واقعه غدیر از مهم‌ترین وقایع تاریخ اسلام است که در آن، پیامبر اسلام(ص) هنگام بازگشت از حجة الوداع در ۱۸ ذی‌الحجه سال دهم قمری در غدیر خم، امام علی(ع) را جانشین خود معرفی کرد. حاضران در آن واقعه که بزرگان صحابه نیز در میان‌شان بودند، با امام علی(ع) بیعت کردند. چهل حدیث از این واقعه مهم در ادامه آمده است.
جایگاه عید غدیر در مکتب
1ـ عید خلافت و ولایت
روى زیاد بن محمد قال :
دخلت على ابى عبد الله (علیه السلام) فقلت :
للمسلمین عید غیر یوم الجمعة والفطر والاضحى ؟
قال : نعم ، الیوم الذى نصب فیه رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) امیرالمؤمنین (علیه السلام) . مصباح المتهجد : .736
زیاد بن محمد گوید :
بر امام صادق (علیه السلام) وارد شدم و گفتم : یا مسلمانان عیدى غیر از عید قربان و عید فطر و جمعه دارند ؟ امام (علیه السلام) فرمود :
آرى ، روزى که رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) امیرمؤمنان (علیه السلام) را ( به خلافت و ولایت ) منصوب کرد .
2ـ برترین عید امت
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) :
یوم غدیر خم افضل اعیاد امتى و هو الیوم الذى امرنى الله تعالى ذکره فیه بنصب اخى على بن ابى طالب علما لامتى، یهتدون به من بعدى و هو الیوم الذى کمل الله فیه الدین و اتم على امتى فیه النعمة و رضى لهم الاسلام دینا . ( امالى صدوق : 125، ح .8)
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود :
روز غدیر خم برترین عید هاى امت من است و آن روزى است که خداوند بزرگ دستور داد ؛ آن روز برادرم على بن ابى طالب را به عنوان پرچمدار ( و فرمانده ) امتم منصوب کنم ، تا بعد از من مردم توسط او هدیت شوند ، و آن روزى است که خداوند در آن روز دین را تکمیل و نعمت را بر امت من تمام کرد و اسلام را به عنوان دین براى آنان پسندید .
3ـ عید بزرگ خدا
عن الصادق (علیه السلام) قال :
هو عید الله الکبر ، و ما بعث الله نبیا الا و تعید فى هذا الیوم و عرف حرمته و اسمه فى السماء یوم العهد المعهود و فى الارض یوم المیثاق المأخوذ و الجمع المشهود . ( وسائل الشیعه ، 5: 224، ح .1 )
امام صادق (علیه السلام) فرمود :
روز غدیر خم عید بزرگ خداست ، خدا پیامبرى مبعوث نکرده ، مگر ینکه این روز را عید گرفته و عظمت آن را شناخته و نام این روز در آسمان ، روز عهد و پایمان و در زمین ، روز پایمان محکم و حضور همگانى است .
4ـ عید ولایت
قیل لابى عبد الله (علیه السلام) :
للمؤمنین من الاعیاد غیر العیدین و الجمعة ؟
قال : نعم لهم ما هو اعظم من هذا ، یوم اقیم امیرالمؤمنین (علیه السلام) فعقد له رسول الله الولیة فى اعناق الرجال والنساء بغدیر خم . ( وسائل الشیعه ، 7: 325، ح .5 )
به امام صادق (علیه السلام) گفته شد :
یا مؤمنان غیر از عید فطر و قربان و جمعه عید دیگرى دارند ؟ فرمود :
آرى ، آنان عید بزرگتر از اینها هم دارند و آن روزى است که امیرالمؤمنین (علیه السلام) در غدیر خم بالا برده شد و رسول خدا مسأله ولایت را بر گردن زنان و مردان قرار داد .
