آمریکا دریافته بود که اختناق زیاد در کشورهای وابسته و فشار فوق العاده بر گردۀ ملت ها ، مشکلات عدیده ای را در پی خواهد داشت و چه بسا سبب خیزش مردمی و برافتادن حکومت دست نشانده گشته ، در بعضی موارد کشور برای همیشه از بند استعماری اش رها شده ، به بلوک شرق بپیوندد . همین دلیل کارتر ، رییس جمهور وقت آمریکا ، با پیروی از حزب خود ، حکومت دست نشانده اش ، ایران ، را تحت فشار قرار داد تا فضای باز سیاسی را حاکم کرده ، از اختناق موجود بکاهد .
پس از چندی ، بخصوص با سرکار آمدن آموزگار به جای هویدا ، این شعار در ایران طنین افکن شد . ما (مبارزین ) که در اوج خفقان نیز وظیفۀ الهی – اجتماعی و فریضۀ امر به معروف و نهی از منکر را فروگذار نمی کردیم ، فرصت را غنیمت شمرده ، دست به بیدارگری هر چه بیشتر مردم و ارشاد خلق الله زدیم و فریاد خود را به گوش طیف گسترده تری از اقشار مردم رساندیم ، که تا آن روز بدین مسایل توجه چندانی نداشتند .
دیگر ترسی از این نداشتیم که با پرخاشی ضد رژیم ، گرفتار زندان های کذایی ساواک گردیم و چندین سال از آغوش مردم به دور بمانیم . منبرها اوج گرفت . انتقادها شدیدتر شد و مسایل سیاسی – اجتماعی به طور اصولی مورد بحث و کنکاش قرار گرفت . مطالب عنوان شده دهان به دهان گشت و اقشار مختلف مردم کنجکاوانه ، قدم به مجالس گذاشتند . از سوی دیگر بعضی خطبا و روحانیونی که وارد این مقولات نمی شدند ، احساس مسئولیت کرده ، بعضی تنها به دلیل این که از قافله عقب نمانند وارد گود شدند .
در آن سالها کشور ایران ، به خصوص تهران و شهرهای بزرگ ، کم کم چهرۀ مذهبی خود را از دست می داد ؛ مفاسد مختلف در همه جا شایع شده بود ، کنار دریا ، کاباره ها و سینماها شلوغ و در مقابل ، منابر و مساجد خلوت شده بود ، بی حجابی به نیمه عریانی کشیده و فرهنگ غربزدگی و زندگی غرب منشی جایگزین فرهنگ و رسوم مذهبی شده بود . از همه مهمتر وابستگی سیاسی – اقتصادی مملکت ایران به خود باختگی و سر سپردگی رسیده بود . ظاهر مملکت نشان از این داشت که اگر ایران یک پارچه به صورت ایالت دیگری از آمریکا در می آمد ، خیال همه را راحت می کرد .
آن روزها فضای باز سیاسی برای مردم و جامعه اسلامی ایران رحمت و فرج الهی بود . انقلابیون که فعالیتشان به شهرهای بزرگ محدود می شد ، دامنۀ آن را به اقصا نقاط ایران و تمام شهرها و روستاها کشاندند و قدرت تبلیغی ، که به وسیلۀ عدۀ معدودی اعمال می شد ، با همت و استقبال خطبا و روحانیون ، فوق العاده افزایش یافت . جامعۀ روحانیت مبارز در همۀ جای ایران اعمال نفوذ کرد و کارها را به نحو احسن به پیش برد و کارسازتر از همه ، کلام و پیام حضرت امام بود که نقل هر مجلس و محفل می شد .
با تبلیغات گسترده و هماهنگ در سراسر ایران ، به مردم تفهیم شد که اگر دست روی دست بگذارند و اقدامی نکنند ، مملکت ایران و دین مبین اسلام از دست می رود و پشیمانی دیگر سودی نخواهد داشت . مردم غیور ایران نیز همت کرده ، آستین بالا زدند و روز به روز تنور انقلاب را داغ و داغ تر کردند و عاقبت شاهد پیروزی را در آغوش کشیدند .
منبع : منتشر شده توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی