رضاخان به این پندار که تنها راه آدم شدن تقلید از فرنگى‌ها است، به کشتار حدود سه هزار تن از مردمى پرداخت که به انگیزه دفاع از دیانت و براى انجام ابتدائیات مسائل دینى مانند نحوه پوشش به کنار مرقد مقدس ثامن‌الحجج على‌بن‌موسى‌الرضا (ع) پناه آورده بودند.
رضاخان که در آغاز حرکت قدرت‌طلبانه خود، برای فریب افکار عمومی، ظاهر مذهبی از خود بروز می‌داد، پس از نیل به سلطنت، پیاده‌کردن سیاست‌های سکولار و ضدمذهبی خود را آغاز کرد. سیاست‌های فرهنگی او عمدتا از غرب، جایی که خورشید حقیقت در آن غروب می‌کند، دیکته می‌شد و در مسیر اجرای آن به نقش مذهب در زندگی مردم ایران، هیج توجهی نمی‌شد، لذا در فرآیند اجرای این سیاست‌ها به زودی با مخالفت و مقاومت عمومی مواجه گشت.
ابتدا مردم فارس و آذربایجان به مقابله برخاستند و سپس مردم خراسان در قیامی بی‌نظیر پایه‌های بظاهر مستحکم حکومت را آن چنان لرزاندند که دیکتاتور مضطربانه هشدار داد: «اگر بیش از این مسامحه کنید و تعلل ورزید، نه کلاه بر سر شما و نه تاج بر سر من باقی خواهند گذارد». به مناسبت سالگرد فاجعه گوهرشاد و در بزرگداشت شهدای این قیام مقاله زیر تقدیم می‌شود.
رضاخان با دولتى که جایگاه برجسته‌ترین چهره‌هاى تاریخ منورالفکرى است، به این پندار که تنها راه آدم شدن تقلید از فرنگى‌ها است، به کشتار حدود سه هزار تن از مردمى پرداخت که به انگیزه دفاع از دیانت و براى انجام ابتدائیات مسائل دینى مانند نحوه پوشش به کنار مرقد مقدس ثامن‌الحجج على‌بن‌موسى‌الرضا (ع) پناه آورده بودند.
عالمان و مشعل داران هدایت و جانشینان انبیا پوشش زن را فرمان خدا و سنتى ارزشمند مى دانند و زنان مسلمان حجاب را چتر مصونیت و مایه افتخار و عزت خویش مى شناسند.
و از سوى دیگر استعمارگران این سنت الهى اسلامى را بزرگترین مانع سر راه خود جهت نفوذ در بلاد اسلامى شناخته از آنگاه که پا به کشورهاى اسلامى نهادند این سنت والا و ارزشمند را مورد تهاجم قرار دادند و آشکار و پنهان با حجاب مبارزه کردند.
آنان با از بین بردن حجاب، نیمى از امت اسلامى را در کمند وابستگى به سیاست هاى شیطانى خود گرفتار و زمینه انحراف و استثمار را براى همگى فراهم کردند.
اسلام‌زدایی در کشورهای اسلامی، بویژه در منطقه خاورمیانه مهمترین استراتژی استعمار بود، این استراتژی شیطانی با به قدرت رسیدن رضاخان به طرز پیچیده و زمانبندی شده‌ای در ایران به مرحله اجرا در آمد.
22تیر1314شمسی؛
در سحرگاه چنین روزی در سال 1314 ه.ش، توپهای سنگین روبروی مسجد گوهرشاد شروع به غرش کردند و حرم پاک امام هشتم (ع) را هدف قرار دادند. عمال رضاخان در این تهاجم وحشیانه علاوه بر تخریب بخشی از حرم، بیش از دو هزار تا پنج هزار تن از مردم پناهنده در حرم را به خاک و خون کشیدند
در سال‌هاى 6 و 1305 ه.ش استعمار پایدار جهت پیاده‌کردن نقشه هاى شوم خویش رضاخان را از ایران و آتاتورک را از ترکیه و امان‌‌الله خان را از افغانستان به اروپا فرا خواندند و طى یک سفر سیاحتى تفریحى مغز آنان را شستشو دادند و سپس جهت اجراى مقاصد شوم خود آنان را به کشورهاى اسلامى برگرداندند تا آرام آرام سنگر حجاب را نابود کنند و بعد هم اهداف شیطانى دیگر خویش را به مرحله اجرا گذارند.