5ـ روز تجدید بیعت
عن عمار بن حریز قال دخلت على ابى عبد الله (علیه السلام) فى یوم الثامن عشر من ذى الحجة فوجدته صائما فقال لى :
هذا یوم عظیم عظم الله حرمته على المؤمنین و کمل لهم فیه الدین و تمم علیهم النعمة و جدد لهم ما أخذ علیهم من العهد و المیثاق . ( مصباح المتهجد : .737 )
عمار بن حریز گوید :
روز هجدهم ماه ذیحجه خدمت امام صادق (علیه السلام) رسیدم و آن حضرت را روزه یافتم . امام به من فرمود : امروز ، روز بزرگى است ، خداوند به آن عظمت داده و آن روز دین مؤمنان را کامل ساخت و نعمت را بر آنان تمام نمود و عهد و پایمان قبلى را تجدید کرد .
6ـ عید آسمانى
قال الرضا (علیه السلام) : حدثنى ابى ، عن ابیه (علیه السلام) قال :
إن یوم الغدیر فى السماء اشهر منه فى الارض . ( مصباح المتهجد : .737 )
امام رضا (علیه السلام) فرمود :
پدرم به نقل از پدرش ( امام صادق (علیه السلام) ) نقل کرد که فرمود :روز غدیر در آسمان مشهورتر از زمین است .
7ـ عید بى نظیر
قال على (علیه السلام) :
إن هذا یوم عظیم الشأن ، فیه وقع الفرج ، ورفعت الدرج و وضحت الحجج و هو یوم الیضاح والافصاح من المقام الصراح ، و یوم کمال الدین و یوم العهد المعهود ... ( بحارالانوار ، 97: .116 )
على (علیه السلام) فرمود :
امروز ( عید غدیر ) روز بس بزرگى است .
در این روز گشایش رسیده و منزلت ( کسانى که شایسته آن بودند ) بلندى گرفت و برهان هاى خدا روشن شد و از مقام پاک با صراحت سخن گفته شد و امروز روز کامل شدن دین و روز عهد و پایمان است .
8ـ عید پربرکت
عن الصادق (علیه السلام) :
والله لو عرف الناس فضل هذا الیوم بحقیقته لصافحتهم الملائکة فى کل یوم عشر مرات ...
و ما اعطى الله لمن عرفه ما لیحصى بعدد . ( مصباح المتهجد : .738 )
امام صادق (علیه السلام) فرمود :
به خدا قسم اگر مردم فضیلت واقعى « روز غدیر » را مى شناختند ، فرشتگان روزى ده بار با آنان مصافحه مى کردند و بخشش هاى خدا به کسى که آن روز را شناخته ، قابل شمارش نیست .
9ـ عید فروزان
قال ابو عبد الله (علیه السلام) :
... و یوم غدیر بین الفطر والاضحى و یوم الجمعة کالقمر بین الکوکب . ( اقبال سید بن طاووس : .466 )
امام صادق(علیه السلام)فرمود :
... روز غدیر خم در میان روز هاى عید فطر و قربان و جمعه همانند ماه در میان ستارگان است .
10ـ یکى از چهار عید الهى
قال ابو عبد الله (علیه السلام) :
اذا کان یوم القیامة زفت اربعة یام الى الله عز و جل کما تزف العروس الى خدرها :
یوم الفطر و یوم الاضحى و یوم الجمعةو یوم غدیر خم . ( اقبال سید بن طاووس : .466 )
امام صادق (علیه السلام) فرمود :
هنگامى که روز قیامت برپا شود چهار روز بسرعت بسوى خدا مى شتابند همانطور که عروس به حجله اش بسرعت مى رود .
آن روزها عبارتند از :
روز عید فطر و قربان و جمعه و روز غدیر خم .
