آنها به خیال خود خیرات کردهاند، اما در واقع حسنهای از آنها صادر نشد.
خـانه از پـای بند ویـران است خواجه در بند نقش ایوان است
(سعدی شیرازی)
دوم: عملی که انجام میشود، بدعت نباشد؛ بلکه باید مطابق با دستورات و احکام دین باشد. عملی باشدکه مورد رضایت خداوند و رسولش باشد.
سوم: نیت و انگیزه فرد باید درست باشد؛ برای جلب رضایت خداوند باشد، نه به خاطر جلب نظر و خوشامد مردم.
اینها، شرایط قبولی حسنات است. در ماه رمضان اگر شخصی اعمالی را با شرایط فوق انجام دهد، بلافاصله موردپذیرش و قبولی حضرت حق قرار میگیرد. البته سفارش شده است که این قبولی اعمال را برای خود نگه دارید و آن را حفظ کنید.
راه مستقیم را باید ادامه داد، استمرار و استقامت لازمه سیر الی الله است. الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا [1] در همین جاده باید بمانید تا به پاداش الهی و خیر کثیر برسید. وَأَلَّوْ اسْتَقَامُوا عَلَى الطَّرِيقَةِ لَأَسْقَيْنَاهُمْ مَاءً غَدَقاً [2] خانهای را اگر آباد کردیم، خرابش نکنیم. از سرنوشت طلحه و زبیر باید عبرت گرفت.
البته به تنهایی نمیتوان این راه طولانی و پرخطر را طی کرد. پروردگار بزرگ عالم وعده داده است که اگر شما در مسیر باشید، من هم به شما در این راه کمک خواهم کرد، دستتان را میگیرم و راهنمای شما خواهم شد.[3]
------------------------------------------------
[1] . فصلت (41): 30؛ «بی تردید کسانی که گفتند: پروردگار ما خداست؛ سپس [در میدان عمل بر این حقیقت] استقامت ورزیدند، فرشتگان بر آنان نازل میشوند [و میگویند:] مترسید و اندوهگین نباشید و شما را به بهشتی که وعده میدادند، بشارت باد.»
[2] . جن (72): 16؛ «و اگر [انس و جن] بر طریقه حق پایداری کنند حتماً آنان را از آب فراوانی سیراب خواهیم کرد.»
[3] . عنکبوت (29): 69؛ { وَ الَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا} و کسانی که برای [به دست آوردن خشنودی] ما [با جان و مال] کوشیدند، بی تردید آنان را به راه های خود [راه رشد، سعادت، کمال، کرامت، بهشت و مقام قرب] راهنمایی میکنیم.
برگرفته از کتاب حسنات و سیئات نوشته استاد حسین انصاریان
منبع : پایگاه عرفان