به گزارش روابط عمومی موسسه دارالعرفان، مراسم نکوداشت مقام علمی و فرهنگی استاد حسین انصاریان، عصر امروز ۲۵ بهمن در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.
در ابتدای این نشست محمود شالویی، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی اظهار کرد: در طول این ۱۰۲ سال فعالیت انجمن، برای نزدیک به ۳۰۰ تن از مفاخر آیین بزرگداشت برگزار شده است. یکی از مهم‌ترین برنامه‌های پیش رو هم احداث بزرگراه حکمت از سهرورد تا همدان است. کیست که دلداده اهل بیت(ع) باشد اما جناب انصاریان را نشناسد یا به او علاقه‌مند نباشد. سخنانش چنان در دل و جان همه جای می‌گیرد که لحن و بیان و دانش ایشان زبانزد عام و خاص است.
وی افزود: ایشان در ماه رمضان مردم را به سمت خویش جذب می‌کند و ما می‌دانیم این ندا ندای آقای انصاریان نیست بلکه ندایی خدایی است و امروز قدردانی از جناب انصاریان، از آن جهت است که اگر کسی عالمی را تکریم کند، در حقیقت پیامبر(ص) را تکریم کرده است و آن کسی که پیامبر(ص) را اکرام کند، خدا را اکرام کرده است و کسی که خدا را اکرام کند، به سمت او هدایت می‌شود. جناب آقای انصاریان نیازی به قدردانی ما ندارد و ما نیاز داریم چنین شخصی را میان خویش داشته باشیم و با تمسک به آیین الهی بتوانیم از این نشست راهی نورانی پیدا کنیم. وقتی صحبت از این شد انجمن مفاخر می‌خواهد برای ایشان آیین نکوداشت بر پا کند، چه بسیار افرادی که به ما تلفن کردند تا سخنران این نشست باشند.
در این نشست آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی، استاد حوزه اظهار کرد: جلسه بسیار محترمی است برای تجلیل از یک شخصیت ارزشمند، یکی از عالمان عامل و یکی از افتخارات روحانیت در دوران معاصر.
وی با بیان اینکه هیچ دینی به اندازه اسلام انسان را درست معرفی نکرده است، گفت: هیچ مکتب فلسفی و هیچ علمی و هیچ دانشی به اندازه دین اسلام انسان، شخصیت و عظمت انسان را درست بیان نکرده است. این قرآن و اسلام است که انسان را درست معرفی کرده است. البته برای معرفی کردن، نمونه‌ها و شاخص‌های متعددی در قرآن وجود دارد. به نظرم مهم‌ترین شاخص برای معرفی انسان این است که هنگام خلقت آدم، خداوند اسماء را به حضرت آدم تعلیم داد. این تعلیم اسماء به انسان هویت و حقیقت داد. آنچه انسان را از همه موجودات متمایز می‌کند، عقل نیست بلکه تعلیم اسماء الهی است. حقیقت انسان در همین مسیر است. انسانی که می‌خواهد تکامل پیدا کند باید ببیند چه مقدار با این حقیقت نزدیک است.
وی ادامه داد: اگر ارزش انسان را از این افق بررسی کنیم، انسان ارزشمند آن انسانی است که مسیر زندگی خودش را در تحقق اسماء و صفات الهی در وجود خودش قرار دهد. انسانی که بتواند اسماء و صفات الهی را درست دریابد و راه رسیدن به او را که فقط قرآن و سنت است دریابد، می‌تواند ارزشمند شود، این انسان می‌تواند خلیفه الهی شود. انسانی که در این مسیر حرکت کند، درست در مسیر اصلی خلقت الهی قرار گرفته و وقتی ما آیات قرآن را ملاحظه می‌کنیم، هدف از بعثت انبیا رسیدن به این مرحله بوده است. انبیا آمدند تا اموری که عقل عاجز از درک آن امور است و حتی فطرت عاجز از درک آن امور است را به بشر تعلیم دهند. هدف آفرینش این عالم همین است. این عالم به وجود آمده تا بشر مسیر رسیدن به اسماء و صفات الهی را پیدا کند. خداوند تکوین و تشریع را قرار داد تا بشر به این سمت هدایت شود. وقتی این مبانی برای انسان روشن شد، روایات بسیاری که در عظمت عالم است، برای انسان روشن می‌شود. بر این اساس این جلسه، تکریم تکوین و تشریع خدا و صنع خداست.