شایسته ها و بایسته هاى غدیر
11ـ روز پیام و ولایت
قال رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) :
یا معشر المسلمین لیبلغ الشاهد الغائب ، اوصى من آمن بى و صدقنى بولیة على ، الا ان ولیة على ولایتى و ولایتى ولیة ربى ، عهدا عهده الى ربى و أمرنى أن أبلغکموه . ( بحارالانوار 37: 141، ح .35 )
رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) ( در روز غدیر ) فرمود :
اى مسلمانان ! حاضران به غیبان برسانند : کسى را که به من ایمان آورده و مرا تصدیق کرده است ، به ولایت على سفارش مى کنم ، آگاه باشید ولایت على ، ولایت من است و ولایت من ، ولایت خداى من است . این عهد و پایمانى بود از طرف پروردگارم که فرمانم داد تا به شما برسانم .
12ـ روز اطعام
قال ابو عبد الله (علیه السلام) :
... و انه الیوم الذى اقام رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) علیا (علیه السلام) للناس علما و ابان فیه فضله و وصیه فصام شکرا لله عزوجل ذلک الیوم و انه لیوم صیام و اطعام و صلة الاخوان و فیه مرضاة الرحمن ، و مرغمة الشیطان . ( وسائل الشیعه 7: 328، ضمن حدیث .12 )
امام صادق (علیه السلام) فرمود :
عید غدیر ، روزى است که رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) على (علیه السلام) را بعنوان پرچمدار براى مردم برافراشت و فضیلت او را در این روز آشکار کرد و جانشین خود را معرفى کرد ، بعد بعنوان سپاسگزارى از خداى بزرگ آن روزه را روزه گرفت و آن روز ، روز روزه دارى و عبادت و طعام دادن و به دیدار برادران دینى رفتن است . آنروز روز کسب خشنودى خداى مهربان و به خاک مالیدن بینى شیطان است .
13ـ روز هدیه
عن امیر المؤمنین (علیه السلام) قال :
... اذا تلاقیتم فتصافحوا بالتسلیم و تهابوا النعمة فى هذا الیوم ، و لیبلغ الحاضر الغائب ، والشاهد البین ، ولیعد الغنى الفقیر و القوى على الضعیف امرنى رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) بذلک . ( وسائل الشیعه 7: .327 )
امیر المؤمنین (علیه السلام) ( در خطبه روز عید غدیر ) فرمود :
وقتى که به همدیگر رسیدید همراه سلام ، مصافحه کنید ، و در این روز به یکدیگر هدیه بدهید ، این سخنان را هر که بود و شنید ، به آن که نبود برساند ، توانگر به سراغ مستمند برود ، و قدرتمند به یارى ضعیف ، پیامبر مرا به این چیزها امر کرده است .
14ـ روز کفالت
عن امیر المؤمنین (علیه السلام) قال :
... فکیف بمن تکفل عددا من المؤمنین والمؤمنات و أنا ضمینه على الله تعالى الامان من الکفر والفقر ( وسائل الشیعه 7: .327 )
امیر مؤمنان (علیه السلام) فرمود :
... چگونه خواهد بود حال کسى که عهده دار هزینه زندگى تعدادى از مردان و زنان مؤمن ( در روز غدیر ) باشد ، در صورتى که من پیش خدا ضامنم که از کفر و تنگدستى در امان باشد .
15ـ روز سپاس و شادى
قال ابو عبد الله (علیه السلام) :
... هو یوم عبادة و صلوة و شکر لله و حمد له ، و سرور لما من الله به علیکم من ولایتنا ، و انى احب لکم ان تصوموه . ( وسائل الشیعه 7: 328، ح .13 )
امام صادق (علیه السلام) فرمود :
عید غدیر ، روز عبادت و نماز و سپاس و ستایش خداست و روز سرور و شادى است به خاطر ولایت ما خاندان که خدا بر شما منت گذارد و من دوست دارم که شما آن روز را روزه بگیرید .
