آزادى در بهره گيرى از مباحات و نعمت هاى پاك و پاكيزه‏

خداوند مهربان براساس لطف و رحمتش آدم و همسرش را در چگونه استفاده كردن از بهشت معهود هدايت و راهنمائى كرد و آنان را به آنچه براى وجودشان منفعت داشت دلالت نمود و از آنچه به زيانشان بود بر حذر داشت، به آنان خطاب كرد نعمت هاى پاك و پاكيزه اين مكان ملكوتى و مادى با همه وسعت و گستردگياش بر شما مباح و حلال است و از هر كجاى آن كه بخواهيد تناول كنيد و فراوان و گوارا بخوريد و تنها به اين درخت ويژه و خاص كه خوردن ميوهاش براى شما مناسب نيست نزديك نشويد.

اين معنا را همه فرزندان آدم اعم از مرد و زن بايد توجه داشته باشند كه حضرت حق در اين دنيا كه به منزله باغى مسكونى براى آنان است آنچه را حلال و مباح فرموده، از گوشت چهارپايان و طيور، و ماهيان دريا، و حبوبات و سبزيجات، دايرهاى بسيار گسترده، و وسعتى بيحساب، و فراوانى غيرقابل تصور دارد، كه استفاده صحيح از اين نعمتها از طريق كسب هاى مشروع با شرط مؤمن بودن سبب جلب منافع ابدى و سرمدى است، و آنچه را حرام نموده شمارش اندك و دايرهاش ضيق و تنگ است، و روى آوردن به حرام اندك با حلال و مباح گسترده و فراوان نمك به حرامى و كمال بى انصافى و نهايتاً جنگ با حضرت حق است.

نهى حضرت محبوب به صورت «لاتقربا» نزديك نشويد براى اين بود كه نزديك شدن به مايه عصيان و زمينه حرام، محرك هوا و هوس، و شعله وركننده شهوات و حرص و آز است، وقتى انسان نزديك برود ايمن از افتادن در دامن گناه نيست، و هرگاه نزديك نشود به هوس نمى افتد و مصون از معصيت ميشود.

با توجه به اين كه زمان سكونت گزيدن آدم و حواء در بهشت از مسئله نبوت و رسالت و احكام فقهى و حلال و حرام اصطلاحى و خلاصه تكليف و مسئوليت سخنى در ميان نبود و همه اين مسائل پس از هبوط مطرح شد، چنان كه از كلمه «هدى» در آيه

فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ مِنِّي هُدىً فَمَنْ تَبِعَ هُدايَ فَلا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ

استفاده ميشود بايد پذيرفت كه نهى حضرت حق نسبت به نزديك نشدن آن دو به آن درخت خاص نهى مولوى نبود كه ارتكابش موجب كيفر آخرت و آتش دوزخ باشد، بلكه نهى حضرت حق ارشادى بود، از قبيل نهى طبيب كه به بيمار ميگويد كمتر بخور، كه اگر بيمار توجه نكند سبب مرگ و هلاكت او نخواهد شد، بلكه بر بدنش اندكى فشار ميآيد و به زحمت ميافتد ولى به سرعت رنج آن برطرف ميشود، پس خوردن آدم از ميوه آن درخت معصيت اصطلاحى نبود، و كيفرى به صورت كيفر مربوط به گناه اصطلاحى در پى نداشت.