درسبب ملقّب شدن آن حضرت به زين العابدين عليه السلام روايت شده است كه:شبي آن حضرت در محراب عبادت به نماز شب ايستاده بود شيطان به صورت اژدهايي برايش ظاهرگرديد تا او را از عبادت پروردگارش مشغول سازد.
امام عليه السلام به او توجّهي نكرد نزديك آمد و انگشت بزرگ پاي او را در دهان گرفت و كاري كرد كه آن را به درد آورد ولي آن حضرت توجّهي نكرد و نماز را قطع نفرمود.
چون نماز را به پايان رسانيد خداوند چهره واقعي آن افعي را به او نشان داد و دانست كه اوشيطان بوده است او را لعنت كرد و فرمود:
اخسأ يا ملعون، دور شو اي ملعون
آنگاه او رفت و امام (عليه السلام) به عبادت خود ادامه داد پس صداي هاتفي را شنيد كه سه مرتبه ندا كرد:أنت زين العابدين [1]
توواقعاً زينت عبادت كنندگان هستي.
و طبري در كتاب دلائل الامامه مي نويسد:حضرت عليّ بن الحسين عليهم السلام به نماز ايستاده بود ابليس به صورت اژدهائي براي آن حضرت ظاهر شد كه ده تا سرداشت دندانهاي نيش او تيز وبرّان و چشم هايش وارونه و سرخ رنگ بود از داخل زمين نزديك سجده گاه آن حضرت بيرون آمد نخوت و غروري از خود نشان داد ولي امام (عليه السلام) دچار ترس و وحشت نشد و اصلاً نگاهي به او نكرد آنگاه خود را به روي زمين كشيد و نزديك آمد و تمام انگشتان پاي مبارك آن حضرت را به دهان گرفت و با دندانهاي نيش خود گازگرفت و از آتش دورن برآنها دميد ولي بازهم امام(عليه السلام) توجّهي نكرد و قدمهاي مبارك خود را حركتي نداد و هيچگونه شكّي يا وهمي به او راه نيافت.
شيطان به كار خود ادامه داد تا اينكه شهاب سوزنده اي از آسمان برا او فرو ريخت همينكه احساس سوزندگي كرد فريادي كشيد و كنار امام به صورت اوّليه خود ايستاد و گفت:
يا عليّ أنت سيّد العابدين كما سمّيت و أنا إبليس و الله لقد شاهدت من عباده النبيّين و المرسلين من لدن آدم الي زمنك فما رأيت مثل عبادتك و لوددت أنّك استغفرت لي فإنّ الله كان يغفر لي
اي علي تو درحقيقت سرور عبادت كنندگان هستي همانطور كه به اين لقب ناميده شده اي و من ابليس هستم به خدا قسم عبادت پيغمبران و رسولان الهي را از زمان حضرت آدم تا اين زمان ديده ام از هيچكدام از آنها عبادتي مانند عبادت تو مشاهده نكرده ام دوست دارم براي من استغفار كني تو اگر از خدا طلب مغفرت كني خداوند مرا مي آمرزد سپس آنجا را ترك كرد و رفت.[2]
[1] بحار الانوار : 46/5 ح 6
[2] بحار الانوار : 46/58 ح11