16ـ روز نیکوکارى
عن الصادق(علیه السلام) :
... و لدرهم فیه بألف درهم لإخوانک العارفین ، فأفضل على اخوانک فى هذا الیوم و سر فیه کل مؤمن و مؤمنة . ( مصباح المتهجد : .737 )
از امام صادق (علیه السلام)نقل شده که فرمود :
یک درهم به برادران با ایمان و معرفت ، دادن در روز عید غدیر برابر هزار درهم است ، بنابرین در این روز به برادرانت انفاق کن و هر مرد و زن مؤمن را شاد گردان .
17ـ روز سرور و شادى
قال ابو عبد الله(علیه السلام):
انه یوم عید و فرح و سرورو یوم صوم شکرا لله تعالى . ( وسائل الشیعه 7: 326، ح .10 )
امام صادق (علیه السلام) فرمود :
عید غدیر ، روز عید و خوشى و شادى است و روز روزه دارى به عنوان سپاس نعمت الهى است .
18ـ روز تبریک و تهنیت
قال على (علیه السلام) :
عودوا رحمکم الله بعد انقضاء مجمعکم بالتوسعة على عیالکم ، والبر باخوانکم و الشکر لله عزوجل على ما منحکم ، و اجتمعوا یجمع الله شملکم ، و تباروا یصل الله الفتکم ، و تهانؤا نعمة الله کما هنا کم الله بالثواب فیه على أضعاف الاعیاد قبله و بعده الا فى مثله ... ( بحارالانوار 97: .117 )
على(علیه السلام) فرمود :
بعد از پایان گردهم آیى خود ( در روز غدیر ) به خانه برگردید ، خدا بر شما رحمت فرستد . به خانواده خود گشایش و توسعه دهید ، به برادران خود نیکى کنید ، خداوند را بر این نعمت که شما را بخشیده است ، سپاس گزارید ، متحد شوید تا خدا به شما وحدت بخشد ، نیکویى کنید تا خدا دوستیتان را پایدار کند ، به همدیگر نعمت خدا را تبریک بگوئید ، همانطور که خداوند در این روز با چندین برابر عید هاى دیگر پاداش دادن به شما تبریک گفته ، این گونه پاداش ها جز در روز عید غدیر نخواهد بود .
19ـ روز درود و برائت
روى الحسن بن راشد عن ابى عبد الله (علیه السلام)قال :
قلت : جعلت فدک ، للمسلمین عید غیرالعیدین ؟ قال : نعم ، یا حسن ! اعظمهما و اشرفهما ، قال : قلت له : و أى یوم هو ؟
قال : یوم نصب امیرالمؤمنین (علیه السلام) فیه علما للناس .
قلت له : جعلت فدک وما ینبغى لنا ان نصنع فیه ؟
قال : تصومه یا حسن و تکثر الصلوة على محمد و آله فیه و تتبرأ الى الله ، ممن ظلمهم ، فان الانبیاء کانت تأمر الاوصیاء بالیوم الذى کان یقام فیه الوصى ان یتخذ عیدا . ( مصباح المتهجد : .680 )
حسن بن راشد گوید :
به امام صادق (علیه السلام) گفتم : یا مسلمانان بجز آن دو عید ، عید دیگرى هم دارند ؟ فرمود : بله ، بزرگترین و بهترین عید . گفتم : کدام روز است ؟
فرمود : روزى که امیرمؤمنان بعنوان پرچمدار مردم منصوب شد .
گفتم : فدایت شوم در آن روز سزاوار است ، چه کنیم ؟ فرمود : روزه بگیر و درود برمحمد و آل او بفرست و از ستمگران به آنان برائت بجوى ، زیرا پیامبران به جانشینان دستور مى دادند که روزى را که جانشین انتخاب مى شود ، عید بگیرند .
