مراحل تجارت‏

اما اصل اين تجارت را بگوييد كه چيست؟ اين تجارت، دو مرحله دارد؛ مرحله باطنى و ظاهرى. اما مرحله باطنى آن را اول مى آورد، چون ارزش باطن با ارزش ظاهر فرق مى كند. دنياى باطنِ انسان، دنياى ملكوت، عرش، جبروت و خليفة اللهى است و غير از بدن مى باشد. بدن ابزار ظهور آن حقايق باطنيه است كه اگر آن حقايق باطنيه نباشند، تمام حركاتى كه از بدن صادر مى شود، بى ارزش است، و لو ظاهر خوبى داشته باشد.
منافقان در نماز جماعت پيغمبر صلى الله عليه و آله شركت مى كردند. تمام بدن آنها در نماز بود. ماه رمضان روزه مى گرفتند و با پيغمبر صلى الله عليه و آله به حج مى رفتند، ولى خدا در قرآن مى فرمايد:
 «إِنَّ الْمُنفِقِينَ فِى الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ» يعنى كل اين نماز جماعت هاى با امامت پيغمبر صلى الله عليه و آله، روزه هاى ماه رمضان و حج آنها همه پوچ و باطل بود. حقايق باطن بايد حركات ظاهر را بدرقه كند، يعنى زلف كل حركات ظاهر بايد به زلف واقعيات باطن گره خورده باشد و الا وزن و ارزشى پيدا نمى كند. همه وزن اعمال به خاطر درون است، لذا اول مرحله باطنى اين تجارت را مطرح مى كند.