قیام مسجد گوهرشاد در 22 تیرماه سال 1314 هجری شمسی شکل گرفت. نظام دیکتاتوری رضاخان بر این باور بود که با ایجاد مجموعه تحولات مورد نظر خود به اجبار، ملت ایران را از فرهنگ اسلامی جدا می‌کند. پس از یک دوره اسلام‌زدایی و تهاجم وسیع علیه روحانیت، "روحانیت" این گروه آگاه اجتماعی، پس از طرح موضوع کشف حجاب و فراهم کردن محیط وحشت برای زنان مسلمان و برداشتن پوشش آنان در معابر عمومی توسط جیره‌خواران رضاخانی، اعتراضات خود را نسبت به مقوله کشف حجاب به گوش رضاخان رساندند.
اما به سبب برخورد قاطع مردم و به رهبری روحانیت از جمله موضع‌گیری تند و کفر‌ستیزانه آیت‌الله بافقی مدت ٨ سال طرح حجاب‌زدایی از زنان مسلمان ایران به تعویق افتاد. در این هشت سال از سال ١٣٠۵الی ١٣١۴شمسی، روحانیت در معرض شدیدترین حملات روانی و یورش‌های تبلیغاتی قرار گرفت. طرح « استفاده از عمامه مستلزم داشتن تصدیق دولتی است»، خود بخشی از این حملات روانی بود. همزمان با اجباری شدن کلاه بین‌المللی و شاپو برای مردان زمزمه‌های حجاب‌زدایی زنان نیز بلند شد. روحانیت بیدار و آگاه پس از شنیدن این زمزمه‌ها و گفتارهای دولتیان در جشن‌ها، به طور مخفی جلساتی برگزار کردند.
در پى تهاجم فرهنگى رژیم شاه و مزدور پهلوى به سنگر حجاب و پوشش زن مسلمان به پشتوانه استعمار غرب، مراجع بزرگ تقلید ایستادند و موضع صریح خویش را اعلان داشتند.
در مشهد آیات عظام همچون آیت الله شیخ هاشم قزوینى و میرزا حسین فقیه سبزوارى و سید یونس اردبیلى و شیخ على اکبر نهاوندى و شیخ آقابزرگ شاهرودى و شیخ ابوالحسن شیرازى و شیخ حسن کاشى و ... در این نهضت بزرگ شرکت داشتند و به پشتیبانى همین امر انبوه جمعیت مردم مسلمان و زنان آزاده روزى در مسجد وکیل شیراز جمع شدند و روزى در صحن مطهر حضرت معصومه (س) و روزى هم در مسجد جامع گوهرشاد مشهد در جوار بارگاه ملکوتى على بن موسى الرضا (ع) اعتراض خویش را به سیاست هاى طاغوت در زمینه حجاب‌زدایى اعلام داشتند.
در یکی از جلسات پیشنهاد شد که آیت‌الله حاج آقا حسین قمی به تهران برود و به طور مستقیم با رضاشاه مذاکره کند. اما وی پس از رسیدن به تهران بلافاصله به باغ سراج‌الملک شهرری برده شد و ممنوع‌الملاقات گردید.
در این میان پس از موضع‌گیری‌های گسترده روحانیان، علیه "ضداصلاحات" رضاخانی، شیخ غلامرضا طبسی، شیخ شمس نیشابوری و آیت‌الله قمی در مشهد توسط قزاقان دستگیر و روانه زندان شدند. پس از این گونه دستگیری‌ها روند اعتراضات علیه رژیم رضاخان گسترش یافت و خطباى معروف شهر مانند شیخ مهدى واعظ خراسان، شیخ عباسعلى محقق و شیخ محمدتقى بهلول در مسجد گوهرشاد و صحن‌هاى مطهر به منبر مى رفتند. بخصوص شیخ بهلول قهرمان معرکه، که سخنرانی‌هاى طولانى و پرحرارت انجام مى داد. گروه‌های مختلف مردم مشهد نیز در مسجد گوهرشاد و صحن حرم مطهر امام رضا (ع) تحصن و تجمع کردند.