20ـ عید اوصیاء
عن ابى عبد الله(علیه السلام) قال :
... تذکرون الله عز ذکره فیه بالصیام والعبادة و الذکر لمحمد و آل محمد ، فان رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) اوصى امیرالمؤمنین ان یتخذ ذلک الیوم عیدا ، و کذلک کانت الانبیاء تفعل ، کانوا یوصون أوصیائهم بذلک فیتخذونه عیدا . ( وسائل الشیعه 7: 327، ح .1 )
امام صادق(علیه السلام) فرمود :
در روز عید غدیر ، خدا را با روزه و عبادت و یاد پیامبر و خاندان او یادآورى کنید ، زیرا رسول خدا به امیرالمؤمنین سفارش کرد که آن روز را عید بگیرد ، همینطور پیامبران هم به جانشینان خود سفارش مى کردند که آن روز را عید بگیرند ، آنان هم چنین مى کردند .
21ـ روز گشایش و درود
عن ابى عبد الله(علیه السلام) قال :
والعمل فیه یعدل ثمانین شهرا ، و ینبغى ان یکثر فیه ذکر الله عزوجل ، والصلوة على النبى(صلی الله علیه و آله و سلم) ، و یوسع الرجل فیه على عیاله . ( وسائل الشیعه 7: 325، ح .6 )
امام صادق(علیه السلام) فرمود :
ارزش عمل در آن روز ( عید غدیر ) برابر با هشتاد ماه است ، و شایسته است آن روز ذکر خدا و درود بر پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) زیاد شود ، و مرد ، بر خانواده خود توسعه دهد .
22ـ روز دیدار رهبرى
عن مولانا ابى الحسن على بن محمد(علیه السلام) قال لابى اسحاق :
و یوم الغدیر فیه اقام النبى(صلی الله علیه و آله و سلم) أخاه علیا علما للناس و اماما من بعده ، [ قال ] قلت :
صدقت جعلت فدک ، لذلک قصدت ، اشهد انک حجة الله على خلقه . ( وسائل الشیعه 7: 324، ح .3 )
امام هادى(علیه السلام)به ابواسحاق فرمود :
در روز غدیر پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)برادرش على(علیه السلام)را بلند کرد و به عنوان پرچمدار ( و فرمانده ) مردم و پیشواى بعد از خودش معرفى کرد .
ابواسحاق گفت : عرض کردم ، فدایت شوم راست فرمودى . به خاطر همین به زیارت و دیدار شما آمدم ، گواهى مى دهم که تو حجت خدا بر مردم هستى .
23ـ روز تکبیر
عن على بن موسى الرضا(علیه السلام) :
من زار فیه مؤمنا أدخل الله قبره سبعین نورا و وسع فى قبره و یزور قبره کل یوم سبعون ألف ملک و یبشرونه بالجنة . ( اقبال الاعمال : .778 )
امام رضا(علیه السلام)فرمود :
کسى که در روز ( غدیر ) مؤمنى را دیدار کند ، خداوند هفتاد نور بر قبر او وارد مى کند و قبرش را توسعه مى دهد و هر روز هفتاد هزار فرشته قبر او را زیارت مى کنند و او را به بهشت بشارت مى دهند .
24ـ روز دیدار و نیکى
قال الصادق(علیه السلام) :
ینبغى لکم ان تتقربوا الى الله تعالى بالبر و الصوم و الصلوة و صلة الرحم و صلة الاخوان ، فان الانبیاء علیهم السلام کانوا اذا اقاموا اوصیاء هم فعلوا ذلک و امروا به . ( مصباح المتهجد : .736 )
امام صادق(علیه السلام)فرمود :
شایسته است با نیکى کردن به دیگران و روزه و نماز و بجاآوردن صله رحم و دیدار برادران ایمانى به خدا نزدیک شوید ، زیرا پیامبران زمانى که جانشینان خود را نصب مى کردند ، چنین مى کردند و به آن توصیه مى فرمودند .
