چرا گفتارمان با رفتارمان تناقض دارد ؟

عدم تطابق گفتار با کردار سه دلیل می تواند داشته باشد:
1 - ضعف اعتقاد و ایمان.
2 - ضعف روحی روانی.
3 - خودفراموشی.
علامه طباطبایی می گوید: "این که انسان بگوید چیزی را که بدان عمل نمی کند، غیر آن است که عمل نکند به آن چه گفته است، چون قسم اول ناشی از ضعف اراده و سستی همت است (که البته خود یکی از رذایل اخلاقی و منافی با سعادت نفس انسانی است) و قسم دوم نفاق است".  منظور این است که گاه انسان سخنی می گوید که از اول تصمیم دارد انجام ندهد، که یک نوع نفاق است، اما گاه از اول تصمیم بر عمل دارد، ولی بعد پشیمان می شود، که دلیل ضعف اراده است.  قرآن مجید از این خطمشی انتقاد کرده و به شدت خودفراموشی را تقبیح نموده است و می فرماید: "آیا مردم را به خوبی دعوت می کنید، در حالی که خود را فراموش کرده اید، با این که تناسب آسمانی را می خوانید؟! آیا هیچ فکر نمی کنید؟".  قرآن مجید در آیه فوق این حرکت منافقانه را با عقل هماهنگ نمی داند، به این جهت نظر دارد که علم اگر نافع نباشد و به مرحله عمل نرسد، مانند جهل است. در آیه دیگر منشا خودفراموشی را خدافراموشی دانسته است: "و لا تکونوا کالّذین نسوا اللّه فانسیهم انفسهم؛ مانند کسانی نباشید که خود را فراموش کرده اند و خداوند کیفر خدا فراموشی آنان را خود فراموشی قرار داده است". گاهی انسان تمام توجه اش به محیط اطرافش است و کاملاً از خود غافل است، و این جز غفلت از خود و خودفراموشی و از خود بیگانگی نمی تواند باشد.