عَنْ أَبى عَبْدِاللّهِ عليه السلام : كانَ أَكْثَرَ عِبادَةِ أَبى ذَرّ رحمه الله التَّفَكُّرُ وَالاْءِعْتِبارُ . امام صادق عليه السلام فرمود : بيشترين عبادت ابوذر ، انديشه و پند گرفتن بود .
برنامه ريزى
قالَ رَسُولُ اللّه صلى الله عليه و آله : عَلَى الْعاقِلِ أَنْ يَكُونَ لَهُ ثَلاثُ ساعاتٍ : ساعَةٌ يُناجى فيها رَبَّهُ عَزَّوَجَلَّ ، وَساعَةٌ يُحاسِبُ فيها نَفْسَهُ ، وَساعَةٌ يَتَفَكَّرُ فيما صَنَعَ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ إِلَيْهِ وَسَاعَةً يَخْلُوا فيها بِحَظِّ نَفْسِهِ مِنَ الْحَلالِ .
پيامبر بزرگ صلى الله عليه و آله فرمود : بر عاقل و خردمند است كه ساعاتش را بر سه قسمت تقسيم كند: ساعتى براى مناجات با حق و ساعتى براى محاسبه خويش و ساعتى انديشه در مخلوق الهى و ساعتى كه در آن سود نفسش را از حلال بنگرد .
جهنم ؟ هرگز
عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بنِ مُحَمَّدٍ عليهماالسلام قالَ : مَنْ مَلِكَ نَفْسَهُ إِذا رَغِبَ وَاِذا رَهِبَ وَإِذَا اشْتَهى وَإِذا غَضِبَ وَإِذا رَضِىَ ، حَرَّمَ اللّهُ جَسَدَهُ عَلَى النَّارِ .امام صادق عليه السلام فرمود : كسى كه به هنگام ميل و به وقت ترس و زمان اشتها و وقت غضب و رضا خويشتن دار باشد ، خداوند جسد او را به آتش جهنّم حرام مى كند .
دو سفارش مهم
قالَ أَميرُالْمُؤْمِنينَ عليه السلام لِنُوفٍ : يا نُوفُ صِلْ رَحِمَكَ يَزيدُ اللّهُ فى عُمْرِكَ ، وَحَسِّنْ خُلْقَكَ يُخَفِّفُ اللّهُ حِسابَكَ. امام امير مؤمنان عليه السلام به نوف فرمود : صله رحم كن تا خداوند به عمرت بيفزايد ،و خوش خلقى كن ، تا حسابت را خداوند سبك كند .
خير دنيا و آخرت
قالَ رَسُولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : أَلا أَدُلُّكُمْ عَلى خَيْرِ أَخْلاقِ الدُّنْيا وَالآخِرَةِ ؟ تَصِلُ مَنْ قَطَعَكَ ، وَتُعْطى مَنْ حَرَمَكَ ، وَتَعْفُو مَنْ ظَلَمَكَ . رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود : شما را به خير اخلاق دنيا و آخرت راهنمايى كنم ؟ وصل كردن با كسى كه با تو قطع رابطه كرده ، بخشش به كسى كه تو را محروم كرده ، گذشت از كسى كه به تو ظلم كرده . در زمينه معارف ، واقعيت ها ، حسنات اخلاقى و آنچه انسان را متخلّق به اخلاق خدا و انبيا مى كند ، آن قدر روايت زياد است كه اگر در اين نوشتار بيايد از چند جلد بيشتر مى شود و ان شاء اللّه در ضمن مباحث آينده ، به تناسب هر بحثى ، به روايات لازمه اشاره خواهد شد . با توجه به آيات و روايات گذشته ، روشن شد كه انسان بايد به چه كسانى و چه مسائلى طلب و ميل داشته باشد و اگر اين طلب و ميل به واقعيت ها در انسان باشد ، بدون شكّ آدمى آراسته به آن حقايق خواهد شد . اين طلب دلالت بر اميد انسان به سعادت دنيا و آخرت دارد و بنابر فرموده امام صادق عليه السلام در متن روايت مورد بحث : وَدَليلُ الرَّجاءِ الطَّلَبُ .
منبع : بر گرفته از كتاب عرفان اسلامي استاد حسين انصاريان