25ـ نماز در مسجد غدیر
عن ابى عبد الله(علیه السلام) قال :
انه تستحب الصلوة فى مسجد الغدیرلان النبى(صلی الله علیه و آله و سلم) اقام فیه امیر المؤمنین(علیه السلام) و هو موضع اظهرالله عزوجل فیه الحق . ( وسائل الشیعه 3: .549 )
امام صادق(علیه السلام) فرمود :
نماز خواندن در مسجد غدیر مستحب است ، چون پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) در آنجا امیرمؤمنان(علیه السلام) را معرفى و منصوب کرد . و آنجایی است که خداى بزرگ ، حق را آشکار کرد .
26ـ نماز روز غدیر
عن ابى عبد الله(علیه السلام) قال :
و من صلى فیه رکعتین اى وقت شاء و افضله قرب الزوال و هى الساعة التى اقیم فیها امیرالمؤمنین(علیه السلام) بغدیر خم علما للناس و ... کان کمن حضر ذلک الیوم ... ( وسائل الشیعه 5: 225، ح .2 )
امام صادق (علیه السلام) فرمود :
کسى که در روز عید غدیر هر ساعتى که خواست ، دو رکعت نماز بخواند و بهتر ینست که نزدیک ظهر باشد که آن ساعتى است که امیرالمؤمنین(علیه السلام) در آن ساعت در غدیر خم به امامت منصوب شد ، ( هر که چنین کند ) همانند کسى است که در آن روز حضور پیدا کرده است ...
27ـ روزه غدیر
قال الصادق(علیه السلام) :
صیام یوم غدیر خم یعدل صیام عمر الدنیا لو عاش انسان ثم صام ما عمرت الدنیا لکان له ثواب ذلک . ( وسائل الشیعه 7: 324، ح .4 )
امام صادق(علیه السلام)فرمود :
روزه روز غدیر خم با روزه تمام عمر جهان برابر است . یعنى اگر انسانى همیشه زنده باشد و همه عمر را روزه بگیرد ، ثواب او به اندازه ثواب روزه عید غدیر است .
28ـ روز تبریک و تبسم
عن الرضا(علیه السلام) قال :
... و هو یوم التهنئة یهنئ بعضکم بعضا ، فاذا لقى المؤمن أخاه یقول :
« الحمد لله الذى جعلنا من المتمسکین بولیة أمیر المؤمنین و الائمة(علیه السلام) »
و هو یوم التبسم فى وجوه الناس من اهل الایمان ... ( اقبال : .464 )
امام رضا(علیه السلام) فرمود :
عید غدیر روز تبریک و تهنیت است . هر یک به دیگرى تبریک بگوید ، هر وقت مؤمنى برادرش را ملاقات کرد ، چنین بگوید : « حمد و ستایش خدیى را که به ما توفیق چنگ زدن به ولایت امیرمؤمنان و پیشویان عطا کرد » آرى عید غدیر روز لبخند زدن به چهره مردم با ایمان است ...
ولایت در غدیر
29ـ پیامبر و ولایت على (علیه السلام)
عن ابى سعید قال :
لما کان یوم غدیر خم امر رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) منادیا فنادى : الصلوة جامعة ، فاخذ بید على(علیه السلام) و قال :
اللهم من کنت مولاه فعلى مولاه ، اللهم وال من والاه ، و عاد من عاداه . ( بحارالانوار 37: 112، ح .4 )
ابو سعید گوید :
در روز غدیر خم رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) دستور داد : منادى ندا دهد که : براى نماز جمع شوید . بعد دست على (علیه السلام) را گرفت و بلند کرد و فرمود :
خدیا کسى که من مولاى اویم پس على هم مولاى اوست ، خدیا دوست بدار کسى را که على را دوست بدارد و دشمن بدار کسى را که با على دشمنى کند .
