طاعت و عبادت عبد نسبت به حضرت حق ، علامت اين است كه نور هدايت الهى اتصال به عبد پيدا كرده و معصيت و تخلف و گناه انسان علامت دورى از حق و گمراهى و ضلالت است و ريشه هدايت و ضلالت را بايد در ذكر و غفلت جستجو كرد . مسئله هدايت از مهم ترين و ريشه دارترين مسائلى است كه در كتب آسمانى به خصوص در قرآن مجيد و روايات و اخبار اسلامى مورد توجه قرار گرفته است . موضوع هدايت به حدّى درخور اهميت و ارزش است كه با هستى تمام موجودات عالم اعم از غيبى و شهودى بستگى دارد . هدايت بر تمام هستى و كلّ عالم اشراف دارد و موجودى از موجودات نيست مگر اين كه منوّر به نور هدايت است . اگر هدايت نبود ، موجودى به وجود نمى آمد و بر فرض به وجود آمدن قدرت ادامه هستى نداشت . در خانه با عظمت آفرينش اگر عنصرى از عناصر از گردونه پرقيمت هدايت بر فرض محال بتواند بگريزد ، هم فاسد مى شود هم مفسد . نظام متين و محكم هستى بر اصل هدايت استوار است و هدايت براى موجودات عالم به منزله ريشه زنده و فعال درخت براى تنه و شاخ و برگ و رشد درخت است . موجودى از موجودات و عنصرى از عناصر خلق نمى شوند مگر اين كه در راه نورانى هدايت قرار گيرند .
اگر هدايت نبود ، هيچ موجودى قدرت حركت به طرف مقصدى كه برايش قرار داده شده نداشت . آثار پرمنفعتى كه از موجودات جهان ظهور مى كند ، همه و همه از بركت هدايت است .
هدايت ، پرارزش ترين نعمتى است كه خالق موجودات به تمام موجودات عنايت فرموده و بر تمام انسان ها به خاطر اين نعمت گرانمايه در قرآن مجيد منت گذارده است . اگر هدايت نبود ، چيزى در عالم نبود ، اگر نور هدايت در وجود موجودات نمى درخشيد ، اثر مثبتى از موجودات پديد نمى آمد . هدايت براى تمام موجودات عالم امريست ضرورى و جنبه حياتى دارد و هيچ موجودى در صفحه هستى بى نياز از هدايت نيست . هدايت بنابر آيات قرآن و روايات بر دو نوع است : هدايت تكوين كه شامل تمام موجودات هستى حتى انسان است و هدايت تشريع كه مجموعه مقررات الهى در چهره قرآن و كلمات معصومين عليهم السلام است و فقط مخصوص به انسان است . تمام منافعى كه از موجودات بروز مى كند و كليه آثار خير و اعمال صالحه و برنامه هاى مثبتى كه از انسان پديد مى گردد ، به علت هدايت است و اگر عالميان و آدميان از هدايت محروم شوند ، از آثار مثبت وجود خود محروم و از فيوضات ربّانى ممنوع مى شوند .
ملائكه ، موجودات سماوى يعنى تمام ستارگان ، خورشيدها ، قمرها ، سحابى ها ، كهكشان ها ، نباتات ، حيوانات ، انسان ها ، هر كدام مشمول فيض هدايت اند هر دسته و نوعى ، از هدايتى مخصوص به خود برخوردارند .
منبع : برگرفته از کتاب عرفان اسلامی استاد حسین انصاریان