وی در ادامه گفت: به دنبال همین بحث من به تفسیر آقای انصاریان مراجعه کردم، ببینم درباره آیه «انی جاعل فی الارض خلیفه» چه فرمودند. آیا خداوند اینجا خلافت تکوینی را بیان می‌کند یا خلافت تشریعی را؛ ایشان بدون اینکه به این اصطلاحات حوزوی بپردازند به قدری زیبا مطلب را توضیح دادند که نشان می‌دهد مطلب را به خوبی فهم کردند. ایشان می‌فرمایند مراد از خلیفه، موجود کاملی است که از هر جهت می‌تواند آثار اسماء و صفات پروردگار را در هستی به ظهور برساند. خلیفه خدا کسی است که بر اساس سعه وجودی خویش به اذن خداوند کار خدایی انجام دهد.
آیت الله لنکرانی در پایان تأکید کرد: عرض من این است این شخصیت بزرگوار از مسیر تجلی به اسماء و صفات به این مرحله رسیده و امروز آثار ارزشمند از خودش به یادگار گذاشته که یکی همین تفسیر است. ما خطیبی که مفسر باشد کم داریم و در تاریخ روحانیت نادر است. همچنین مفسری که خطیب باشد هم نادر است. ایشان در درجه اول مفسر کتاب الهی است و در درجه بعد خطیب است ولی نه به این معنا که فقط خطابه‌ای ایراد کند بلکه کلام او مشتمل بر اندیشه و وعظ و ترسیم مسیر زندگی است. ایشان در عین اینکه قرآن را تفسیر می‌کند ارتباط عالمانه‌ای با روایات دارد در عین اینکه قرآن و روایات را تبیین می‌کند احاطه به تاریخ اسلام و ائمه(ع) و سیره پیامبر(ص) دارند. در عین حال ایشان یک معلم بزرگ اخلاق در دوران ما هستند.
در ادامه نشست حجت‌الاسلام و المسلمین محمدعلی مهدوی‌راد، استاد دانشگاه تهران اظهار کرد: یکی از توفیقاتی که خداوند به آقای انصاریان ارزانی داشته، بودن در محضر هر سه کتاب مقدس ما شیعیان است؛ تفسیر و ترجمه قرآن، ترجمه نهج‌البلاغه، تفسیر و ترجمه صحیفه سجادیه.
وی درخصوص ویژگی ترجمه و تفسیر آقای انصاریان، گفت: من سال ۴۸ طلبه شدم و از سال ۴۹ مطالعه را آغاز کردم و کم کتابی است در حوزه قرآن چاپ شده باشد و حداقل ورق نزده باشم و همین الآن در خانه خودم بیش از ۳۰ هزار کتاب دارم که بخش اعظم آن تفسیر است، بنابراین اگر درباره تفسیر سخن می‌گویم بیراه نمی‌گویم. اول اینکه تفسیر آقای انصاریان تفسیر قرآن به قرآن است. نقش روایات در این تفسیر ویژگی دیگر این تفسیر است. تفسیر با اینکه ترتیبی است، موضوعی است یعنی وقتی به مناسبتی به موضوعی می‌رسند باب سخن باز می‌شود و فراوان مباحث موضوعی بیان می‌شود.
وی افزود: نکته دیگر که اهمیت دارد عینی بودن تفسیر است. قرآن در ضمن حرکت پیامبر(ص) و در عرض ۲۳ سال نازل شده است، یعنی قرآن آیه به آیه حرکت پیامبر(ص) را پیش برده، سخن گفته و حرکت ایشان را راهنمایی کرده است. به همین سبب اگر کسی در متن اجتماع نباشد، قرآن را نمی‌فهمد. این تفسیر یک عینیت دارد و این امر مرهون عظمت دیگری است که خدا به آقای انصاریان عنایت کرده و آن ویژگی، خطیب بودن است.