30ـ زندگى پیامبرگونه
قال رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) :
من یرید ان یحیى حیاتى ، و یموت مماتى ، ویساکن جنة الخلد التى وعدنى ربى فلیتول على ابن ابى طالب (علیه السلام)
فانه لن یخرجکم من هدى ، ولن یدخلکم فى ضلالة . ( الغدیر 10: .278 )
رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود :
کسى که مى خواهد زندگى و مرگش همانند من باشد و در بهشت جاودان ه اى که پروردگارم به من وعده کرده ، ساکن شود ، ولایت على بن ابى طالب (علیه السلام) را انتخاب کند ، زیرا او هرگز شما را از راه هدیت بیرون نبرده ، به گمراهى نمى کشاند .
31ـ پیامبر و امامت على (علیه السلام)
عن جابر بن عبد الله الانصارى قال : سمعت رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) یقول لعلى بن ابى طالب(علیه السلام):
یا على ! انت اخى و وصیى و وارثى وخلیفتى على امتى فى حیوتى و بعد وفاتى محبک محبى و مبغضک مبغضى و عدوک عدوى . ( امالى صدوق : 124، ح .5 )
جابربن عبد الله انصارى مى گوید :
از رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) شنیدم که به على بن ابى طالب(علیه السلام) فرمود :
اى على ، تو برادر و وصى و وارث و جانشین من در میان امت من در زمان حیات و بعد از مرگ منى . دوستدار تو دوستدار من و دشمن و کینه توز تو دشمن من است .
32ـ پایه هاى اسلام
عن ابى جعفر(علیه السلام) قال :
بنى الاسلام على خمس :
الصلوة و الزکوة و الصوم و الحج و الولیةو لم یناد بشى ء ما نودى بالولیة یوم الغدیر . ( کافى 2، 21، ح .8 )
امام باقر(علیه السلام) فرمود :
اسلام بر پنج پایه استوار شده است : نماز ، زکات ، روزه ، حج و ولایت و به هیچ چیز به اندازه آنچه در روز غدیر به ولایت تاکید شده ، ندا نشده است .
33ـ ولایت جاودانه
عن ابى الحسن(علیه السلام) قال :
ولیة على(علیه السلام) مکتوبة فى صحف جمیع الانبیاء ولن یبعث الله رسولا الا بنبوة محمد و وصیة على(علیه السلام). ( سفینة البحار 2: .691 )
امام کاظم(علیه السلام) فرمود :
ولایت على(علیه السلام) در کتاب هاى همه پیامبران ثبت شده است و هیچ پیامبرى مبعوث نشد ، مگر با میثاق نبوت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) و امامت على(علیه السلام).
34ـ ولایت و توحید
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) :
ولیة على بن ابى طالب ولیة الله و حبه عبادة الله و اتباعه فریضة الله و اولیاؤه اولیاء الله و اعداؤه اعداء الله و حربه حرب الله و سلمه سلم الله عز و جل . ( امالى صدوق : .32 )
رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود :
ولایت على بن ابیطالب(علیه السلام) ولایت خداست ، دوست داشتن او عبادت خداست ، پیروى کردن او واجب الهى است و دوستان او دوستان خدا و دشمنان او دشمنان خدایند ، جنگ با او ، جنگ با خدا و صلح با او ، صلح با خداى متعال است .
35ـ روز ناله نومیدى شیطان
عن جعفر ، عن ابیه قال :
ان ابلیس عدوالله رن اربع رنات :
یوم لعن ، و یوم اهبط الى الارض ، و یوم بعث النبى(صلی الله علیه و آله و سلم) و یوم الغدیر . ( قرب الاسناد : .10 )
امام باقر(علیه السلام) از پدر بزرگوارش امام صادق(علیه السلام) نقل کرد که فرمود :
شیطان دشمن خدا چهار بار ناله کرد : روزى که مورد لعن خدا واقع شد و روزى که به زمین هبوط کرد و روزى که پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) مبعوث شد و روز عید غدیر .
