انسان هنگامى كه به اختيار خود روى از صراط مستقيم بگرداند، و به انحراف فكرى و عملى و اخلاقى دچار شود، و به خاطر اين انحراف به تعدى و تجاور به حقوق الهى و حقوق مردم و حقوق خويش برخيزد، و با تيشه گناه به ريشه خود زند، و به تخريب ساختمان انسانيت خود اقدام كند، و به هوا و هواپرستى، و شكم چرانى و شهوت رانى و غارت اموال مردم آلوده گردد، و با در فشار گزاردن مردم، دل آنان را بسوزاند، و به جان و مال و آبرويشان رحم نكند، براساس آيات قرآن و روايات وجودش از مصاديق قطعى ظلم و ستم و معنون به عنوان ظالم و ستمكار است، و با ظلم و ستم است كه بتدريج خود را از رحمت حق دور ساخته، و از وادى نور به سوى ظلمات ميرود و مستحق لعنت خدا و عذاب آخرت ميگردد.
قرآن گناهانى را مطرح ميكند كه آلوده به آن گناهان را ظالم و ستمكار ميشناسد.
وَ مَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَأُولئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ:
براى زنان و مردان در مسئله زن و شوهرى و خانواده و رفتار و منش و حتى هنگام جدائى و طلاق حقوق و قوانينى حكيمانه از جانب خدا وضع شده كه لازم است هر دو حقوق يكديگر را در هر شرايطى رعايت كنند، و ازآن حدود تجاوز ننمايند.
و كسانى كه از حدود خدا تجاوز نمايند همانان بيترديد ستمكار و ظالم اند.
انفاق و هزينه كردن مالى كه خدا به انسان عنايت كرده براى حل مشكل مردم و براى انجام خيرات و مبرات كارى پسنديده و اگر به عنوان زكات باشد امرى واجب و لازم است ولى كسانى كه نسبت به فضل و لطف خدا و ثروت عنايت شده حق، با بخل ورزيدن ناسپاسى و كفران ورزند البته مردم ظالم و ستمكاراند.
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقْناكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَ يَوْمٌ لا بَيْعٌ فِيهِ وَ لا خُلَّةٌ وَ لا شَفاعَةٌ وَ الْكافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ:
اى اهل ايمان از آنچه به شما روزى داده ايم انفاق كنيد، پيش از آن كه روزى بيايد كه در آن نه داد و ستدى است نه دوستى و نه شفاعتى و كافران همان ستمكاران اند.
وَ مَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ:
و آنان كه بر طبق آنچه نازل كرده داورى نكنند پس آنان همان ستمكاران اند.
وَ مَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَأُولئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ:
و كسانى از شما كه پدران و برادران كافر خويش را دوست و سرپرست خود گيرند، پس آنان همان ستمكارن اند.
وَ مَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ:
و كسانى كه از امور ناهنجار و زشت كه نسبت به مردم روا ميدارند توبه نكنند، پس آنان ستمكاران اند.
حضرت صادق (ع) ميفرمايد: لقمان به فرزندش گفت:
«يا بنى للظالم ثلاث علامات: يظلم من خوقه بالمعصية ومن دونه بالغلبه، ويعين الظلمه:»
فرزندم براى ستمكار سه نشانه و علامت است، با نافرمانى به كسى كه از او برتر است ستم ميكند، و با زورگوئى و زورمدارى به پائين تر از خودش ظلم روا ميدارد، و ستمكاران را كمك ميدهد.
از رسول خدا روايت شده كه خدا فرموده است:
«اشتد غضبى على من ظلم من لايجد ناصراً غيرى:»
خشم سخت و سنگين است بر كسى كه ستم ورزد به كسى كه يارى جز من ندارد.
از حضرت باقر (ع) روايت شده:
«الظلم فى الدنيا هوالظلمات فى الآخرة:»
ستم در دنيا به مردم همان تاريكى ها در آخرت است.
حضرت صادق (ع) فرمود:
«من اكل من مال اخيه ظلما ولم يرده عليه اكل جذوة من النار يوم القيامة:»
كسى كه براساس ستم از مال برادر دينى اش مصرف كند و به او باز نگرداند، در قيامت شعله برافروختهاى از آتش را خواهد خورد.
از حضرت صادق (ع) روايت شده كه به يونس بن ظبيان فرمود:
«يا يونس من حبس حق المؤمن اقامه الله يوم القيامة خمسمأة عام على رجليه حتى يسيل من عرقه اودية وينادى مناد من عندالله هذا الظالم الذى حبس عن الله حقه قال فيوبخ اربعين يوما ثم يؤمر به الى النار:»
اى يونس كسى كه حق مؤمنى را حبس كند كه به او نرسد، خدا در قيامت پانصد سال روى دوپا نگاهش ميدارد تا جائى كه عرقش سيل وار سرازير گردد، و ازجانب خدا نداكنندهاى ندا در دهد: اين ستم كارى است كه از خدا حقى را حبس كرده است، امام فرمود: او را چهل روز توبيخ و سرزنش ميكنند، سپس فرمان ميرسد به آتشش ببرند.
منبع : پایگاه عرفان