قرآن درباره برخى انسان ها به پيامبر صلى الله عليه و آله مى فرمايد:
به امت بگو:
« قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُم بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمَـلاً »
شما را خبر دهم از آن انسانى كه در عمل در دنيا از همه بيشتر باخته است. كوشش كرده ولى از نظر ضرر و خسارت در عمل از همه زيانش سنگين تر است.
زيان ديدگان چه كسانى هستند؟
آنهايى كه تمام كوشش آنها در دنيا نابود شد و فعاليت آنها به آخرت منتقل نشد كه شايسته پاداش و مزد باشند. هر كارى كه كردند در اين دنيا به باد رفت:
« الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِى الْحَيَوةِ الدُّنْيَا وَ هُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعًا »
و آنان هم دچار انحراف فكرى هستند. و هر وقت از آنان بپرسى چه كردند؟ مى گويند: كار خوب و نيكى انجام مى دهم و راه درستى را مى روم؛ انحراف فكرى دارند بد را درك نمى كنند و تازه بد را خوب خوانند. مثلاً به او مى گويند: چرا ربا مى خورى؟ مى گويد:
« إِنَّمَا الْبَيْعُ مِثْلُ الرِّبَواْ »
چه فرقى مى كند من در مغازه ده تخته فرش بفروشم به ده ميليون يك ميليون سود آن باشد يا ده ميليون به مردم وام بدهم سر سال سود آن يك ميليون را بگيرم. او انحراف فكرى دارد و داد و ستد را با مكيدن خون مردم يكى مى داند.
اما در معامله هاى صحيح ضرر مردم مطرح نيست. يك نفر در مغازه سى گونه جنس دارد و اهل انصاف است، به مردم مى گويد: اهل نسيه و اهل دفتر نيستم. اما در رباخوارى هميشه يك طرف كه قرض گيرنده است در معرض مرز خطر مى باشد.
قرآن مى گويد: پول به دست آورده و همه را ربا داده و عده اى را به خاك سياه نشانده، او خوشحال است كه خانه و مغازه را با ربا به نام خودش مى كند و به او مى گويند: چه كار مى كنى؟ مى گويد: كار مى كنم. اين آدم بدى و زشتى ها را نمى بيند بلكه به عكس مى بيند. اما قلبى كه داراى زهد است، خدا به صاحب اين قلب كمك مى كند.
« بصّره عيوب الدنيا »
و عيب زندگى را خوب مى فهمد و جلوى آن را مى گيرد تا عيب بزرگ نشود.
شاعر مى گويد:
سرچشمه شايد گرفتن به بيل
چو پر شد نشايد گذشتن به پيل
* * *
از جرم گل سياه تا اوج زحل
كردم همه مشكلات گيتى را حل
بگشادم بندهاى مشكل به حيل
هر بند گشاده شد بجز بند اجل
جلوى آب را با دو بيل خاك مى توان گرفت، اما اگر سيل بشود انسان ها و خانه ها را نابود مى كند. آدم عيب را اول بفهمد مى تواند جلوى آن را بگيرد، اما اگر درك براى فهم عيب نداشته باشد درد فراگير مى شود و بر انسان مسلط مى شود و فكر و ايمان را نابود مى كند. نظر بلندى همه را از بين مى برد.
منبع : پایگاه عرفان