حجت‌الاسلام و المسلمین مهدوی‌راد ادامه داد: درباره ترجمه ایشان هم باید عرض کنم ترجمه ایشان نه فارسی‌زده است و نه عربی‌زده. ایشان به خاطر مطالعات تفسیری و انسی که با قرآن داشتند، ترجمه‌شان ایجاز مخل ندارد، تطویل هم ندارد. من ۱۰۰ مورد از مواردی که مترجمان غالباً لغزیدند را نمونه آوردم تا ثابت کنم ترجمه ایشان ترجمه‌ای استوار است که به چند مورد اشاره می‌کنم. مثلاً در آیه «وَلَا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَىٰ عُنُقِكَ وَلَا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَحْسُورًا» تقریبا از حدود ۱۰۰ تفسیری که من دیدم حدود ۶۰ تا نوشتند «پس بنشین ملامت‌خورده و پشیمان‌شده». اینجا همانطور که آقای انصاریان ترجمه کردند «پس بنشین درمانده و وامانده» درست است. این «ملوم» به معنای پشیمان نیست. خدا می‌فرماید نه خسیس باش و نه اینکه وقتی انفاق می‌کنی آنقدر عطا کنی که خودت در خرجت بمانی. از اندک مفسرانی که اینطور ترجمه کردند، آقای انصاریان است.
در ادامه این نشست محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: ما در تقویم رسمی روز ۵ شعبان را که ولادت امام سجاد(ع) است، به نام روز صحیفه سجادیه نامگذاری کردیم و نهضتی را به یاری خداوند آغاز کردیم برای تجلیل و تعظیم و تکریم موضوع ادعیه معصومین(ع) به ویژه وجود امام سجاد(ع) و صحیفه که متأسفانه هنوز در میان ما در غربت به سر می‌برد. یکی از اضلاعی که در وزارت ارشاد در حوزه معارف دینی دنبال می‌کنیم، در کنار قرآن و عترت و نماز، بحث دعا است و تلاش می‌کنیم این سرمایه ارزشمند بی‌نظیر به نسل جوانمان شناسانده شود، جامعه ما با دعا انس بگیرد و جامعه ما نورانی شود.
وی افزود: ما حتماً در این عرصه باید شخصیت‌های برجسته‌ای که منشأ خیر و برکت برای جامعه ما بودند و ما و جامعه ما را با علم و دانش آشنا کردند، به عنوان مفاخر ارزشمند جامعه تجلیل کنیم. به همین دلیل تصمیم گرفتیم در گام اول از شخصیت بزرگ، واعظ و اندیشمند با حوزه وسیع دریای دانش در حوزه‌های مختلف، شیخ حسین انصاریان تجلیل کنیم. ما با استاد انصاریان از کودکی انس گرفتیم؛ با نوای سوزناک و منبرهای پرمغز ایشان. ایشان در ماه محرم و صفر یک دهه به همدان می‌آمدند و ما با ذوق و شوق خودمان را پای منبر ایشان می‌رساندیم و استفاده می‌کردیم. این اشتیاق تا امروز ادامه دارد و یکی از گزینه‌های اصلی ما برای استفاده از منبر، آقای انصاریان است. امروز جامعه ما تشنه معرفی چنین الگوهایی است و خدا را شاکریم ایشان همچنان منبع فیض در جامعه ما هستند.
محسن اسماعیلی عضو مجلس خبرگان رهبری دیگر سخنران این مراسم بود که اظهار داشت: استاد انصاریان در نیم قرن خوش درخشیده و سند ایمان نسل جوان ما محسوب می شود. من هنوز مدرسه نرفته بودم که پدرم هر شب ماه رمضان به سخنرانی استاد شیخ انصاریان می رفت که محل سخنرانی در خیابان زیبا نزدیک میدان خراسان بود.
