جهاد اکبر

آلوده به هواى نفس اگر خواستار خیر دنیا و آخرت خویش است ، اگر طالب خیر و خوشبختى زیردستان خود است ، اگر خواهان اصلاح باطن و عمل و اخلاق است ، چاره اى ندارد جز اینکه همانند رزمنده اى شجاع و قدرتمندى نترس وارد میدان جنگ با هوا شود ، و بداند که در این جنگ نصرت و رحمت و قدرت خداوند بدرقه ى اوست ، و پیروزى وى و شکست هوا مساله اى صد در صد است .اگر امکان این جنگ و پیروزى وجود نداشت ، بعثت انبیا ، امامت امامان و نزول کتب آسمانى بیهوده مى نمود .چون امکان این جنگ و مبارزه و پیروزى جهادگر ، و شکست بت هوا براى همگان میسر است ، بعثت انبیا و امامت امامان و نزول کتب آسمانى تحقق پیدا کرده ، و در این زمینه حجت خدا بر همگان تمام ، و کسى را در این زمینه عذر قابل قبولى در دنیا و آخرت نیست .انسان تا گرفتار هواى نفس نشده ، و زمینه ى پدید شدن این بت خطرناک ، برایش فراهم نیامده باید به طور دایم در حال مراقبه و توجه و یاد خدا باشد ، و خود را از آلوده شدن به تمام محرمات که موجب ظهور این بت است حفظ کند که این حفظ نفس ، عین کرامت و شرافت و موجب ظهور روح تقوا در باطن انسان است .آدمى وقتى بر اثر غفلت دچار بت هوا شد ، و پس از مدتى بر اثر بارقه ى الهى یا الهام نفسى ، یا شنیدن موعظه و نصیحت ، یا مشاهده ى احوالات پاکان ، به ظهور و حکومت این بت در باطن خود و آثار بسیار شومش آگاه شد ، در مبارزه و جنگ با او نباید معطل شود و سستى به خرج دهد ، باید به عنوان امرى واجب و بلکه بالاتر از واجب ، و به عنوان پیروى از دستور خداى حکیم ، و اجابت دعوت انبیا و امامان ، و براى اصلاح حال و اخلاق و عمل ، با اسلحه ى ترک گناه و روى آوردن به عبادت و کار خیر ، و همنشینى با پاکان ، و اصلاح درخت مال از حرام ، به جنگ بت هوا برود که در این جنگ پیروزى او حتمى است ، و جنگى است که معارف الهیه از آن تعبیر به جهاد اکبر کرده اند .از امام صادق (علیه السلام) روایت شده :اِنَّ النَّبِىَّ بَعَثَ سَریَّهً ، فَلَمّا رَجَعُوا قَالَ : مَرْحَباً بِقَوْم قَضَوُا الجِهادَ الاَصْغَرَ ، وَبَقِىَ عَلَیْهِمُ الجِهادُ الاَکْبَرُ . فَقیلَ : یَا رَسُولَ اللهِ ! وَمَا الجِهادُ الاَکْبَرُ ؟ قَالَ : جِهادُ النَّفْسِ(1) .رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم) جمعیتى را به جنگ با دشمن فرستاد ، زمانى که ارتش اسلام بازگشت ، فرمودند : آفرین به قومى که جهاد کوچک را گذراندند و جهاد اکبر بر عهده ى آنان مانده ، گفته شد : یا رسول الله جهاد اکبر چیست ؟ فرمودند : جهاد با نفس .روشن است که منظور از جنگ با نفس با ذات و هویت نفس نیست ، بلکه جهاد با عارضه ى خطرناکى است که قرآن از آن عارضه تعبیر به هوا کرده .

جهادگر با هواى نفس ، جهادش از هر جهادى باارزش تر ، و مهاجر از هواى نفس هجرتش از هر هجرتى افضل ، و پاداش جهاد و هجرتش ، از پاداش هر عملى عظیم تر است .حضرت على (علیه السلام) که خود در این زمینه جهادگر و مجاهدى بى نظیر است

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ـ وسائل الشیعه : 15 / 161 ، باب 1 ، حدیث 20208 .

مى فرمایند :

 مَا الْمُجاهِدُ الشَّهِیدُ فى سَبِیلِ اللهِ بِاَعْظَمَ اَجْراً مِمَّنْ قَدَرَ فَعَفَّ ، لَکادَ الْعَفِیفُ اَنْ یَکُونَ مَلَکاً مِنَ الْمَلاَئِکَهِ(1) .پاداش رزمنده اى که در راه خدا شهید شده بیشتر از کسى نیست که به هر گناهى توانایى داشته ولى خوددارى از گناه نموده ، نزدیک است خوددار از گناه فرشته اى از فرشتگان شود .