سیاست های دیکته شده غرب به رضاخان؛
رضاخان که در آغاز حرکت قدرت‌طلبانه خود، برای فریب افکار عمومی، تظاهرات مذهبی از خود بروز می‌داد، پس از نیل به سلطنت، پیاده‌کردن سیاست‌های سکولار و ضدمذهبی خود را آغاز کرد. سیاست‌های فرهنگی او عمدتا از غرب، جایی که خورشید حقیقت در آن غروب می‌کند، دیکته می‌شد و در مسیر اجرای آن به نقش مذهب در زندگی مردم ایران، هیج توجهی نمی‌شد، لذا در فرآیند اجرای این سیاست‌ها به زودی با مخالفت و مقاومت عمومی مواجه گشت
در سحرگاه چنین روزی در سال 1314 ه.ش، توپهای سنگین روبروی مسجد گوهرشاد شروع به غرش کردند و حرم پاک امام هشتم (ع) را هدف قرار دادند. عمال رضاخان در این تهاجم وحشیانه علاوه بر تخریب بخشی از حرم، بیش از دو هزار تا پنج هزار تن از مردم پناهنده در حرم را به خاک و خون کشیدند. در این حمله سبعانه هزار و پانصد نفر نیز دستگیر شدند.
آرى، رضاخان مزدور به حمایت انگلیس خبیث براى جا انداختن فرهنگ بى عفتى و فحشا غرب بین دو تا پنج هزار نفر از مومنین را در مسجد گوهرشاد به خاک و خون کشید و به گفته بعضى از شاهدان عینى روز یکشنبه 12 ربیع الاول، 56 کامیون جنازه را از مسجد و اطراف آن برگرفتند و در محله خشت‌مال‌ها و باغ خونى مشهد در گودالى ریختند. در میان جنازه هاى شهدا بعضى از زخمى هاى زنده را نیز دفن کردند. و بعد هم بیش از هزار و پانصد نفر از روحانیون و مردم را بازداشت نمودند و به زندان انداختند، عده اى هم متوارى شدند که بعدا از ایران به سوى نجف اشرف و جاهاى دیگر گریختند و فرارى گشتند.
استعمار جهانى و رضاخان مزدور بر این گمان بودند که با آن کشتار عظیم و جنگ روانى مى توانند فریاد مقاومت ملت و روحانیت بیدار و هوشیار شیعه را خاموش و ایران اسلامى را فرنگستان کنند، لکن برخلاف خیال هاى شیطانى تئوریسین هاى غربى و وابسته به نظام منحط پهلوى مردم غیور و شجاع و شهیدپرور ایران اسلامى به رهبرى مرجعیت شیعه بویژه امام خمینى (ره) سرانجام سرود مقاومت و پیروزى سرداد و امروز میلیون‌ها زن شجاع و بیدار و آگاه و علاقه‌‌مند به سرنوشت خود در ایران و دیگر کشورهاى اسلامى با حجاب خویش مانع نفوذ استکبار گردیده و صلاح و سداد و عفاف و آرامش را به جامعه خود باز گردانده‌‌اند.
در پایان باید توجه کرد که یاد حماسه آفرینان گوهرشاد در دیده ها و قلب ها از مصادیق روشن احیاى فرهنگ ارزشمند اسلامى است و انتقال آن به نسل هاى آینده از وظایف اولیه جامعه انقلابى ماست.
در همین رابطه بخوانید:
- گزارش به توپ بستن حرم مطهر امام رضا(ع)
- کشف حجاب اهرمی در برابر اسلام
- منافع حجاب
پایگاه استاد حسین انصاریان