خطبه اوّل نهج البلاغه جهان علم را متحير كرده است. اين همه عارف، حكيم، فيلسوف و اهل بينش آمده، اما چهارده قرن است كه هنوز اين خطبه اول، تفسير كاملى به آن زده نشده است.
شخصيت هايى مثل ابن ابى الحديد، ابن ميثم، مرحوم خويى و ديگر علماى جهان اسلام روى نهج البلاغه كار كرده اند، ولى هنوز نتوانسته اند به عمق خطبه اول نهج البلاغه برسند؟
از طرفى اميرالمؤمنين عليه السلام شاگرد آن پيغمبر صلى الله عليه و آله است و قطعا پيغمبر صلى الله عليه و آله بالاتر از اميرالمؤمنين عليه السلام بوده است. باز اميرالمؤمنين پيش پيغمبر صلى الله عليه و آله بود و درس خواند، اما پيغمبر صلى الله عليه و آله پيش چه كسى درس خواند؟ باز على عليه السلام استادى مثل پيغمبر صلى الله عليه و آله داشت، پيغمبر صلى الله عليه و آله كه استاد نداشت.
آن وقت عجيب است كه حضرت از عمق عالم خبرها داده است. از آن نطفه انسان تا موقع مرگش را خبر داده، بعد هم تمام زندگى را از ولادت تا مرگ قانون بندى كرده است كه قانونى مافوق قانون بندى او در جهان نيست.
اين ها را آدم مى بيند، « وَشَهِدُواْ أَنَّ الرَّسُولَ حَقٌّ » عين آفتاب روشن مى شود كه اين مرد ـ پيامبر صلى الله عليه و آله ـ حق است. آنها هم مى ديدند كه پيامبر صلى الله عليه و آله حق است. مى ديدند كه:
«جهانى است بنشسته در گوشه اى»
منبع : پایگاه عرفان