وی توضیح داد: در مراسم سخنرانی استاد انصاریان منبری بلند به یکی از درختان تکیه داده بود. من در آن سن و سال از محتوای سخنرانی استاد چیزی به یادم نمانده ولی به یاد دارم در آخر سخنرانی این شعر سعدی را می خواند که من این ابیات را همان جا حفظ کردم «گِلی خوشبوی در حمام روزی / رسید از دست محبوبی به دستم....» که در آخر می گوید «کمال همنشـین در من اثر کرد /و گرنه من همان خاکم که هستم».
اسماعیلی گفت: من آقای انصاریان را روحانی معیار و معیار روحانیت در روزگار خودمان می‌دانم و تراز عینی و قابل اندازه گیری خوبی است که توانسته به موفقیت‌های کم نظیری دست پیدا کند. دانش وسیع و به روز استاد انصاریان گرچه به زبان نمی‌آورد. دائما در حال تفکر است و نشانه آن را می توان در منبرهای بی‌شمار و غیر تکراری ایشان دید.
عضو مجلس خبرگان رهبری افزود: خستگی ناپذیری استاد انصاریان که همیشه برای نسل جوان و طلبه‌ها و دانشجویان مثال زدنی است، زیرا هنوز هم شهر به شهر و کشور به کشور به دنبال تبلیغ معارف الهی است.
توجه به دردهای مردم، توجه به گنهکاران، تواضع در رفتار، حلم در ارتباطات اجتماعی، عمل به علم و یکسان نمودن خلوت و جلوت و همسان نمودن ظاهر و باطن از دیگر ویژگی‌هایی است که به گفته اسماعیلی، استاد انصاریان را از دیگران متمایز می کند.
اسماعیلی به خصوصیت تواصع و فروتنی استاد انصاریان اشاره کرد و گفت: ایشان حاضر نیستند یک عنوان را هیچ وقت از دست بدهند، در سال‌های اخیر امضای خود را تغییر دادند و عنوان فقیر را برداشته و نوشتند «روضه خوان اباعبدالله».
استاد حسین انصاریان در انتهای این مراسم گفت: سخنی غیر از تشکر از حضور و لطف شما ندارم. در محضر حضرت حق باید بگویم من لایق اینهمه محبت و کرامت از طرف همه شما نبودم علت این مجلس و شرکت شما بزرگان کشور چه بزرگان دانشگاهی و چه حوزوی و چه رجال مملکت فقط این جمله دعای کمیل است که «کم من ثناء جمیل لست اهلا له نشرته»
این خطیب برجسته عنوان‌کرد: خداوند متعال در قرآن کریم وقتی می‌خواهد گستره حکمت را بیان کند آن را به تمام حقایقی که بشر را و وصال و غفران و رحمت و به رضوان می‌رساند تعریف می‌کند.این علم قلیل نیست، علم‌کثیر است. این علم را خداوند در چند آیه برای پیغمبر بیان می‌کند «یعلمه الکتاب و الحکمه».
وی افزود: این گونه مراسم و تقدیرها به وجود حضرت رسول اکرم و امیرالمومنین و ائمه اطهار باز می‌گردد. باید از علما و آیات عظام که در تاریخ تشیع جانفشانی و تلاش کردند که این روایات به دست ما برسد تقدیر کنیم. باید از عالمان خطیب از بعد از غیبت صغری تا کنون که امثال ما یک ریزه خوار سفره آنها هستیم تقدیر کنیم.
در انتهای این مراسم یادبود و تندیسی به پاس فعالیت‌های برجسته استاد انصاریان از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد به وی تقدیم شد. همچنین از سه اثر ایشان با عناوین «ترجمه کتاب خصال»، جلد نوزدهم «تفسیر حکیم» و «زندگی نامه علمی و فرهنگی استاد انصاریان» و نیز تمبر مراسم رونمایی شد.
