آيا وسوسه و اغواي شيطان عمومي است؟

 از ظاهر آيات قرآن، استفاده ميشود كه وسوسة شيطان جنبة عمومي دارد وهمة بندگان را فرا ميگيرد. در يك آيه ميفرمايد: «يوسوس في صدور الناس». ناس/5.
در آية ديگر ميفرمايد: «لازينن لهم فيالأرض و لأغوينهم أجمعين * إلا عبادك منهم المخلصين». حجر/39-40. ]باطل را براي فرزندان آدم، در زمين آرايش خواهم داد و همگي را گمراه خواهم ساخت، مگر بندگان پاك و خالص تو را[ ظاهر آيه اين است كه استثنا به جملة اخير بر ميگردد و جملة نخست كه همان آرايش اعمال زشت باشد، جنبة عمومي دارد.
اما «اغواء» براي كساني است كه از او پيروي كنند و دامن مخلصان را نميگيرد. از اين رو آنجا كه از اغواء سخن گفته است، مخلصان را استثناء كرده است، مانند آية قبل و آية 82و83 سورة (ص). «فبعزتك لاغوينهم أجمعين * إلا عبادك منهم المخلصين». از اين بيان، پاسخ سؤال ديگري كه آدم، با اينكه از پيامبران و طبعاً از مخلصان است، چگونه در دام شيطان و مورد اغواء او قرار گرفت؟ نيز روشن ميشود چنانكه ميفرمايد: «و عصي آدم ربه فغوي». طه/121. زيرا آنگاه كه او مورد اغواء قرار گرفت، هنوز جزء بندگان مخلص نبود. چه اينكه مقصود از بندگان مخلص، افرادي است كه در قلوب آنان، غير از خدا، كسي راه ندارد و كمترين غفلتي براي آنان، از مقام ربوبي رخ نميدهد. در آن لحظه كه آدم، مورد اغواء واقع شد اين مقام را نداشت، بلكه بعداً به اين مقام رسيد شاهد اين سخن در همان سورة طه پس از مسأله اغواء آمده است: «ثم اجتباه ربه فتاب عليه و هدي». طه/122: «سپس خدا او را برگزيد و از دريچة رحمت به او نگريست و هدايت كرد».