مراحل توبه‏

آيا توبه قول «استغفر الله ربى و اتوب اليه» است؟ ميليون ها تومان مال مردم و بيت المال به ناحق نزد من بماند، آن وقت با اين قول مشكل حل مى شود؟ بگويم:

غلط كردم، باز همه گناهانى كه داشتم، ادامه بدهم، اين توبه صحيح است؟ امشب بگويم: «استغفر الله» اما باز فردا به سراغ دروغ و تهمت و تحقير بروم، تمام گذشته ام با اين غلط كردم پاك شده است؟

يا نه، توبه حال است؟ يعنى با شنيدن معارف الهى پشيمان و نادم شوم و در درون خود به جوش و خروش دربيايم كه چرا اين همه گناه از من سر زده است؟ آيا اين پيشمانى توبه است و كار ديگرى لازم نيست؟ «استغفر الله» بگويم و ديگر تمام مى شود؟ اين توبه است كه پيشمان شوم و ديگر كارى نكنم؟ يا نه، توبه، حركت و عمل است؟ اين كه تمام حرام هاى مالى و مال غصبى را از اموال خود بيرون بياورم و به صاحبان آنها برگردانم، مثلًا ارث به ناحق خورده را به وارثان، مغازه غصبى را به مالك اصلى و پول غارت شده بيت المال را با كمال مردانگى به خزانه دولت برگردانم، نمازهاى خوانده نشده را بخوانم، روزه هاى نگرفته را بگيرم؟ توبه، اين است؟

بايد به سراغ قرآن و روايات برويم تا ببينيم توبه حال است يا قال و يا حركت؟

دين ما بر طبق قرآن و فرهنگ اهل بيت عليهم السلام است و ما اضافه تر از اين ها چيزى نداريم. نظر قرآن و روايات اين است كه توبه در مرحله اول، حال است. اين كه من در درون خود تفكر كنم كه چه گناهى را مرتكب شده ام؟ در عمرم با چه كسى مخالفت كرده ام و او در حق من چه كرده است؟ آيا او همان كسى نبود كه در رحم مادر مرا پرورش داد و بدون اين كه ناقص شوم، مرا به دنيا آورد؟ بعد از آن، محبت پدر و مادر را متوجه من كرد كه من را با شيره جان خود پرورش دهند؟

او همانى نيست كه سفره طبيعت را براى من پهن كرد و صد و بيست و چهار هزار پيغمبر را براى نجات من فرستاد؟ من گناه و عصيان چه كسى را مرتكب شده ام و به دستور چه وجود مقدسى گوش نداده ام؟