36ـ ولایت علوى دژ توحید
عن النبى(صلی الله علیه و آله و سلم) :
یقول الله تبارک و تعالى :
ولیة على بن ابى طالب حصنى ، فمن دخل حصنى أمن من نارى . ( جامع الاخبار : 52، ح .7 )
پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود :
خداوند مى فرمید : ولایت على بن ابیطالب دژ محکم من است ، پس هر کس داخل قلعه من گردد ، از آتش دوزخم محفوظ خواهد بود .
37ـ جانشین پیامبر
قال رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) :
یا على انا مدینة العلم و انت بابها و لن تؤتى المدینة الا من قبل الباب ... انت امام امتى و خلیفتى علیها بعدى ، سعد من اطاعک و شقى من عصک ، و ربح من تولک و خسر من عادک . ( جامع الاخبار : 52، ح .9 )
رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود :
اى على من شهر علمم و تو درب آن هستى ، به شهر جز از راه درب آن وارد نشوند . ... تو پیشواى امت من و جانشین من در این شهرى ، کسى که اطاعت تو کند سعادتمند است ، و کسى که تو را نافرمانى کند ، بدبخت است ، و دوستدار تو سود برده و دشمن تو زیان کرده است .
38ـ اسلام در سایه ولایت
قال الصادق(علیه السلام) :
اثافى الاسلام ثلاثة :
الصلوة و الزکوة و الولیة ، لا تصح واحدة منهن الا بصاحبتیها . ( کافى : 2، ص .18 )
امام صادق(علیه السلام) فرمود :
سنگ هاى زیربناى اسلام سه چیز است :
نماز ، زکات و ولایت که هیچ یک از آنهابدون دیگرى درست نمى شود .
39ـ ده هزار شاهد
قال ابو عبد الله(علیه السلام) :
العجب یا حفص لما لقى على بن ابى طالب !! انه کان له عشرة الاف شاهد لم یقدر على اخذ حقه و الرجل یأخذ حقه بشاهدین . ( بحار الانوار : 37، .140 )
امام صادق(علیه السلام) فرمود :
اى حفص ! شگفتا از آنچه على بن ابى طالب(علیه السلام) با آن مواجه شد ! او با ده هزار شاهد و گواه ( در روز غدیر ) نتوانست حق خود را بگیرد ، در حالى که شخص با دو شاهد حق خود را مى گیرد .
40ـ على (علیه السلام) ، مفسر قرآن
عن النبى(صلی الله علیه و آله و سلم) فى احتجاجه یوم الغدیر :
على تفسیر کتاب الله ، و الداعى الیه ، الا و ان الحلال و الحرام کثر من أن احصیهما و اعرفهما ، فآمر بالحلال و أنهى عن الحرام فى مقام واحد، فأمرت أن آخذ البیعة علیکم و الصفقة منکم ، بقبول ما جئت به عن الله عز و جل فى على امیر المؤمنین و الائمة من بعده ، معاشر الناس تدبروا و افهموا یاته ، و انظروا فى محکماته و لا تتبعوا متشابهه ، فو الله لن یبین لکم زواجره ، و لا یوضع لکم عن تفسیره الا الذى انا آخذ بیده . ( وسایل الشیعه : 18، 142، ح .43 )
پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) روز عید غدیر فرمود :
على(علیه السلام) تفسیر کتاب خدا ، و دعوت کننده به سوى خداست ، آگاه باشید که حلال و حرام بیش از آنست که من معرفى و به آنها امر و نهى کنم و بشمارم . پس دستور داشتم که از شما عهد و پایمان بگیرم که آنچه را در مورد على امیرمؤمنان ، و پیشویان بعد او از طرف خداوند بزرگ آوردم ، بپذیرید .
اى مردم ! اندیشه کنید و آیات الهى را بفهمید ، در محکمات آن دقت کنید و متشابهات آن را دنبال نکنید . به خدا قسم هرگز کسى نداهاى قرآن را نمى تواند بیان کند و تفسیر آن را روشن کند ، جز آن کسى که من دست او را گرفته ام ( و او را معرفى کردم ) .
