خصلتهاي زيادي در قرآن و روايات درباره مؤمن برشمرده شده است. در قرآن مجيد ويژگيهاي جامع مؤمن را چنين بيان ميفرمايد: قد أفلح المؤمنون الذين هم في صلاتهم خاشعون...؛ به تحقيق مؤمنان رستگار شدند: 1 - آنها كه در نمازشان خشوع دارند، 2 - از لغو و بيهودگي روي گردانند، 3 - زكات ميدهند، 4 - دامان خود را از آلودگي به بي عفتي حفظ ميكنند، 5 - فقط آميزش جنسي را با همسرانشان دارند...، 6 - امانتها و عهد و پيمان خود را مراعات ميكنند، 7 - از نمازها مواظبت مينمايند.
مؤمنون (23) آيات 11 - 1.
در سوره انفال ميفرمايد: انما المؤمنون الذين اذا ذكرالله وجلت قلوبهم...؛ مؤمنان تنها كساني هستند كه هرگاه نام خدا برده شود، دلهاشان ترسان ميگردد، و هنگامي كه آيات بر آنها خوانده ميشود، ايمانشان فزونتر ميگردد، و تنها بر پروردگارشان توكل دارند. آنها كه نماز را بر پا ميدارند، و از آنچه به آنها روزي دادهايم، انفاق ميكنند. آري مؤمنان حقيقي آنها هستند.
انفال (8)، آيات 4 - 2.
نيز در سوره حجرات ميفرمايد: مؤمنان واقعي تنها كساني هستند كه به خدا و رسولش ايمان آوردهاند، سپس هرگز شك و ترديدي به خود راه نداده و با اموال و جانهاي خود در راه خدا جهاد كردهاند. آنها راستگويانند.
حجرات (49)، آيه 2.
اما از معصومان عليهمالسلام خصوصاً حضرت رسولصلي الله وعليه وآله درباره صفات مؤمن، احاديث بسياري آمده است، از جمله مؤمن آيينه مؤمن ديگر است (كه عيوب وي را تنها به خود او ميرساند). مؤمنان به اجزاي يك ساختمان ميمانند كه نگهدار يكديگرند. مؤمن غيرتمند است. مؤمن برادر مؤمن ديگر است كه هرگز از خيرخواهي او دست برنميدارد. مؤمن سبكبار است. كسي كه كار نيكش او را شاد و كار بدش وي را غمگين نمايد. او مؤمن است. به امر دنيايش همت دارد و به آخرتش (نيز) اهتمام
ميورزد. مؤمن مانند زنبور عسل است كه جز غذاي پاكيزه نخورد و جز غذاي پاكيزه ندهد. مؤمن زيرك، هوشيار، بيمناك، پابرجا، ثابت قدم و در امور بي شتاب و با تأنّي گام برميدارد. دانشمند و پرهيزگار. در روايتي امام صادقعليهالسلام فرموده: مؤمن جز به حق از جانب خدا سخن نگويد و از كنزالعمال، ج 1.
كسي جز خدا نترسد. نيز فرمود: سزاوار است كه مؤمن داراي هشت خصلت باشد: در حوادث روزگار جا افتاده و با وقار؛ هنگام بلا و گرفتاري شكيبا؛ هنگام خوشي سپاسگذار؛ چنانچه خداوند او را روزي داده، قانع باشد؛ به دشمنانش ستم روا ندارد؛ به خاطر دوستان خود را بزهكار نسازد؛ بدنش از خود (بر اثر عبادت و اعمال خير) در رنج باشد و ديگران از او در آسايش باشند. بحارالانوار، ج 64، ص 294، چاپ بيروت.
منبع : پاسخگو