امام خميني(ره) براي مبارزه با نفس و رسيدن به درجات معنوي منازلي را مطرح كرده اند:
1_ تفكر: اوّل شرط مجاهدة با نفس و حركت به جانب حق تعالي، تفكر است. تفكر در اين مقام عبارت است از آن كه: انسان لااقل در هر شب و روز مقداري فكر كند در اين كه آيا مولاي او كه وي را در اين دنيا آورد و تمام اسباب آسايش و راحتي براي او فراهم كرد و ... وظيفة ما با اين مولاي مالك الملوك چيست؟
فكر آن باشد كه بگشايد رهي راه آن باشد كه پيش آيد شهي
2_ عزم: منزل ديگر كه بعد از تفكر براي انسان مجاهد پيش مي آيد منزل عزم است. عزمي كه مناسب با اين مقام است عبارت است از: بناگذاري و تصميم بر ترك معاصي و انجام واجبات و جبران آن چه در ايام حيات از دست رفته و بالاخره عزم بر اين كه ظاهر و صورت خود را انسان عقلي و شرعي نمايد.
3_ مشارطه، مراقبه و محاسبه:
از اموري كه لازم است براي مجاهد، مشارطه و مراقبه و محاسبه است. مشارطه آن استكه در اوّل روز با خود شرط كند امروز بر خلاف فرمودة خدا رفتار نكند. معلوم است يك روز خلاف نكردن امري است خيلي سهل، انسان مي تواند به آساني از عهده بر آيد. تو عازم شو و شرط كن و تجربه نما، ببين چقدر سهل است.
پس از اين مشارطه بايد وارد مراقبه شوي و آن چنان است كه در تمام مدت شرط متوجه عمل به آن باشي، و به همين حال باشي تا شب كه موقع محاسبه است، و آن عبارت است از اين كه حساب نفس را بكشي در شرطي كه با خدا كردي، آيا به جا آوردي و با وليّ نعمت خود در اين معاملة جزئي خيانت نكردي؟ اگر درست وفا كردي شكر خدا كن در اين توفيق.
4_ تذكر: از اموري كه انسان را در مجاهدة با نفس و شيطان كمك مي كند، تذكر است و آن عبارت است از ياد خدا و نعمت هايي كه به انسان مرحمت فرمود.
منبع : پاسخگو